ରଣପୁର: ନୟାଗଡ ଜିଲ୍ଲାର ରଣପୁର ଅଞ୍ଚଳରେ ଆୟୋଜିତ ହେଉଥିବା ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରା ଦେଶର ଏକ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଧାର୍ମିକ ଉତ୍ସବ ଅଟେ। ଏହି ଉତ୍ସବର ବିଶେଷତା ହେଉଛି, ଏଠି ୧୧୧ ଦୋଳରେ ଶୈବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଠାକୁରଙ୍କ ଆଗମନ। ଏହି ଅବସରରେ ଶହ ଶହ ଭକ୍ତ ରଣପୁରରେ ଆସି ଠାକୁରଙ୍କ ଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ଏବଂ ଆଶୀର୍ବାଦ ଗ୍ରହଣ କର।
ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରା ଦିନରେ ରଣପୁର ଅଞ୍ଚଳର ଜନମେଢ଼ ଓ ଭକ୍ତମାନେ ଅନେକ ପ୍ରସ୍ତୁତି କରନ୍ତି। ଦୋଳଗୁଡ଼ିକୁ ମାଳା ଏବଂ ଫୁଲରେ ସଜାଇ ଠାକୁରଙ୍କ ବିଗ୍ରହକୁ ବିଶେଷ ରୂପରେ ଶୃଙ୍ଗାର କରାଯାଏ। ଏହି ଯାତ୍ରା ଉପଲକ୍ଷେ ରଣପୁରର ବିଭିନ୍ନ ମଠ ଏବଂ ମନ୍ଦିରରୁ ଶୈବ ଓ ବିଷ୍ଣୁ ଠାକୁରଙ୍କ ଦୋଳ ନିର୍ଗମନ କରି ମୁଖ୍ୟ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ।
ଏହି ଉତ୍ସବ ଦେଖିବାକୁ ରଣପୁର ଓ ଚାରିପାଖର ଅଞ୍ଚଳରୁ ଲୋକମାନେ ଆସନ୍ତି। ଦିନ ଓ ରାତିରେ ଅନେକ ଭକ୍ତମାନେ ଆସି ମାନସିକ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ସାନ୍ତ୍ୱନା ପ୍ରାପ୍ତି କରନ୍ତି। ଏହି ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ମେଳା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଉତ୍ସବର ଆକର୍ଷଣକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ।
ପ୍ରତି ବର୍ଷ ଏହି ଉତ୍ସବ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇ ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ଏକ ମହାସମାରୋହ ଭାବେ ପରିଣତ ହୋଇଛି। ଏହା ନିଶ୍ଚୟ ଏକ ଦୃଶ୍ୟମାନ ଉତ୍ସବ ଏବଂ ହଜାର ହଜାର ଭକ୍ତଙ୍କ ମନକୁ ଉନ୍ମୁକ୍ତ ଉଲ୍ଲାସରେ ଭରି ଦେଇଥାଏ। ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଅଧ୍ୟାତ୍ମିକତାର ପ୍ରଚାର ଏବଂ ଜନମାନସରେ ଧର୍ମୀୟ ଭାବନାକୁ ଉଦ୍ବୋଧନ କରିବା।
ରଣପୁରର ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରାର ଇତିହାସ ଅନେକ ଶତାବ୍ଦୀ ପୁରୁଣା। ଏହା ଜଗନ୍ନାଥ ସଂସ୍କୃତି ସହ ଜଡିତ ଥିବା ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି। ଏହି ଉତ୍ସବ ଏକ ବିଶେଷ ପରମ୍ପରା ଅନୁସାରେ ଆୟୋଜିତ ହୁଏ, ଯେଉଁଥିରେ ଶିବ ଓ ବିଷ୍ଣୁଙ୍କ ମୂର୍ତ୍ତିଗୁଡ଼ିକୁ ଦୋଳରେ ବିଶେଷ ରୂପେ ସଜାଇ ଶୋଭାଯାତ୍ରା କରାଯାଏ। ଏହି ଦିନରେ ରଣପୁର ଏକ ରଙ୍ଗିନ ରୂପ ଧାରଣ କରେ ଏବଂ ଭକ୍ତମାନେ ଏହି ଯାତ୍ରାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରି ଅନନ୍ୟ ଆନନ୍ଦ ଅନୁଭବ କର। ଏଥିରେ କୀର୍ତ୍ତନ, ଭଜନ, ନୃତ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆୟୋଜିତ ହୁଏ।
ଏହି ଉତ୍ସବ କେବଳ ଧାର୍ମିକ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ଏକ ସାମାଜିକ ଏବଂ ସାଂସ୍କୃତିକ ସମାଗମ ଅଟେ। ଏହା ମଧ୍ୟମରେ ଲୋକମାନେ ଏକତ୍ର ହୋଇ ଆପସରେ ପ୍ରେମ, ସମ୍ମାନ ଏବଂ ସଂସ୍କୃତିର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି। ଏହି ଉତ୍ସବ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଦୃଢ଼ ପ୍ରତୀକ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କ ଏକତାର ସଂଜୀବନୀ ରୂପେ ବିଚାର କରାଯାଏ।
ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରା ରଣପୁରର ଏକ ଗୌରବ ଏବଂ ଏହା ଏଠି ସହସ୍ରାବ୍ଦୀ ପୁରୁଣା ଏକ ଧାର୍ମିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ସବ। ଏହି ଉତ୍ସବ ଅନେକ ଭକ୍ତମାନଙ୍କ ଆସ୍ଥାର କେନ୍ଦ୍ରବିନ୍ଦୁ ଏବଂ ଏହା ଧର୍ମ, ସଂସ୍କୃତି ଏବଂ ଏକତାର ସନ୍ଦେଶ ବହନ କରିଥାଏ। ଏହାକୁ ଦେଖିବାକୁ ଦେଶ ଓ ବିଦେଶରୁ ଲୋକମାନେ ଆସନ୍ତି, ଯାହା ଏହି ଉତ୍ସବକୁ ଆହୁରି ମହାନ କରିଥାଏ।
ପଞ୍ଚୁ୍ଦୋଳ ଯାତ୍ରା କେବଳ ଏକ ଉତ୍ସବ ନୁହେଁ, ଏହା ହେଉଛି ଏକ ଭବ୍ୟ ଦୃଶ୍ୟ, ଏକ ଧାର୍ମିକ ଆନନ୍ଦ ଏବଂ ଏକ ସଂସ୍କୃତିର ଉନ୍ମାଦନା।