ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଜୁଲାଇ ୨୫ ଏବଂ ୨୬ ତାରିଖରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଗସ୍ତ କରିବାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ରହିଛି। ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ଡକ୍ଟର ମହମ୍ମଦ ମୁଇଜୁ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଭାବେ ଦାୟିତ୍ୱ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କର ଏହା ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ପ୍ରଥମ ସରକାରୀ ଗସ୍ତ ହେବ। ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ମୁଇଜୁ ତାଙ୍କ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିତ୍ୱ ସମୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ର/ସରକାର ମୁଖ୍ୟ ଭାବେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଗସ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ। ସେ ୨୬ ଜୁଲାଇ ୨୦୨୫ରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ସ୍ୱାଧୀନତାର ୬୦ତମ ବାର୍ଷିକୀ ପାଳନ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ‘ସମ୍ମାନିତ ଅତିଥି’ ଭାବରେ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି। ୨୦୨୫ରେ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ମଧ୍ୟରେ କୂଟନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନର ୬୦ ବର୍ଷ ପୂରଣ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି।
ଉଭୟ ନେତା ବର୍ତ୍ତମାନସୁଦ୍ଧା ପରସ୍ପରକୁ ତିନିଥର ସାକ୍ଷାତ କରିଛନ୍ତି। ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ଦୁବାଇରେ କପ୍ ୨୮ ଅବସରରେ, ଜୁନ ୨୦୨୪ରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଶପଥ ଗ୍ରହଣ ସମାରୋହ ସମୟରେ ଏବଂ ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ମହମ୍ମଦ ମୁଇଜୁଙ୍କ ଭାରତ ଗସ୍ତ ସମୟରେ।
ଅକ୍ଟୋବର ୨୦୨୪ରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ମହମ୍ମଦ ମୁଇଜୁଙ୍କ ଭାରତ ଗସ୍ତ ସମୟରେ, ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଏକ ବ୍ୟାପକ ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୁରକ୍ଷା ସହଭାଗୀତା ପାଇଁ ଏକ ମିଳିତ ସଂକଳ୍ପକୁ ନେଇ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ। ଏହି ଗସ୍ତ ସମୟରେ ପିଡିଏମ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ସୁରକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତକୁ ମାଳଦ୍ୱୀପର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ ପୁନଃପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲା। ଏହି ମିଳିତ ସଂକଳ୍ପର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଦିଗରେ ଅଗ୍ରଗତି ତଦାରଖ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଉଚ୍ଚ-ସ୍ତରୀୟ କୋର ଗ୍ରୁପ୍ ଗଠନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଗ୍ରୁପ୍ ଜାନୁଆରୀ ଏବଂ ମେ ୨୦୨୫ରେ ଯଥାକ୍ରମେ ମାଲେ ଏବଂ ଦିଲ୍ଲୀରେ ଦୁଇଥର ବୈଠକ କରିଛି।
ସେବେଠାରୁ, ମାଳଦ୍ୱୀପରୁ ଭାରତକୁ ନିୟମିତ ରାଜନୈତିକ ଗସ୍ତ ହୋଇଛି। ବିଶେଷକରି ୨୦୨୫ରେ ଅର୍ଥ, ବୈଦେଶିକ, ପ୍ରତିରକ୍ଷା, ପରିବେଶ, ସୂଚନା ଓ କଳା, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଆଦି ବିଭାଗର ମନ୍ତ୍ରୀ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ମଜଲିସର ବାଚସ୍ପତିଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ପ୍ରତିନିଧିମଣ୍ଡଳ ଭାରତ ଗସ୍ତ କରିଥିଲା। ଭାରତରୁ, ବିଦେଶ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଗଷ୍ଟ ୨୦୨୪ରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଗସ୍ତ କରିଥିଲେ।
ଲାଇନ୍ ଅଫ୍ କ୍ରେଡିଟ୍, ଅନୁଦାନ, କ୍ରେତାଙ୍କ ଋଣ ଏବଂ ଦକ୍ଷତା ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଜରିଆରେ ମାଳଦ୍ୱୀପ ପାଇଁ ଭାରତ ସର୍ବବୃହତ ବିକାଶ ସହଯୋଗୀ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ୨୦୨୪ରେ ୪୦୦ ନିୟୁତ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାର+୩,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ମୁଦ୍ରା ବିନିମୟ, ୧୦୦ ନିୟୁତ ଡଲାର ଟ୍ରେଜେରୀ ବିଲ ଉପରେ ସୁଧଛାଡ଼ ରୋଲ୍ ଓଭର୍ ଆଜି ମାଧ୍ୟମରେ ଜରୁରୀକାଳୀନ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ୨୦୨୫ରେ ଭାରତ ଏବଂ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଏଚଆଇସିଡିପିର ତୃତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଅଧୀନରେ ମାଳଦ୍ୱୀପରେ ନୌକା ସେବାର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ଉପରେ ୧୩ଟି ରାଜିନାମାରେ ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଥିଲା। ଏଥିରେ ୧୦୦ ନିୟୁତ ଏମଭିଆରର ଅନୁଦାନ ସହାୟତା ସାମିଲ ରହିଛି।
ଭାରତ ମଧ୍ୟ ମାଳଦ୍ୱୀପର ସବୁଠୁ ବଡ଼ ବ୍ୟବସାୟିକ ସହଯୋଗୀମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପରିମାଣ ୫୪୮ ନିୟୁତ ଆମେରିକୀୟ ଡଲାରରୁ ଅଧିକ। ଭାରତୀୟମାନେ ମାଳଦ୍ୱୀପକୁ ଏକ ଆକର୍ଷଣୀୟ ପର୍ଯ୍ୟଟନସ୍ଥଳୀ ଏବଂ ଅନୁକୂଳ ନିବେଶ ସ୍ଥଳୀ ଭାବେ ବିବେଚନା କରି ଆସିଛନ୍ତି। ଭାରତର ଅନେକ ପ୍ରମୁଖ ବ୍ୟବସାୟୀ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଆର୍ଥିକ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପରେ ନିବେଶ କରିଛନ୍ତି।
ଦୁଇ ଦେଶର ସେନାବାହିନୀ ମଧ୍ୟରେ ନିୟମିତ ଅଭ୍ୟାସ, ସାମରିକ ଶକ୍ତି ଦୃଢ଼ୀକରଣ, ଉପକରଣ, ବିମାନ ଚଳାଚଳ ସମ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ଜାହାଜର ଯୋଗାଣ ଓ ରକ୍ଷଣାବେକ୍ଷଣ ସହିତ ସେମାନଙ୍କର ସାମରିକ ବାହିନୀର ତାଲିମ ଜରିଆରେ ଏକ ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ଓ ସୁରକ୍ଷା ସହଯୋଗ ରହିଆସିଛି। କଲମ୍ବୋ ସୁରକ୍ଷା ସମ୍ମିଳନୀ ସମେତ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ଏବଂ ବହୁପାକ୍ଷିକ ମଞ୍ଚରେ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଘନିଷ୍ଠ ସହଯୋଗ ରହିଛି।
ଆଗାମୀ ଗସ୍ତ ସମୟରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ମାଳଦ୍ୱୀପର ନେତୃବର୍ଗଙ୍କୁ ଭେଟି ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରିବେ। ଦୁଇ ନେତା ‘ବ୍ୟାପକ ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ସାମୁଦ୍ରିକ ସହଭାଗୀତା’ର ମିଳିତ ସଂକଳ୍ପରେ ହୋଇଥିବା ପ୍ରଗତି ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସମୀକ୍ଷା କରିବେ।
ଏହି ଗସ୍ତରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସହଯୋଗ କ୍ଷେତ୍ରରେ ବୁଝାମଣାପତ୍ର/ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର ଏବଂ ଭାରତ ଦ୍ୱାରା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେଉଥିବା ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶ ସହଯୋଗ ପ୍ରକଳ୍ପ ଓ ପଦକ୍ଷେପର ଉଦଘାଟନ/ହସ୍ତାନ୍ତର ମଧ୍ୟ ହେବ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ମାଳଦ୍ୱୀପ ଗସ୍ତ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସହଯୋଗକୁ ଆହୁରି ଗତି ଦେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି। ମାଳଦ୍ୱୀପ ହେଉଛି ଭାରତର ପ୍ରମୁଖ ସାମୁଦ୍ରିକ ପଡ଼ୋଶୀ ଏବଂ ଭାରତର ‘ପଡ଼ୋଶୀ ପ୍ରଥମ’ ନୀତି ଏବଂ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ମହାସାଗରରେ ଏକ ବିଶେଷ ସ୍ଥାନ ଅଧିକାର କରିଛି।