ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତରେ ବନ୍ଦର ପରିଚାଳନାକୁ ସୁରକ୍ଷିତ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାରୁ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା ସବୁଜ ସାମୁଦ୍ରିକତାର ଅବଧାରଣା। ସମଗ୍ର ବିଶ୍ବରେ ଏଚଏସଇ ବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ, ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ପରିବେଶ ମାନକଗୁଡ଼ିକର ଗୁରୁତ୍ୱ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହିତ, ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରମାନେ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ, ପରିଚାଳନାଗତ ଦକ୍ଷତା ସହ ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ଓ ଶ୍ରମିକ କଲ୍ୟାଣ ଜରୁରୀ। ଭାରତରେ ଏକ ସୁଦୀର୍ଘ ଉପକୂଳ ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଅଛି ଏକ ବିଶାଳ ଜୈବବିବିଧତା ଓ ସାମୁଦ୍ରିକ ଜୀବନ । କିନ୍ତୁ ବଢିଚାଲିଥିବା ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ବିକାଶ ଯୋଗୁଁ ଏସବୁ ଉପରେ ଚାପ ବଢିଚାଲିଛି।
ନବୀକରଣୀୟ କ୍ରୟ ଦାୟିତ୍ୱ (ପିଆରଓ) ଦ୍ୱାରା ଆବଦ୍ଧ ସଂସ୍ଥା ଭାବରେ ଏସବୁର ଦାୟିତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିଚାଳନା କରିବା ପାଇଁ, ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ, ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ ଏବଂ ନିରାପଦ, ଦକ୍ଷ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ବନ୍ଦର ପାଇଁ ୯ଟି ମିଳିତ ଜାତିସଂଘର ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଲକ୍ଷ୍ୟ ସହିତ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସାମୁଦ୍ରିକ ସଂଗଠନର ସମନ୍ୱୟ ପାଳନ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି। ଏହି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଫଳରେ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ଲାଗି ନବୀକରଣୀୟ ଶକ୍ତି ଗ୍ରହଣ, ବାୟୁ ଏବଂ ଜଳ ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ଉନ୍ନତିକରଣ, ସବୁଜ ଆବରଣର ବିସ୍ତାର ଏବଂ ଉନ୍ନତ ବର୍ଜ୍ୟ ପରିଚାଳନା କରିବା ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ହୋଇପଡ଼ିଛି । ପରିବେଶ ସୁରକ୍ଷା ସହିତ ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରୟାସର କେନ୍ଦ୍ରରେ ରହିଛି ସୁରକ୍ଷିତ, ସ୍ଥାୟୀ ଏବଂ ସବୁଜ ବନ୍ଦର ନିର୍ମାଣ କରିବା ।
ବନ୍ଦର, ଜାହାଜ ଚଳାଚଳ ଏବଂ ଜଳପଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ସବୁଜ, ସ୍ୱଚ୍ଛ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ବ୍ଲୁପ୍ରିଣ୍ଟ, ସାମୁଦ୍ରିକ ଭାରତ ଭିଜନ ୨୦୩୦ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଛି।
ସାମୁଦ୍ରିକ ପରିବହନର ଭବିଷ୍ୟତ ସବୁଜ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ, ଆମୋନିଆ, ଜୈବ ଇନ୍ଧନ ଏବଂ ଏଲଏନଜି ପରି ସ୍ୱଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନରେ ନିହିତ। ଏହି ଦିଗରେ, ଭାରତର ଜାତୀୟ ଗ୍ରୀନ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ମିଶନ ଶୂନ୍ୟ-ନିର୍ଗମନ ଇନ୍ଧନ ପାଇଁ ପଥ ପ୍ରଶସ୍ତ କରୁଛି, ଯାହା ନିଶ୍ଚିତ କରୁଛି ଯେ, ଆମର ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ବାଣିଜ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ନାହିଁ ବରଂ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ମଧ୍ୟ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ।
ସାମୁଦ୍ରିକ ଭାରତ ଭିଜନ ୨୦୩୦ ଏବଂ ଅମୃତ କାଳ ୨୦୪୭ : ଭାରତର ସବୁଜ ସାମୁଦ୍ରିକ ରୋଡମ୍ୟାପ୍ :
ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦଶନ୍ଧିରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଛି, ନୂତନ ଆଇନ, ମେଗା ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ନିବେଶ ମହତ୍ତ୍ୱାକାଂକ୍ଷା ସାମୁଦ୍ରିକ ଭାରତ ଭିଜନ ୨୦୩୦କୁ ଆକାର ଦେଉଛି। ସବୁଜ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ ନବସୃଜନ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଇ, ଭାରତ କେବଳ ଏହାର ବାଣିଜ୍ୟ ଚାହିଦା ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରର ନେତୃତ୍ବ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି। ସାମୁଦ୍ରିକ ଭାରତ ଭିଜନ ୨୦୩୦ ବନ୍ଦର, ଜାହାଜ ଚଳାଚଳ ଏବଂ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଜଳପଥରେ ମୋଟ ୩-୩.୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ନିବେଶ ଲାଗି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ନିକଟରେ ୬୯,୭୨୫ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଐତିହାସିକ ପ୍ୟାକେଜ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା । ଏହା ଦ୍ବାରା ଭାରତ ନିଜର ସୁଦୀର୍ଘ ଉପକୂଳର ସୁବ୍ୟବହାର କରିବା ସହ ବିଶ୍ୱ ସାମୁଦ୍ରିକ ମାନଚିତ୍ରରେ ନିଜକୁ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେଉଛି ।
ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଭାରତର ଉତଥାନ ପାଇଁ ଏକ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ରୋଡମ୍ୟାପ ହେଉଛି ସାମୁଦ୍ରିକ ଅମୃତ କାଳ ଭିଜନ ୨୦୪୭ । ଏହା ମାଧ୍ୟମରେ ବନ୍ଦର, ଉପକୂଳ ଜାହାଜ ପରିବହନ, ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଜଳପଥ, ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣ ଏବଂ ସବୁଜ ଜାହାଜ ପରିବହନ ପଦକ୍ଷେପ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୮୦ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ନିବେଶ ଲାଗି ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି। ସରକାର ଗ୍ରୀନ କରିଡର ସୃଷ୍ଟି, ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକରେ ସବୁଜ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ ବଙ୍କରିଂ ପ୍ରଚଳନ କରି ଏବଂ ମିଥାନଲ ଚାଳିତ ଜାହାଜର ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରି ସ୍ଥାୟୀ ସାମୁଦ୍ରିକ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି। ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ପ୍ରକଳ୍ପିତ ପ୍ରକଳ୍ପ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହା ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ଯେ, ସ୍ୱାଧୀନତାର ୧୦୦ ତମ ବାର୍ଷିକୀ ସୁଦ୍ଧା ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ସାମୁଦ୍ରିକ ଏବଂ ଜାହାଜ ନିର୍ମାଣ ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ହୋଇଯିବ।
ଭାରତର ସବୁଜ ବନ୍ଦର ପଦକ୍ଷେପ :
କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ ଏବଂ ଅଧିକ ସ୍ଥାୟୀ କରିବା ପାଇଁ ଉଭୟ ସୌରଶକ୍ତି ଓ ପବନ ଶକ୍ତିର ବ୍ୟାପକ ଉପଯୋଗ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ବ ଦେଉଛନ୍ତି ।
ସୌର ଶକ୍ତି: ସୌର ପ୍ୟାନେଲ ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକୁ ଜମି, ଛାତ ଏବଂ ସ୍ଥିର ଜଳର ଉପଲବ୍ଧତା ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବାକୁ ପଡିବ। କ୍ୟାପ୍ଟିଭ୍ ସୌର ଶକ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ବିକଶିତ କରିବାକୁ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟ, ଗୋଦାମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅବ୍ୟବହୃତ ଜମିର ଛାତ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ। ସେହିପରି ଭାସମାନ ଫଟୋ ଭୋଲଟାଇକ ଆସେଟ୍ ବା ସୌରଶକ୍ତି ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବିକାଶ ପାଇଁ ଅଗଭୀର ବନ୍ଦରର ଜଳପୃଷ୍ଠ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ।
ପବନ ଶକ୍ତି: ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ଉପକୂଳ ଏବଂ ଉପକୂଳ ପବନ ଫାର୍ମ ଉଭୟ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରି ପବନ ଶକ୍ତି ପ୍ରକଳ୍ପ ସ୍ଥାପନ ଲାଗି ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଉଛି । ବିଶେଷକରି ବନ୍ଦର ଜମି, ଅଗଭୀର ଜଳ ଏବଂ ବ୍ରେକୱାଟରରେ ଅଫଶୋର ପବନ ଫାର୍ମ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ କ୍ଷେତ୍ର ଚିହ୍ନଟ କରାଉଛି । ସେହିପରି ଘରୋଇ ପବନ ଉତ୍ପାଦକ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣ ସହିତ ପିପିପି ଅଧୀନରେ ପବନ ଟର୍ବାଇନ୍ ସ୍ଥାପନ କରାଯିବାକୁ କୁହାଯାଇଛି ।
ଭାରତର ସବୁଜ ସାମୁଦ୍ରିକ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଆଗେଇ ନେଉଥିବା କେତେକ ପ୍ରକଳ୍ପ ଓ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ :
‘ଗ୍ରୀନ୍ ସି ଗ୍ରୀନ୍ ପୋର୍ଟ ଗାଇଡଲାଇନ୍ସ’, ୨୦୨୩, ‘ନ୍ୟାସନାଲ୍ ଗ୍ରୀନ୍ ହାଇଡ୍ରୋଜେନ୍ ମିଶନ୍, ୨୦୨୩’ ଏବଂ ‘ଗ୍ରୀନ୍ ଟଗ୍ ଟ୍ରାଞ୍ଜିସନ୍ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ୍’, ୨୦୨୪ ଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ମାଧ୍ୟମରେ, ଦେଶ ଏହାର ବନ୍ଦର ଏବଂ ଜାହାଜ ଶିଳ୍ପକୁ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱର ପ୍ରତୀକରେ ପରିଣତ କରୁଛି। ସମ୍ପ୍ରତି ଘୋଷିତ ୨୫,୦୦୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ସାମୁଦ୍ରିକ ବିକାଶ ପାଣ୍ଠିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ସବୁଜ ଭିତ୍ତିଭୂମି, ବିକଳ୍ପ ଇନ୍ଧନ ଏବଂ ଫ୍ଲିଟ୍ ଆଧୁନିକୀକରଣରେ ନିବେଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା, ଯାହା ଦ୍ୱାରା ଭାରତ ଡିକାର୍ବୋନାଇଜେସନ୍ରେ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ରହିବ ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯିବ। ଏପରି ଆଉ କେତେକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହେଉଛି ହରିତ ନୌକା ପଦକ୍ଷେପ, କୋଷ୍ଟାଲ ଗ୍ରୀନ ସିପିଂ କରିଡର ଓ ସାଗରମାଳା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ।
ସ୍ୱଚ୍ଛ ବନ୍ଦର: ସବୁଜ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟ ମାଧ୍ୟମରେ ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ କରିବା:
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀତ୍ୱ ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କରିବା ପାଇଁ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନ, କୂଳ ବିଦ୍ୟୁତ୍, ବୈଦ୍ୟୁତିକ ଉପକରଣ, ଏଲଏନଜି ବଙ୍କରିଂ ଏବଂ ସବୁଜ ବଳୟ ଆଦି ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରୁଛନ୍ତି । ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୫୦ ପ୍ରତିଶତ ଯାନବାହାନକୁ ସ୍ବଚ୍ଛ ଇନ୍ଧନ ଯେପରିକି ସିଏନଜି, ଏଲଏନଜି ଏବଂ ବୈଦ୍ୟୁତିକରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି।
ସେହିପରି ଜାହାଜଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଥ ଚାଲୁଥିବା କ୍ରେନ୍, ଏସି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପକରଣରେ ଘଣ୍ଟା ଘଣ୍ଟା ବିତାଇଥାନ୍ତି, ଯାହା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ଗମନ ସୃଷ୍ଟି କରେ। କୂଳରୁ ଜାହାଜକୁ ବିଦ୍ୟୁତ୍ ଯୋଗାଣ ସ୍ୱଚ୍ଛ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହାକି ନିର୍ଗମନ ହ୍ରାସ କରେ । ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ବ୍ୟାଟେରୀ କିମ୍ବା ବିଦ୍ୟୁତ ଚାଳିତ ଇଂଜିନ ଡିଜେଲ୍ ଇଞ୍ଜିନ୍ ଅପେକ୍ଷା ଭଲ ଅର୍ଥନୀତି ପ୍ରଦାନ କରେ। ତେଣୁ, ବିଶ୍ବର ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ପରିବେଶଗତ ପ୍ରଭାବ ଏବଂ ପରିଚାଳନା ଖର୍ଚ୍ଚ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଉପକରଣର ବିଦ୍ୟୁତୀକରଣ ପାଇଁ ବାଛିଛନ୍ତି।
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ୨୦୩୦ ସୁଦ୍ଧା ୫୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବିଦ୍ୟୁତୀକରଣ ସାମଗ୍ରୀ ପରିଚାଳନା ଉପକରଣ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଦୁଇ-ପର୍ଯ୍ୟାୟ ସର୍ବଭାରତୀୟ ବିଦ୍ୟୁତୀକରଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବେ ।
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍, ୨୦୨୫:
ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦର ବିଲ୍ ୨୦୨୫ ମାଧ୍ୟମରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱ ସାମୁଦ୍ରିକ ନେତୃତ୍ୱ ଆଡକୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି। ନୂତନ ଆଇନ ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସବୁଜ ମାନଦଣ୍ଡ ଏବଂ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ପ୍ରସ୍ତୁତିକୁ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ କରିଛି। ଗତ ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତର ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ର ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ପ୍ରମୁଖ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକରେ କାର୍ଗୋ ପରିଚାଳନା ୨୦୨୪-୨୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୮୫୫ ନିୟୁତ ଟନ୍ ପହଞ୍ଚିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ୨୦୧୪-୧୫ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୫୮୧ ନିୟୁତ ଟନ୍ ଥିଲା। ସେହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଦର କ୍ଷମତା ପ୍ରାୟ ୮୭ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଜାହାଜ ପାଇଁ ହାରାହାରି ଟ୍ରାନଆରାଉଣ୍ଡ୍ ସମୟ ଅଧା ହ୍ରାସ ପାଇ ୪୮ ଘଣ୍ଟା ହୋଇଛି, ଯାହାକି ବିଶ୍ବମାନଦଣ୍ଡ ସହ ସମାନ । ଉପକୂଳ ଜାହାଜ ପରିବହନ ପରିମାଣ ଦ୍ୱିଗୁଣିତରୁ ଅଧିକ ହୋଇଛି, ୧୧୮ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି, ଯେତେବେଳେ ଆଭ୍ୟନ୍ତରୀଣ ଜଳପଥରେ କାର୍ଗୋ ପରିବହନ ପ୍ରାୟ ସାତ ଗୁଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କର କଣ୍ଟେନର ବନ୍ଦର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ସୂଚକାଙ୍କରେ ନଅଟି ବନ୍ଦର ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବା ସହିତ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାଙ୍କର ସ୍ୱୀକୃତି ଲାଭ କରୁଛନ୍ତି।
ଭାରତର ବିଶ୍ୱ ସବୁଜ ମହାସାଗର ସହଭାଗୀତା ଏବଂ ଆଲୋଚନା :
ଭାରତ ସବୁଜ, ଡିଜିଟାଲ୍ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ମହାସାଗର ବିକାଶକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ବିଶ୍ୱ ସହଭାଗୀତା ନିର୍ମାଣ କରୁଛି ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ମିଳନୀମାନ ଆୟୋଜନ କରୁଛି। ଏପରି ଏକ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ମିଳନୀ ହେଉଛି ସାଗର ମନ୍ଥନ । ସାଗର ମନ୍ଥନ ବିଶ୍ୱ ନେତା, ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରକ ଏବଂ ଦୂରଦୃଷ୍ଟିଧାରୀମାନଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟି ବାଣ୍ଟିବା ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଭବିଷ୍ୟତ ଗଠନ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ଲାଟଫର୍ମ ପ୍ରଦାନ କରେ। ନୀଳ ଅର୍ଥନୀତି, ବିଶ୍ୱ ଯୋଗାଣ ଶୃଙ୍ଖଳ, ସାମୁଦ୍ରିକ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ ଏବଂ ସ୍ଥାୟୀ ବିକାଶ ଭଳି ପ୍ରମୁଖ ବିଷୟବସ୍ତୁ ସହିତ, ଏହି ଆଲୋଚନା ଏକ ସ୍ପନ୍ଦନଶୀଳ ଏବଂ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସାମୁଦ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ପାଇଁ ଏକ ସାହସିକ, କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ପଥ ସୃଷ୍ଟି କରିବାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛି।
ସବୁଜ ପରିବହନ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଭାରତର ରଣନୈତିକ ଢାଞ୍ଚା :
ଭାରତ ସବୁଜ ପରିବହନ ଏବଂ ସାମୁଦ୍ରିକ ପ୍ରଦୂଷଣ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଏକ ଦୃଢ଼ ରଣନୈତିକ ଢାଞ୍ଚା ବିକଶିତ କରୁଛି । ଏହା ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ତୈଳ ନିର୍ଗମନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାକୁ ଏକ ସୁବିସ୍ତୃତ ଯୋଜନା । ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ନୌସେନା ଭଳି ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସହଯୋଗରେ ପ୍ରଭାବୀ ତୈଳ ନିର୍ଗମନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଯୋଜନା ବିକଶିତ କରିବା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛନ୍ତି। ଏପରି ଘଟଣାର ସର୍ବାଧିକ ଚିହ୍ନଟ ଏବଂ ତଦାରଖ କରିବା ପାଇଁ ସାଟେଲାଇଟ୍-ପ୍ରତିଛବି-ଆଧାରିତ ନିରୀକ୍ଷଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ପ୍ରଚଳନ କରୁଛନ୍ତି। ଦ୍ରୁତ ତୈଳ ନିର୍ଗମନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦକ୍ଷେପ ଲାଗି ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ତୈଳ-ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ମାନଚିତ୍ର ସୃଷ୍ଟି କରୁଛନ୍ତି। ଭାରତୀୟ ବନ୍ଦରଗୁଡ଼ିକ ତୈଳ ନିର୍ଗମନ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦକ୍ଷେପ ଯୋଜନାରେ ପରିବେଶଗତ ଭାବରେ ସମ୍ବେଦନଶୀଳ କ୍ଷେତ୍ର ଯଥା, ହେନ୍ତାଳବଣ, ପ୍ରବାଳ, ଜଳକୃଷି ପ୍ରକଳ୍ପ, ଉପକୂଳକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେଉଛନ୍ତି।
ଉପସଂହାର
ଏକ ବିକଶିତ ସାମୁଦ୍ରିକ ଯୁଗର ସନ୍ଧିକ୍ଷଣରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛି ଭାରତ । ଦୂରଦୃଷ୍ଟିପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ଆଇନଗତ ସଂସ୍କାର ଏବଂ ସବୁଜ-ନୌବାଣିଜ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ମାଧ୍ୟମରେ, ଦେଶ ଭବିଷ୍ୟତ ପାଇଁ ଏହାର ସାମୁଦ୍ରିକ ଇକୋସିଷ୍ଟମର ପୁନଃକଳ୍ପନା କରୁଛି, ଯେଉଁଥରେ ଥିବ ସ୍ୱଚ୍ଛ ବନ୍ଦର, କମ୍ ନିର୍ଗମନ ନୌବାହିନୀ, ସ୍ମାର୍ଟ ଭିତ୍ତିଭୂମି ଏବଂ ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ସୁଯୋଗ। କେବଳ ଏକ ଉଦୀୟମାନ ସାମୁଦ୍ରିକ ଶକ୍ତି ଭାବରେ ନୁହେଁ, ସମୁଦ୍ରର ଏକ ଦାୟିତ୍ବବାନ ସଂରକ୍ଷକ, ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ ଅର୍ଥନୀତି ଏବଂ ବିଶ୍ବ କଲ୍ୟାଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରତିବଦ୍ଧ ଅଂଶୀଦାର ଭାବରେ ଭାରତ ୨୦୪୭ ଆଡ଼କୁ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି।