ଜାତି ଜନଗଣନା କେତେ ଉପଯୋଗୀ?

Published: Nov 7, 2023, 2:43 pm IST

ଭୁବନେଶ୍ୱର: କେନ୍ଦ୍ର ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା ବରିଷ୍ଠ ବିଜେପି ନେତା ଅମିତ ଶାହା ନିକଟରେ ଏକ ନିର୍ବାଚନୀ ରାଲିରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଜେପି ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ବିରୋଧରେ ସେତେଟା ବିରୋଧୀ ନୁହେଁ। ଏହି ବୟାନ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ କାରଣ ବିଜେପି ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଏକାଧିକ ଥର ସ୍ପଷ୍ଟ କରିସାରିଛନ୍ତି ଯେ, ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା କରିବା ବ୍ୟବହାରିକ ନୁହେଁ। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଏବେ ଅମିତ ଶାହ ନିଜ ଦଳର ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ନେଇ ଭିନ୍ନ କଥା କହୁଥିବାବେଳେ ସ୍ୱାଭାବିକଭାବେ ଏହାକୁ ଦଳର ନିର୍ବାଚନୀ ପରାଜୟକୁ ହ୍ରାସ କରିବାର ପ୍ରୟାସଭାବେ ଦେଖାଯାଉଛି।

କିନ୍ତୁ ନିର୍ବାଚନୀ ସ୍ୱାର୍ଥ ପାଇଁ ଯଦି ବିଜେପି ନିଜର ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବଦଳାଉଛି, ତା’ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମସ୍ତ ଦଳ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ସପକ୍ଷରେ ମୁହାଁଇଛନ୍ତି। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ଶେଷରେ ଲାଭ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ କ୍ଷତି କରିବାକୁ ଯାଉଛି ବୋଲି ସମସ୍ତ ଦଳ ଅଣଦେଖା କରିବେ କି ? କିନ୍ତୁ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ଲାଭଦାୟକ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ କ୍ଷତିକାରକ ବୋଲି କେହି କିପରି ସ୍ୱୀକାର କରିବେ? ଯଦି ଅଧିକାଂଶ ଦଳ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ କୋଟା ମାନସିକତାର ଦୃଷ୍ଟିରେ ଦେଖୁଛନ୍ତି ଏବଂ ବୁଝୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଏହା ପ୍ରସଙ୍ଗ ନୁହେଁ ବରଂ ଦର୍ଶକଙ୍କ ଭୁଲ। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ସଠିକ୍ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଏବଂ ବ୍ୟାପକ ଅର୍ଥରେ ନେବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।

ଏଥିରେ କୌଣସି ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ ଯେ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରତିଶତ ବିଭିନ୍ନ ବର୍ଗ ଓ ବର୍ଗର ନିଯୁକ୍ତି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିପାରିବ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ରାଜନୀତି ଏହାକୁ ଏଭଳି ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରେ, ତାହା କାହାର କିଛି ଲାଭ କରିନଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଜାତି ଏବେବି ଆମ ସମାଜର ଏକ ତିକ୍ତ ବାସ୍ତବତା, ଯାହାକୁ ଫେରାଇ ଦିଆଯାଇ ପାରିବ ନାହିଁ। ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଏହି ସତ୍ୟକୁ କୌଣସି ଯୁକ୍ତିରେ ଲୁଚାଇବା କିମ୍ବା ଅନ୍ଧାରରେ ରହିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବା ଠିକ୍ ହେବ ନାହିଁ।
ଯଦି ୨୦୦୨ ର ବିପିଏଲ୍ ଜନଗଣନାରେ ଗ୍ରାମୀଣ ପରିବାରର ସାମାଜିକ-ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି ସହିତ କିଛି ଜାତିଗତ ତଥ୍ୟ ସଂଗ୍ରହ କରାଯାଇଛି, ତେବେ ଏହା ଯଥେଷ୍ଟ ନୁହେଁ। ସମୟ କ୍ରମେ ସମାଜର ସ୍ଥିତି ବଦଳିଥାଏ। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଦୁଇ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବର ତଥ୍ୟ ଜାରି ରଖିବା ଭଲ ବିକଳ୍ପ ବୋଲି କୁହାଯିବ ନାହିଁ।

ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ, ସାମ୍ପ୍ରତିକ ପରିସ୍ଥିତି ସହିତ ଜଡ଼ିତ ସଦ୍ୟତମ ବାସ୍ତବତାକୁ ଖୋଜିବା ଏବଂ ସମୟ ସମୟରେ ଏହାକୁ ଅପଡେଟ୍ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ଅଛି ଯାହାଦ୍ୱାରା ନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ସମୟରେ ଆକଳନ ଅନୁଯାୟୀ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ କୌଣସି ବାଧ୍ୟତାମୂଳକତା ନାହିଁ। ଏହି କାରଣରୁ ପ୍ରତି ୧୦ ବର୍ଷରେ ଜନଗଣନାରେ ବିଳମ୍ବ ହେବା ପ୍ରସଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ। ଶେଷ ଥର ପାଇଁ ଏହା ୨୦୧୧ରେ ହୋଇଥିଲା। ୨୦୨୪ ସାଧାରଣ ନିର୍ବାଚନ ପରେ ହିଁ ଏହି ଜନଗଣନା କରାଯିବ ବୋଲି କୁହାଯାଉଛି। ଜନଗଣନା ଅଭାବରୁ କେବଳ ୨୦୧୧ ତଥ୍ୟ ଆଧାରରେ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନା ଚାଲିଛି ବୋଲି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ପ୍ରଶ୍ନ କରିଛନ୍ତି। ସେହିଭଳି ସଂରକ୍ଷଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅନେକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତର ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାଦ୍ୱାରା ମିଳିବ, ଯାହା ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣରେ ଆହୁରି ସହାୟକ ହେବ।

Related posts