ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଆଜି ନୂଆଦିଲ୍ଲୀର ଭାରତ ମଣ୍ଡପମଠାରେ ଉଦୀୟମାନ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନବସୃଜନ ସମ୍ମିଳନୀ (ଇଏସଟିଆଇସି) ୨୦୨୫କୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଅବସରରେ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାରତ ଏବଂ ବିଦେଶରୁ ଆସିଥିବା ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଉଦ୍ଭାବକ, ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନର ସଦସ୍ୟ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବିଶିଷ୍ଟ ଅତିଥିମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲେ। ଆଇସିସି ମହିଳା ବିଶ୍ୱକପ୍ ୨୦୨୫ରେ ଭାରତର ଚିତ୍ତାକର୍ଷକ ବିଜୟ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସମଗ୍ର ଦେଶ ଭାରତୀୟ କ୍ରିକେଟ ଦଳର ସଫଳତାରେ ଉତ୍ସାହିତ। ଏହା ଭାରତର ପ୍ରଥମ ମହିଳା ବିଶ୍ୱକପ୍ ବିଜୟ ବୋଲି ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଏବଂ ମହିଳା କ୍ରିକେଟ ଦଳକୁ ହାର୍ଦ୍ଦିକ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଦେଶ ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଗର୍ବିତ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ସଫଳତା ଦେଶର ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଯୁବକଙ୍କୁ ପ୍ରେରଣା ଦେବ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ, ଗତକାଲି ଭାରତ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଜଗତରେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। ସେ ଭାରତୀୟ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଭାରୀ ଯୋଗାଯୋଗ ଉପଗ୍ରହର ସଫଳ ଉତକ୍ଷେପଣ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ମିଶନରେ ସାମିଲ ସମସ୍ତ ବୈଜ୍ଞାନିକ ତଥା ଇସ୍ରୋକୁ ହୃଦୟର ସହିତ ଅଭିନନ୍ଦନ ଜଣାଇଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ, ଆଜି ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପାଇଁ ଏକ ଐତିହାସିକ ଦିନ। ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ, ଉଦୀୟମାନ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନବସୃଜନ ଉପରେ ବିଚାର ଏବଂ ଦିଗଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନଙ୍କର ଅନେକ ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏହି ଆବଶ୍ୟକତା ଏକ ଆଇଡିଆକୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲା, ଯାହା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ମୂଳ ଚିନ୍ତାଧାରାରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରା ବର୍ତ୍ତମାନ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ମାଧ୍ୟମରେ ରୂପ ନେଉଛି ବୋଲି ସେ ଖୁସି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ପଦକ୍ଷେପରେ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ, ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର, ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଏବଂ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଆଜି ଆମମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ନୋବେଲ ବିଜେତାମାନଙ୍କ ଉପସ୍ଥିତି ଆମ ପାଇଁ ଏକ ସମ୍ମାନର ବିଷୟ। ସେ ଉପସ୍ଥିତ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସ୍ୱାଗତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସମ୍ମିଳନୀର ସଫଳତା କାମନା କରିଥିଲେ।
ଏକବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀକୁ ଅଭୂତପୂର୍ବ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମୟ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଶ୍ୱ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଏକ ପରିବର୍ତ୍ତନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି, କିନ୍ତୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନର ଗତି ସାଧାରଣ ନୁହେଁ, ବରଂ ଅସାଧାରଣ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ, ଭାରତ ଆଗକୁ ବଢ଼ୁଛି ଏବଂ ଉଦୀୟମାନ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନବସୃଜନ ସହିତ ଜଡିତ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଉପରେ ନିରନ୍ତର ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛି। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ସେ ଗବେଷଣା ପାଣ୍ଠି କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ “ଜୟ ଜବାନ, ଜୟ କିଷାନ”ର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଜାତୀୟ ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ମନେ ପକାଇ କହିଥିଲେ ଏବଂ କହିଥିଲେ ଯେ ଗବେଷଣା ଉପରେ ନୂତନ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇ, ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରାରେ “ଜୟ ବିଜ୍ଞାନ” ଏବଂ “ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ” ଯୋଗ କରାଯାଇଛି । ସେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଭାରତୀୟ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ନବସୃଜନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଜାତୀୟ ଗବେଷଣା ଫାଉଣ୍ଡେସନ ଫର ରିସର୍ଚ୍ଚ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଆବଣ୍ଟନ ସହିତ ଗବେଷଣା, ବିକାଶ ଏବଂ ନବସୃଜନ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୟାସ କରାଯାଉଛି। “ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ, ଅଧିକ ବିପଦ ଥିବା ଓ ଉଚ୍ଚ-ପ୍ରଭାବ ସଂପନ୍ନ ପ୍ରକଳ୍ପ ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଇଦିଆଯାଉଛି,” ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ “ଭାରତ ଏକ ଆଧୁନିକ ନବସୃଜନ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ନିର୍ମାଣ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ଏବଂ ଗବେଷଣାକୁ ସହଜ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛି। ସରକାର ଆର୍ଥିକ ନିୟମ ଏବଂ କ୍ରୟ ନୀତିରେ ଅନେକ ସଂସ୍କାର ଆଣିଛନ୍ତି। ଏହା ସହିତ, ପ୍ରୋଟୋଟାଇପ୍ ଗୁଡିକୁ ଯଥାଶୀଘ୍ର ଲ୍ୟାବରୁ ବଜାରକୁ ପହଞ୍ଚାଇବା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ନିୟମ, ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳାକୁ ମଧ୍ୟ ଉନ୍ନତ କରାଯାଇଛି।”
ଭାରତକୁ ଏକ ନବସୃଜନ ହବ୍ କରିବା ପାଇଁ ବିଗତ କିଛି ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିବା ନୀତି ଏବଂ ନିଆଯଇଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତିଗୁଡ଼ିକ ବର୍ତ୍ତମାନ ସ୍ପଷ୍ଟ ଫଳାଫଳ ପ୍ରଦାନ କରୁଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ଗତ ଦଶନ୍ଧିରେ ଭାରତର ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶ ଖର୍ଚ୍ଚ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହୋଇଛି; ପଞ୍ଜିକୃତ ପେଟେଣ୍ଟ ସଂଖ୍ୟା ୧୭ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି; ଏବଂ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ତୃତୀୟ ସର୍ବବୃହତ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ହୋଇଛି। ସେ ସୂଚାଇଥିଲେ ଯେ, ୬୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଡିପ୍-ଟେକ୍ ଷ୍ଟାର୍ଟଅପ୍ ବର୍ତ୍ତମାନ ଭାରତରେ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ଏବଂ ଉନ୍ନତ ସାମଗ୍ରୀ ଭଳି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତର ସେମିକଣ୍ଡକ୍ଟର କ୍ଷେତ୍ର ଏବେ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। ସେ ଭାରତର ଜୈବ-ଅର୍ଥନୀତିର ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯାହା ୨୦୧୪ ମସିହାରେ ୧୦ ବିଲିୟନ ଡଲାରରୁ ଆଜି ପ୍ରାୟ ୧୪୦ ବିଲିୟନ ଡଲାର ହୋଇଛି।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ଭାରତ ଗତ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସବୁଜ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ, କ୍ୱାଣ୍ଟମ କମ୍ପ୍ୟୁଟିଂ, ଗଭୀର ସମୁଦ୍ର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ସମେତ ଅନେକ ଉଦୀୟମାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଅଗ୍ରଗତି କରିଛି। ଭାରତ ଏହି ସମସ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ଆଶାଜନକ ଉପସ୍ଥିତି ସ୍ଥାପନ କରିଛି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ “ଯେତେବେଳେ ବିଜ୍ଞାନ ବିଶାଳତା ସହ ମିଶେ, ନବସୃଜନ ସମାବେଶୀ ହୁଏ, ଯେତେବେଳେ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ପରିବର୍ତ୍ତନର ବାହକ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ମହାନ ସଫଳତାର ଭିତ୍ତି ସ୍ଥାପନ ହୁଏ । ଗତ ୧୦-୧୧ ବର୍ଷରେ ଭାରତର ଯାତ୍ରା ଏହି ଚିନ୍ତାଧାରାକୁ ଦର୍ଶାଉଛି । ଭାରତ ଆଉ କେବଳ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଗ୍ରାହକ ନୁହେଁ, ବରଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମାଧ୍ୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନର ନେତୃତ୍ବ ନେଉଛି । କୋଭିଡ୍-୧୯ ସମୟରେ ଭାରତ ରେକର୍ଡ ସମୟରେ ସ୍ବଦେଶୀ ଟୀକାର ବିକାଶ କରିଥିଲା ଓ ବିଶ୍ବର ବୃହତ୍ତମ ଟୀକାକରଣ ଅଭିଯାନ ଚଳାଇଥିଲା ।
ଭାରତ କିପରି ଏପରି ବିଶାଳ ସ୍ତରରେ ସଫଳତାର ସହ ନୀତି ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକର ସଫଳ କାର୍ଯ୍ୟାନ୍ବୟନ କରିପାରୁଛି, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହାର ଶ୍ରେୟ ଭାରତର ବିଶ୍ବ ବିଖ୍ୟାତ ଡିଜିଟାଲ ସାର୍ବଜନୀନ ଭିତ୍ତିଭୂମିକୁ ଦେଇଥିଲେ । ଦେଶର ପ୍ରାୟ ୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରାମ ପଞ୍ଚାୟତକୁ ଅପ୍ଟିକାଲ ଫାଇବର ସହ ସଂଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ଓ ଦେଶରେ ଡାଟାର ଗଣତାନ୍ତ୍ରୀକରଣ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ, ଭାରତର ମହାକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଚନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ମଙ୍ଗଳ ଗ୍ରହରେ ପହଞ୍ଚିଛି, ଏହା ସହିତ ମହାକାଶ ବିଜ୍ଞାନର ପ୍ରୟୋଗ ଚାଷୀ ଏବଂ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କ ଲାଭ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ଏହି ସଫଳତା ପଛରେ ଥିବା ସମସ୍ତ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ଅବଦାନକୁ ସେ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ।
ସମାବେଶୀ ନବସୃଜନର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଯେତେବେଳେ ନବସୃଜନ ସମାବେଶୀ ହୁଏ, ଏହାର ପ୍ରାଥମିକ ଲାଭାର୍ଥୀ ମଧ୍ୟ ଏହାର ନେତୃତ୍ବ ନିଅନ୍ତି। ସେ ଭାରତୀୟ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉଦାହରଣ ଭାବରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ଭାରତର ମହାକାଶ ମିଶନ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଏ, ଭାରତୀୟ ମହିଳା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସ୍ୱୀକୃତି ପାଆନ୍ତି। ପ୍ରାୟ ଏକ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବରୁ, ପ୍ରତିବର୍ଷ ଭାରତରେ ମହିଳାମାନେ ୧୦୦ ରୁ କମ୍ ପେଟେଣ୍ଟ ଦାଖଲ କରୁଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ଆଜି ଏହି ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରତିବର୍ଷ ୫୦୦୦ ଅତିକ୍ରମ କରିଛି। ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତରେ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଏବଂ ଗଣିତ ଶିକ୍ଷାରେ ମହିଳାମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରାୟ ୪୩ ପ୍ରତିଶତ ନାମଲେଖା କରୁଛନ୍ତି, ଯାହା ବିଶ୍ୱ ହାରଠାରୁ ଅଧିକ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହି ସଂଖ୍ୟାଗୁଡ଼ିକ ଭାରତରେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଦ୍ରୁତ ପ୍ରଗତିକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରୁଛି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଇତିହାସର କିଛି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ପିଢ଼ି ପରେ ପିଢି ପାଇଁ ପ୍ରେରଣାର ସ୍ଥାୟୀ ଉତ୍ସ ହୋଇଯାଏ। ସେ ମନେ ପକାଇଲେ ଯେ କିଛି ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସାରା ଭାରତରେ ପିଲାମାନେ ଚନ୍ଦ୍ରଯାନ-୨ ମିଶନ ଦେଖିଥିଲେ, ଏହାର ବିଫଳତା ଏବଂ ସଫଳତାକୁ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଏବଂ ବିଜ୍ଞାନ ପ୍ରତି ଗଭୀର ଆଗ୍ରହ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଗ୍ରୁପ୍ କ୍ୟାପ୍ଟେନ୍ ଶୁଭାଂଶୁ ଶୁକ୍ଳାଙ୍କ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ମହାକାଶ ଷ୍ଟେସନ ମିଶନ ପିଲାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ନୂତନ କୌତୁହଳ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଯୁବପିଢ଼ିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବଢ଼ୁଥିବା ଏହି କୌତୁହଳକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବାର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ଯେତେ ଅଧିକ ପ୍ରତିଭାବାନ ଯୁବକମାନଙ୍କୁ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନବସୃଜନ ପ୍ରତି ପ୍ରେରଣା ଦେଇପାରିବ, ତାହା ଦେଶ ପାଇଁ ସେତେ ଭଲ ହେବ। ଏହି ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ, ସେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସାରା ଦେଶରେ ପ୍ରାୟ ୧୦,୦୦୦ ଅଟଳ ଟିଙ୍କରିଂ ଲ୍ୟାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି ଯେଉଁଠାରେ ୧୦ ନିୟୁତରୁ ଅଧିକ ପିଲା ଜିଜ୍ଞାସା ଏବଂ ସୃଜନଶୀଳତା ସହିତ ପରୀକ୍ଷଣ କରୁଛନ୍ତି। ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଲ୍ୟାବଗୁଡ଼ିକର ସଫଳତାରେ ଅନୁପ୍ରାଣିତ ହୋଇ ୨୫,୦୦୦ ନୂତନ ଅଟଳ ଟିଙ୍କରିଂ ଲ୍ୟାବ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହେବ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହା ମଧ୍ୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ବର୍ଷଗୁଡ଼ିକରେ ଶହ ଶହ ନୂତନ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ସାତଟି ନୂତନ ଆଇଆଇଟି ଏବଂ ଷୋହଳଟି ଆଇଆଇଆଇଟି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନୂତନ ଶିକ୍ଷା ନୀତି ନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀମାନେ ଏବେ ସେମାନଙ୍କର ଆଞ୍ଚଳିକ ଭାଷାରେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ପରି ଷ୍ଟେମ୍ ପାଠ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ପଢ଼ିପାରିବେ।
ଯୁବ ଗବେଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଗବେଷଣା ଫେଲୋସିପର ସଫଳତା ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶକୁ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଆଗାମୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ୧୦,୦୦୦ଟି ଫେଲୋସିପ୍ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ପରିବର୍ତ୍ତନକାରୀ ଶକ୍ତିକୁ ବୁଝିବା ସହିତ ସେଗୁଡ଼ିକ ନୈତିକ ଓ ସମାବେଶୀ ହୋଇପାରିବ ତାହା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇଥିଲେ । କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତାର ଉଦାହରଣ ଦେଇ, ସେ ଖୁଚୁରା ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଗ୍ରାହକ ସେବା ଏବଂ ପିଲାମାନଙ୍କ ଗୃହକାର୍ଯ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହାର ବିସ୍ତୃତ ପ୍ରୟୋଗ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ସମାଜର ପ୍ରତ୍ୟେକ ବର୍ଗ ପାଇଁ ଏଆଇକୁ ଲାଭଦାୟକ କରିବା ପାଇଁ କାମ କରୁଛି। ଭାରତ ଏଆଇ ମିଶନ ଅଧୀନରେ, ୧୦,୦୦୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ନିବେଶ କରାଯାଉଛି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଭାରତ ନୈତିକ ଏବଂ ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରିକ ଏଆଇ ପାଇଁ ଏକ ବୈଶ୍ବିକ ଢାଞ୍ଚା ବିକଶିତ କରୁଛି। ଏହି ଦିଗରେ ଆଗାମୀ ଏଆଇ ପରିଚାଳନା ଢାଞ୍ଚା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପଦକ୍ଷେପ ହେବ, ଯାହାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଉଭୟ ନବସୃଜନ ଓ ସୁରକ୍ଷାର ବିକାଶ । ସେ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତ ଫେବୃଆରୀ ୨୦୨୬ରେ ଗ୍ଲୋବାଲ୍ ଏଆଇ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରିବ, ଯାହା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ, ନୈତିକ ଏବଂ ମାନବ-କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଏଆଇ ଦିଗରେ ପ୍ରୟାସକୁ ତ୍ୱରାନ୍ୱିତ କରିବ।
ଏକ ବିକଶିତ ଭାରତର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଉଦୀୟମାନ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ନିଷ୍ଠାପର ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ ଆହ୍ୱାନ ଦେଇ, ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଅନେକ ଚିନ୍ତାଧାରା ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷାରୁ ପୁଷ୍ଟି ସୁରକ୍ଷାକୁ ଆଡ଼କୁ ଗତି କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କଲେ। ସେ ଏହି ଅବସରରେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ – ଭାରତ କ’ଣ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ କୁପୋଷଣକୁ ଦୂର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପିଢ଼ିର ଜୈବ-ସୁରକ୍ଷିତ ଫସଲ ବିକଶିତ କରିପାରିବ? କମ ମୂଲ୍ୟର ମାଟି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବର୍ଦ୍ଧକ ଏବଂ ଜୈବ-ସାରରେ ଉଦ୍ଭାବନ କ’ଣ ରାସାୟନିକ ସାରର ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିବ ଏବଂ ମୃର୍ତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟକୁ ଉନ୍ନତ କରିପାରିବ? ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଔଷଧ ଏବଂ ରୋଗ ପୂର୍ବାନୁମାନକୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ ଭାରତ ଏହାର ଜିନୋମିକ୍ ବିବିଧତାକୁ ଭଲ ଭାବରେ ମ୍ୟାପ୍ କରିପାରିବ? ବ୍ୟାଟେରୀ ଭଳି ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ସଂରକ୍ଷଣରେ ନୂତନ ଏବଂ ସୁଲଭ ଉଦ୍ଭାବନ ବିକଶିତ କରାଯାଇପାରିବ କି? ସେ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ନିର୍ଭରଶୀଳ ଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଇନପୁଟ୍ଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଏବଂ ସେହି କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡ଼ିକରେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳତା ହାସଲ କରିବାର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ବିଶ୍ୱାସ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଯେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଜଗତରେ ଜଡିତ ସମସ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତି ଏସବୁ ପ୍ରଶ୍ନଗୁଡ଼ିକଠାରୁ ଆହୁରି ଆଗକୁ ବଢ଼ି ନୂତନ ସମ୍ଭାବନାର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବେ। ନୂଆ ନୂଆ ଚିନ୍ତାଧାରା ଥିବା ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ପ୍ରତି ସେ ତାଙ୍କର ସମର୍ଥନ ଜଣାଇଥିଲେ । ତା ସହିତ ଗବେଷଣା ପାଇଁ ପାଣ୍ଠି ଯୋଗାଇବା ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପୁନର୍ବାର ଦୋହରାଇଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆଶା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଏକ ସାମୂହିକ ରୋଡମ୍ୟାପ୍ ସୃଷ୍ଟି କରିବ ଏବଂ ଭାରତର ନବସୃଜନ ଯାତ୍ରାକୁ ନୂତନ ଉଚ୍ଚତାକୁ ନେଇଯିବ। ସେ ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ଶୁଭକାମନା ଜଣାଇ “ଜୟ ବିଜ୍ଞାନ, ଜୟ ଅନୁସନ୍ଧାନ” ମୂଳମନ୍ତ୍ର ସହିତ ତାଙ୍କର ବକ୍ତବ୍ୟ ଶେଷ କରିଥିଲେ।
ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ କେନ୍ଦ୍ର ମନ୍ତ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ଜିତେନ୍ଦ୍ର ସିଂହ, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରମୁଖ ବୈଜ୍ଞାନିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ପ୍ରଫେସର ଅଜୟ କୁମାର ସୁଦ, ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା ସାର୍ ଆଣ୍ଡ୍ରେ ଗୀମ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ମାନ୍ୟଗଣ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତି ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।
ପୃଷ୍ଠଭୂମି
ଦେଶରେ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶ (ଆରଏଣ୍ଡଡି) ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ, ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଗବେଷଣା, ବିକାଶ ଏବଂ ନବସୃଜନ (ଆରଡିଆଇ) ଯୋଜନା ପାଣ୍ଠି ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଯୋଜନା ଦେଶରେ ଘରୋଇ କ୍ଷେତ୍ର-ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ଗବେଷଣା ଏବଂ ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ଉଦୀୟମାନ ବିଜ୍ଞାନ, ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ନବସୃଜନ ସମ୍ମିଳନୀ (ଇଏସଟିଆଇସି) ୨୦୨୫ ନଭେମ୍ବର ୩-୫ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଛି। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ, ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ସରକାରଙ୍କ ସହିତ ୩୦୦୦ ରୁ ଅଧିକ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ସହିତ ନୋବେଲ ପୁରସ୍କାର ବିଜେତା, ପ୍ରଖ୍ୟାତ ବୈଜ୍ଞାନିକ, ଉଦ୍ଭାବକ ଏବଂ ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରକମାନେ ଏକତ୍ରିତ ହେବେ। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀରେ ୧୧ ଟି ପ୍ରମୁଖ ବିଷୟଗତ କ୍ଷେତ୍ର ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯିବ: ଉନ୍ନତ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ, କୃତ୍ରିମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା, ଜୈବ ଉତ୍ପାଦନ, ସାମୁଦ୍ରିକ ଅର୍ଥନୀତି, ଡିଜିଟାଲ୍ ଯୋଗାଯୋଗ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ସେମିକଣ୍ଡକ୍ଟର ଉତ୍ପାଦନ, ଉଦୀୟମାନ କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଶକ୍ତି, ପରିବେଶ ଏବଂ ଜଳବାୟୁ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, କ୍ୱାଣ୍ଟମ୍ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ଏବଂ ମହାକାଶ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା।
ଇଏସଟିଆଇସି ୨୦୨୫ରେ ପ୍ରମୁଖ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଆଲୋଚନା, ପ୍ୟାନେଲ୍ ଆଲୋଚନା, ଉପସ୍ଥାପନା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯିବ, ଯାହା ଭାରତରେ ବିଜ୍ଞାନ ଏବଂ ଏହା ସହିତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଗବେଷକ, ଶିଳ୍ପ ଏବଂ ଯୁବ ଉଦ୍ଭାବକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଏକ ମଞ୍ଚ ପ୍ରଦାନ କରିବ।
