ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହ ତଥା ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀରେ ସରକାରୀ ଭାଷା ହୀରକ ଜୟନ୍ତୀ ସମାରୋହ ଏବଂ ଚତୁର୍ଥ ଅଖିଳ ଭାରତୀୟ ରାଜଭାଷା ସମ୍ମିଳନୀକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ଅବସରରେ ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରୀ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ‘ରାଜଭାଷା ଭାରତୀ’ ପତ୍ରିକାର ହୀରକ ଜୟନ୍ତୀ ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ସଂସ୍କରଣ ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ। ଅମିତ ଶାହ ହୀରକ ଜୟନ୍ତୀ ଅବସରରେ ଏକ ସ୍ମାରକୀ ଡାକ ଟିକେଟ ଏବଂ ସ୍ମାରକୀ ମୁଦ୍ରା ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ଶାହ ରାଜଭାଷା ଗୌରବ ଏବଂ ରାଜଭାଷା କୀର୍ତ୍ତି ପୁରସ୍କାର ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ଅନୁଭାଗ (ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଲାଙ୍ଗୁଏଜ୍ ସେକ୍ସନ)ର ମଧ୍ୟ ଶୁଭାରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।
ଅମିତ ଶାହ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣରେ କହିଥିଲେ ଯେ ଗତ ୭୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ହେଉଛି ହିନ୍ଦୀକୁ ସରକାରୀ ଭାଷା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିବା ଏବଂ ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ଦେଶର ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାକୁ ସଂଯୋଗ କରି ଆମର ପରମ୍ପରା, ସଂସ୍କୃତି, ଭାଷା, ସାହିତ୍ୟ, କଳା ଏବଂ ବ୍ୟାକରଣର ସଂରକ୍ଷଣ ତଥା ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା। ହିନ୍ଦୀର ୭୫ ବର୍ଷର ଯାତ୍ରା ଏବେ ଏହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲର ଅନ୍ତିମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପହଞ୍ଚିଛି ଏବଂ ଆଜି ହିନ୍ଦୀକୁ ଯୋଗାଯୋଗ, ଲୋକ, ପ୍ରଯୁକ୍ତି ବିଦ୍ୟାର ଭାଷା ଏବଂ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏକ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଭାଷା ରେ ପରିଣତ କରିବାର ଦିନ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ।
କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆଜି ଭାରତୀୟ ଭାଷା ବିଭାଗ ଉଦଘାଟିତ ହୋଇଛି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମେ ସମସ୍ତେ ଏକ ନୂତନ ଆରମ୍ଭର ସାକ୍ଷୀ ହୋଇଛୁ ଯାହା ଏକ ଛୋଟ ମଞ୍ଜି ବୁଣିବା ପରି ଏବଂ ଖୁବଶୀଘ୍ର ଏକ ବଡ ବର ଗଛ ପରି ବଢିବ। ଆଗାମୀ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଏହି ଭାରତୀୟ ଭାଷା ବିଭାଗ ଆମ ଭାଷାର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ରେ ପରିଣତ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ବିଭାଗ ସରକାରୀ ଭାଷା ବିଭାଗର ଏକ ସପ୍ଲିମେଣ୍ଟାରୀ ବିଭାଗରେ ପରିଣତ ହେବ, କାରଣ ଆମେ ଆମର ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାକୁ ସୁଦୃଢ଼ ନକରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ ସରକାରୀ ଭାଷା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ ଆଲୋଚନା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ନ କରିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସରକାରୀ ଭାଷାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ।
ଅମିତ ଶାହ କହିଥିଲେ ଯେ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ କେବେ ବି ପ୍ରତିଯୋଗିତା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ କାରଣ ହିନ୍ଦୀ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାର ବନ୍ଧୁ ଅଟେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ପରସ୍ପରର ପରିପୂରକ ଏବଂ ସେଥିପାଇଁ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ବିଭାଗ ମାଧ୍ୟମରେ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ସମସ୍ତ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତ୍ୱ ସୁଦୃଢ଼ ହେବ । ଯଦି କୌଣସି ଲେଖା, ଭାଷଣ କିମ୍ବା ଚିଠି ହିନ୍ଦୀରେ ଥାଏ ତେବେ ଭାରତୀୟ ଭାଷା ବିଭାଗ ଏହାକୁ ଦେଶର ସମସ୍ତ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦ କରିବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ସେହିଭଳି ଦେଶର ସମସ୍ତ ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟ, ପ୍ରବନ୍ଧ ଓ ଭାଷଣକୁ ହିନ୍ଦୀରେ ଅନୁବାଦ କରାଯିବ, ଯାହା ସମୟର ଆବଶ୍ୟକତା।
ଯେଉଁମାନେ ସ୍ୱରାଜ, ସ୍ୱଧର୍ମ ଓ ସ୍ୱଭାଷାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରୁନାହାନ୍ତି ସେମାନେ ନିଜ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ିକୁ ଦାସ ମାନସିକତାରୁ ମୁକ୍ତ କରିପାରିବେ ନାହିଁ ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସ୍ୱରାଜର ସଂଜ୍ଞାରେ ସ୍ୱଭାଶାକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ଯେଉଁ ଦେଶ ଓ ଲୋକମାନେ ନିଜ ଭାଷାକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେଇପାରିବେ ନାହିଁ, ସେମାନେ ନିଜ ଇତିହାସ, ସାହିତ୍ୟ, ସଂସ୍କୃତିରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇ ଯାଆନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ଦାସ ମାନସିକତା ସହିତ ବଞ୍ଚୁଛନ୍ତି ବୋଲି ସେ କହିଥିଲେ। ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୫ ବର୍ଷ ପରେ ମଧ୍ୟ ଶିବାଜୀ ମହାରାଜଙ୍କ ସ୍ୱରାଜ, ସ୍ବଭାଷା ଓ ସ୍ୱଧର୍ମ ନୀତି ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଜରୁରୀ ବୋଲି ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଛନ୍ତି। ନୂଆ ଶିକ୍ଷାନୀତିରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ମାତୃଭାଷାରେ ପ୍ରାଥମିକ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାଷାଗତ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି, ଚିନ୍ତାଧାରା, ବୁଝାମଣା, ଯୁକ୍ତି, ବିଶ୍ଳେଷଣ ଏବଂ ନିଷ୍ପତ୍ତିରେ ପହଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ପିଲାଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ସହଜ ଭାଷା ହେଉଛି ତା’ର ମାତୃଭାଷା । ସେଥିପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ମାତୃଭାଷାରେ ଶିକ୍ଷା ଦେବା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଛନ୍ତି । ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ହେଉଛି ଭାରତର ସମସ୍ତ ଭାଷାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏବଂ ସରକାରୀ ଭାଷାକୁ ଦେଶର ସଂଯୋଗୀକରଣ ଭାଷାରେ ପରିଣତ କରିବାର ଦିନ ଯାହା ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ଆମ ଦେଶର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ନିଜ ଭାଷାରେ ସମ୍ପାଦନ କରିପାରିବା ।
ଅମିତ ଶାହ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମ ସ୍ୱାଧୀନତା ସଂଗ୍ରାମରେ ହିନ୍ଦୀର ବହୁତ ବଡ଼ ଅବଦାନ ରହିଛି । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ୧୮୫୭ ବିପ୍ଳବ ବିଫଳ ହେବା ପଛରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ କାରଣ ହେଉଛି ସଂଯୋଗକାରୀ ଭାଷାର ଅଭାବ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମ ଦେଶ ଏକ ଭୂ-ରାଜନୈତିକ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ଭୂ-ସାଂସ୍କୃତିକ ଦେଶ ଏବଂ ଆମ ଦେଶକୁ ସଂଯୋଗ କରୁଥିବା ସେତୁ ହେଉଛି ସଂସ୍କୃତି । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମ ଦେଶର ଏକତା ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ନିର୍ମିତ, ଆମ ସଂସ୍କୃତି ସଂଯୁକ୍ତ ଏବଂ ଭାଷା ଉପରେ ନିର୍ମିତ ଏବଂ ଯେଉଁଦିନ ଆମେ ଆମର ଭାଷା ହରାଇବୁ, ଦେଶର ଏକତା ବଡ଼ ବିପଦରେ ପଡ଼ିବ।
ଭୀମ ରାଓ ଆମ୍ବେଦକର, ସି ରାଜଗୋପାଳଚାରୀ, ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀ, ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ, କେଏମ୍ ମୁନ୍ସି, ଲାଲା ଲାଜପତ ରାୟ, ନେତାଜୀ ସୁଭାଷ ଚନ୍ଦ୍ର ବୋଷ କିମ୍ବା ଆଚାର୍ଯ୍ୟ କ୍ରିପାଲାନି, ହିନ୍ଦୀକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଥିବା ଆମର ଅଧିକାଂଶ ନେତା ଅଣହିନ୍ଦୀ ଭାଷୀ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆସିଛନ୍ତି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ସମସ୍ତଙ୍କ ମାତୃଭାଷା ଅଲଗା ଅଲଗା କିନ୍ତୁ ସେମାନେ ବୁଝିଥିଲେ ଯେ ହିନ୍ଦୀ ଭାଷା ଦେଶକୁ ଏକଜୁଟ କରିବାର ଏକ ମାଧ୍ୟମ, ତେଣୁ ହିନ୍ଦୀକୁ ଜାତୀୟ ଏକତାର ପ୍ରତୀକ କରି ସେମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ସରକାରୀ ଭାଷାର ରୂପ ଦେଇଛନ୍ତି ।
ଅମିତ ଶାହ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି କେହି ଆମ ଭାଷାକୁ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିବେ, ତେବେ ସେ କେବଳ ମା’। ପିଲାଙ୍କ ସହ କେବଳ ମାତୃଭାଷାରେ କଥା ହେବା ପାଇଁ ସେ ସମସ୍ତ ଅଭିଭାବକଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଆମେ ଏପରି କରିବୁ, ତେବେ ଆମ ଭାଷାକୁ କୌଣସି ଜିନିଷ ବିପଦରେ ପକାଇବ ନାହିଁ। ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ ଯେ ଆମ ଭାଷାଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ଦେଶ ଓ ବିଶ୍ୱର ସେବା ଜାରି ରଖିବ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଗାମୀ ସମୟ ସରକାରୀ ଭାଷା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଅଟେ । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ଦେଶକୁ କେହି କୌଣସି ପ୍ରକାର ଦାସତ୍ୱରେ ରଖିପାରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ଏହାକୁ କେବେ ବି ଭାଷାର ଦାସତ୍ୱରେ ରଖିପାରିବେ ନାହିଁ ।
କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୀକୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ ଏବଂ ଗ୍ରହଣୀୟ କରିବା ଦିଗରେ ସରକାରୀ ଭାଷା ବିଭାଗ ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ହିନ୍ଦୀ ଅନ୍ୟ ଭାରତୀୟ ଭାଷାର ଶବ୍ଦକୁ ମିଶାଇ କେବେ ବି ଅନୁପଯୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ କାରଣ ହିନ୍ଦୀ ମା’ ଗଙ୍ଗା ପରି ଏବଂ ସର୍ବଦା ପବିତ୍ର ରହିବ । ଅନେକ ଶବ୍ଦ ହିନ୍ଦୀରେ ନୁହେଁ ବରଂ ଅନ୍ୟ ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷାରେ ଅଛି ଏବଂ ଆମେ ସେମାନଙ୍କୁ ଗ୍ରହଣ କରିଛୁ | ହିନ୍ଦୀ ଏହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିବା ବେଳେ ହିନ୍ଦୀର ଅନେକ ଶବ୍ଦ କୁ ଆମର ସ୍ଥାନୀୟ ଭାଷା ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଆମେ ଭାରତର ପ୍ରତ୍ୟେକ ଭାଷାର ଶବ୍ଦକୁ ଶବ୍ଦ ସିନ୍ଧୁ ଅଭିଧାନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛୁ । ହିନ୍ଦୀକୁ ଗ୍ରହଣୀୟ, ନମନୀୟ ଓ ବାର୍ତ୍ତାଳାପମୂଳକ କରିବା ଦରକାର ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଆଗାମୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଶବ୍ଦ ସିନ୍ଧୁ ଅଭିଧାନ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ଅଭିଧାନରେ ପରିଣତ ହେବ ବୋଲି ସେ ଦୃଢୋକ୍ତି ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି।
ଅମିତ ଶାହ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଶିକ୍ଷା, ବୈଷୟିକ ଶିକ୍ଷା ଏବଂ ନ୍ୟାୟପାଳିକାରେ ହିନ୍ଦୀର ବ୍ୟବହାର ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ହିନ୍ଦୀକୁ ସଂଘର୍ଷ ସହିତ ନୁହେଁ ବରଂ ସାହସିକ ସ୍ୱୀକୃତି ସହିତ ଆଗକୁ ନେବା ଉଚିତ୍ । ଶ୍ରୀ ଶାହ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସୁପ୍ରିମ୍ କୋର୍ଟଙ୍କ ଅନେକ ରାୟ ଅନେକ ଭାରତୀୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହୋଇଛି। ରାଜସ୍ଥାନ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଓ ଉତ୍ତରାଖଣ୍ଡ ଆଜି ଡାକ୍ତରୀ ଶିକ୍ଷାର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପାଠ୍ୟକ୍ରମକୁ ହିନ୍ଦୀରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛନ୍ତି। ଭାରତର ପ୍ରାୟ ୧୩ ଟି ଭାଷାରେ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ ଚାଲିଛି ଏବଂ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଗବେଷଣାର ଭାଷା ମଧ୍ୟ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବେ ହିନ୍ଦୀ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ହିନ୍ଦୀର ଗ୍ରହଣୀୟତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆମର ରୋଡ୍ ମ୍ୟାପ୍ ସଫଳତାର ସହ ଅଗ୍ରଗତି କରୁଛି ବୋଲି କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି। ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ ମଞ୍ଚରେ ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ଓ ଗର୍ବର ସହ ହିନ୍ଦୀରେ ଅଭିଭାଷଣ ଦେଇ ହିନ୍ଦୀର ଗ୍ରହଣୀୟତା ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ଯେତେବେଳେ ଜାତିସଂଘ ସାଧାରଣ ସଭାକୁ ହିନ୍ଦୀରେ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ଶ୍ରୀ ଶାହା କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ହିନ୍ଦୀ ଜାତିସଂଘର ଭାଷାରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି ଏବଂ ୧୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ଦ୍ୱିତୀୟ ଭାଷା ରେ ପରିଣତ ହୋଇଛି । ହିନ୍ଦୀ ଏବେ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ଭାଷା ହେବା ଦିଗରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ଅମିତ ଶାହ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ଭାଷାଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ହିନ୍ଦୀ ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଅନ୍ୟ ସମସ୍ତ ଭାଷା ଦ୍ବାରା ସୁଦୃଢ଼ ହୋଇପାରିବ । ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ଗୃହ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ସମବାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟରେ ଫାଇଲ୍ ଏବଂ ଚିଠିପତ୍ର ହିନ୍ଦୀରେ ଲେଖାଯାଉଛି। ସେ କହିଲେ ଯେ ଭାଷା ଏକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ଏବଂ ଯେତେବେଳେ ଏହା ନିଜ ଭାଷାରେ ଥାଏ ସେତେବେଳେ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ସ୍ୱର ସୁଦୃଢ଼ କରିଥାଏ |
