ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପୂର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ, ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣର ଦୁର୍ଗ, ଯାହାକୁ ଆଧାର କରି ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ଶାସକ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି ଉପରେ ଆଖି ଦେଖାଉଥିଲା, ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ତିନିଟି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ସ୍ତମ୍ଭ ଥରି ଉଠିଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ପୂର୍ବରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ପଶ୍ଚିମରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର, ଉତ୍ତରରେ ବିହାର ଏବଂ ଦକ୍ଷିଣରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ରାଜ୍ୟ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଚାରିଟି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦୁର୍ଗ ରହିଛି। ଏହି ୪ଟି ରାଜ୍ୟରେ ବିରୋଧୀ ଦଳ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା ଏବଂ ଆସନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ୪ଟି ରାଜ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ତେବେ ଏବେ ଏହି ଢାଞ୍ଚା ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଛି ଏବଂ ଏହା ସହିତ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ଠିଆ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି।
ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ମମତାଙ୍କ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାର୍ତ୍ତା
ଏଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରୁ ଝଟକା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। ୪୨ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ଥିବା ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସର ଶାସନ ରହିଛି ଏବଂ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଛନ୍ତି। ସିଏ କଂଗ୍ରେସକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ଟିଏମସି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ଏକାକୀ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବା ମୁଡରେ ରହିଛି। ବାସ୍ତବରେ ୨୦୧୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଟିଏମସି ରାଜ୍ୟର ୪୨ଟି ଆସନରୁ ୨୨ଟି ଆସନ ପାଇଥିଲା। ବିଜେପି ୧୮ଟି ଆସନ ଜିତି ରାଜ୍ୟରେ ନିଜର ପ୍ରଦର୍ଶନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥିଲା। ସେହିପରି କଂଗ୍ରେସ ମାତ୍ର ୨ଟି ଆସନରେ ଜିତିଥିଲାବେଳେ ସିପିଆଇଏମ୍ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିନଥିଲା। ୨୦୨୧ରେ ରାଜ୍ୟରେ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ମଧ୍ୟ ଟିଏମସି ବିଜୟୀ ହୋଇ ସରକାର ଗଠନ କରିଥିଲା। ବିଜେପିର ପ୍ରଦର୍ଶନ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ଚମତ୍କାର ଅଗ୍ରଣୀ ଦେଖାଇଥିଲା ଏବଂ ଦଳକୁ ୬୮ ଟି ଆସନ ମିଳିଥିଲା। ସେହିପରି କଂଗ୍ରେସ ଓ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ଖାତା ଖୋଲି ପାରିନଥିଲେ।
ଅର୍ଥାତ୍ ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଓ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ଦଳ ଦୁର୍ବଳ ହେବା ସହ ବିଜେପି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ବୋଲି ବାର୍ତ୍ତା ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଛି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ନିଜ ଦଳକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିବେ ନାହିଁ ଏବଂ ସେ ଅତିକମରେ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗରେ ବିଜେପି ସହ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି। ମମତା ବାନାର୍ଜୀଙ୍କ ସମଗ୍ର ରାଜନୀତି କଂଗ୍ରେସ ଓ କମ୍ୟୁନିଷ୍ଟ ପାର୍ଟି ବିରୋଧରେ ରହିଛି ଏବଂ ଏବେ ଯଦି ସେ ରାଜ୍ୟରେ ଉଭୟଙ୍କ ସହ ନିର୍ବାଚନକୁ ଯାଆନ୍ତି, ତେବେ ଜନସାଧାରଣ ଓ କର୍ମୀଙ୍କୁ ଭୁଲ ବାର୍ତ୍ତା ମିଳିବ। ସେଥିପାଇଁ ମମତା ଦେଶରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ସହିତ ଅଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ବଙ୍ଗଳାରେ ଏହାଠାରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି।
ବିହାରରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଖେଳ ଖରାପ କଲେ ନୀତୀଶ
ଏବେ ଯଦି ଆମେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଗଡ଼ ଉପରେ ନଜର ପକାଇବା ତେବେ ବିହାର ଏଠାରେ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦୁର୍ଗ ଥିଲା। ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ଜନତା ଦଳ-ୟୁନାଇଟେଡ୍, ଲାଲୁ ଯାଦବଙ୍କ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଜନତା ଦଳ ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟି ଏକାଠି ଠିଆ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଦୁର୍ଗ ବିଜେପିର ସ୍ଥତି ଦୁର୍ବଳ ଥିବା ପରି ମନେ ହେଉଥିଲା। କିନ୍ତୁ ନୀତୀଶ କୁମାର ଏଠାରେ ମହାମେଣ୍ଟର ହାତ ଛାଡ଼ିବା ମାତ୍ରେ ବିହାରରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଛି।
ବିହାରରେ ମୋଟ ୪୦ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ଥିବାବେଳେ ଗତ ନିର୍ବାଚନରେ ୩୯ଟି ଆସନରେ ଏନଡିଏ ମେଣ୍ଟ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ବିଜେପି ୧୭ଟି ଓ ଜେଡିୟୁ ୧୬ଟି ଆସନରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ତେବେ ପରେ ଜେଡିୟୁ ଏନଡିଏ ଛାଡ଼ିଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ମୁଖ୍ୟ ନୀତୀଶ କୁମାର ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ସହଯୋଗୀ ହୋଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ନୀତୀଶ ନାମକ ଫର୍ମୁଲା ଭାଙ୍ଗିବା ମାତ୍ରେ ଏହି ମେଣ୍ଟ ଭାଙ୍ଗି ଯାଇଛି। ଏବେ ନୀତୀଶ କୁମାର ଏନଡିଏ ସହ ଅଛନ୍ତି ଏବଂ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ସହ ରହି ସେ ଯେତିକି ଲାଭବାନ ହୋଇଥାନ୍ତେ, ଏବେ ଏନଡିଏ ସହ ଯାଇ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରନ୍ତି।
କାହା ଗ୍ରୁପ୍ କାହା ସହ ରହିଛି
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ମଧ୍ୟ ବିରୋଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ଅନ୍ୟତମ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦୁର୍ଗ। କିନ୍ତୁ ଏଠାରେ ମଧ୍ୟ ଏବେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ଫାଟ ସୃଷ୍ଟି ହେବାର ଗୁଜବ ଶୁଣିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଲୋକସଭା ଆସନ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ରାଜ୍ୟ। ରାଜ୍ୟରେ ମୋଟ ୪୮ଟି ଲୋକସଭା ଆସନ ରହିଛି ଏବଂ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ପରେ ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ଦେଶର ସର୍ବାଧିକ ଲୋକସଭା ଆସନ ରହିଛି। ଗତ ନିର୍ବାଚନରେ ଏନଡିଏ ଏଠାରେ ୪୮ଟି ଆସନରୁ ୪୧ଟିରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ସେତେବେଳେ ଶିବସେନା ଏନଡିଏରେ ବିଜେପି ସହ ମେଣ୍ଟ କରିଥିଲା ଏବଂ ବିରୋଧୀ ୟୁପିଏ ମେଣ୍ଟ ପାଖରେ ମାତ୍ର ୫ଟି ଆସନ ଥିଲା। ଏହା ମଧ୍ୟରୁ ୪ଟି ଆସନ ନ୍ୟାସନାଲିଷ୍ଟ କଂଗ୍ରେସ ପାର୍ଟିକୁ ଯାଇଥିବାବେଳେ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ କଂଗ୍ରେସକୁ ଯାଇଥିଲା।
ଏବେ ରାଜ୍ୟର ସାମ୍ପ୍ରତିକ ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦେଖିଲେ ଉଭୟ ଶିବସେନା ଓ ଏନସିପି ଦଳ ଦୁଇଟି ଗୋଷ୍ଠୀରେ ବିଭକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି। ଶିବସେନାରେ ଏକନାଥ ସିନ୍ଦେ ବିଦ୍ରୋହ କରି ବିଜେପି ସହ ମିଶି ସରକାର ଗଠନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଦଳର ବହୁ ସଂଖ୍ୟା ତାଙ୍କ ସହ ରହିଛି। ପରେ ଅଜିତ ପାୱାର ଏନସିପିକୁ ଦୁଇ ଭାଗରେ ବିଭକ୍ତ କରି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଦଳକୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ଏନଡିଏ ସରକାରରେ ଯୋଗ ଦେଇଛନ୍ତି। ସେପଟେ ଶରଦ ପାୱାରଙ୍କ ଦଳ ସହ ଏନସିପି ଏବଂ ଉଦ୍ଧବ ଠାକରେଙ୍କ ଗୋଷ୍ଠୀ ସହ ଶିବସେନା ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ରହିଛି।
ଏଥିରେ ନିର୍ବାଚନର ଠିକ୍ ପୂର୍ବରୁ ଶରଦ ପାୱାର ଏନସିପିର ନାମ ଏବଂ ଦଳର ନିର୍ବାଚନ ଚିହ୍ନ ହରାଇଛନ୍ତି। ନିକଟରେ ଉଦ୍ଧବ ଠାକରେ ‘ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ତାଙ୍କ ଶତ୍ରୁ ନୁହଁନ୍ତି ଏବଂ ବିଜେପି ତାଙ୍କୁ ଦୂରେଇ ରଖିଛି, ସେ ତାଙ୍କଠାରୁ କେବେ ବି ଦୂରେଇ ଯାଇନାହିଁ’ବୋଲି କହି ଭାରତୀୟ ମେଣ୍ଟର ଉତ୍ତେଜନା ବଢ଼ାଇଛନ୍ତି। ପ୍ରକାଶ ଆମ୍ବେଦକର କିଛିଦିନ ତଳେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ଯୋଗ ଦେଇନଥିବା ପଥର ହଟାଇ ସାରିଛନ୍ତି ଏବଂ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଭାରତ ମେଣ୍ଟ ଶେଷ ହୋଇଯାଇଛି। କଂଗ୍ରେସ ନେତା ମିଲିନ୍ଦ ଦେଓରା ମଧ୍ୟ ଏନଡିଏରେ ସାମିଲ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏସବୁ ଘଟଣାରୁ ଅନୁମାନ କରାଯାଇପାରେ ଯେ ଯଦି ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଭାରତୀୟ ମେଣ୍ଟ ନିଜକୁ ଠିକଭାବେ ଠିଆ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇନାହିଁ, ତେବେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତା କରିବା ଦୂରରେ ରହିଛି।
ବଡ଼ ପ୍ରଶ୍ନ: କର୍ଣ୍ଣାଟକ କ’ଣ ଲଜ୍ଜା ବଞ୍ଚାଇବ?
ଏବେ ବିରୋଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ଚତୁର୍ଥ ଦୁର୍ଗ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଗଲେ ଏହା ହେଉଛି କର୍ଣ୍ଣାଟକ। ନିକଟରେ ଏହି ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସରକାର ଗଠନ କରିଛି ଏବଂ ରାଜନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ କଂଗ୍ରେସ ଏବଂ ବିରୋଧୀ ଗୋଷ୍ଠୀର ଆଗାମୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାର ଏହି କାରଣ ମଧ୍ୟ କହୁଛନ୍ତି। ଏହା ହେଉଛି ଉତ୍ତର ଭାରତର ଏକ ରାଜ୍ୟ ଯେଉଁଠାରେ ବିଜେପି ଶକ୍ତିଶାଳୀ ରହିଛି। ଗତ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକର ୨୮ଟି ଆସନରୁ ବିଜେପି ୨୫ଟିରେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲା। ସେହିପରି କଂଗ୍ରେସକୁ ମାତ୍ର ଗୋଟିଏ ଆସନ ମିଳିଛି। ତେବେ ଏବେ ରାଜ୍ୟର ରାଜନୈତିକ ସ୍ଥିତି ବଦଳିଯାଇଛି ଏବଂ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ରାଜ୍ୟର କ୍ଷମତା ଦଖଲ କରିଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ବିଜେପିକୁ ଅନେକାଂଶରେ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ ବୋଲି ରାଜନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମତ ଦେଇଛନ୍ତି। ତେବେ କ୍ଷୟକ୍ଷତି ଏତେ ଅଧିକ ହେବ ଯେ ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଏହାର ବିଶେଷ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ।
ଭାରତ ମେଣ୍ଟରେ ‘ଲ୍ ଇଜ୍ ୱେଲ୍’ ଅଛି କି?
ମୋଟାମୋଟିଭାବେ ପୂର୍ବ, ପଶ୍ଚିମ, ଉତ୍ତର ଓ ଦକ୍ଷିଣ ରାଜ୍ୟରେ ବିରୋଧୀ ମେଣ୍ଟ ଯେଉଁ ଶକ୍ତିବଳରେ ଶାସକ ଏନଡିଏ ଓ ବିଜେପିର ହାତ ଭାଙ୍ଗିବା ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଥିଲା, ସେଠାରେ ଦଳ ନିଜକୁ ସମାଲୋଚନା କରୁଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଦଳ ଏବେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ହୋଇଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି। ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟିର ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ ଆସନକୁ ନେଇ କଂଗ୍ରେସ ସହ ବୁଝାମଣା ଖେଳ ଖେଳୁଛନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ ପଞ୍ଜାବ ଓ ଦିଲ୍ଲୀରେ ମେଣ୍ଟ ପାଇଁ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ଉପରେ ଆଞ୍ଚଳିକ କଂଗ୍ରେସ ନେତାମାନେ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଅଛନ୍ତି। ଅର୍ଥାତ୍ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟରେ ବର୍ତ୍ତମାନ ସବୁକିଛି ଠିକ୍ ଦେଖାଯାଉନାହିଁ ଏବଂ ଏହି ସମୟରେ ନିର୍ବାଚନକୁ ଆଉ ମାତ୍ର କିଛିଦିନ ବାକି ଅଛି।