ସମୀକ୍ଷା ବ୍ୟୁରୋ
ଆଜି ରାତି ବାରଟାରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ବିଧାନସଭାର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସରିବ।ତା ପୂର୍ବରୁ ନୂଆ ସରକାର ଗଠନ ହେବା ଜରୁରୀ। ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳ ବାହାରିବା ପରେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ବିଜେପି-ଶିବସେନା ମେଣ୍ଟର ସରକାର ହେବା ଅତି ସହଜ ମାନେ ହେଉଥିଲା। ତେବେ ଦୁଇ ଦଳ ଭିତରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦକୁ ନେଇ ଟଣା ଓଟରା ଲାଗି ରହିବା ପରେ ସେଠାରେ ସରକାର ଗଠନକୁ ନେଇ ଏବେ ପ୍ରାୟ ଧୂଆଁଳିଆ ଅବସ୍ଥା । ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତିରେ ଯେଉଁପ୍ରକାରର ଅଚଳାବସ୍ଥା ଲାଗି ରହିଛି, ସେହି ସମୟରେ ଏଠି ସରକାର କିଏ ଗଠନ କରିବ ତାହା ଏକ ବିରାଟ ପ୍ରଶ୍ନ । ବିଜେପି ଓ ଶିବସେନା ଦୁହେଁ ନିଜ ନିଜ କଥାରେ ଅଡି ବସିଛନ୍ତି । ତେବେ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ସରକାର ଗଠନ ନ ହେଲେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଭଗତ ସିଂହ କୋଶିୟାରିଙ୍କ ଭୂମିକା ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ । ରାଜ୍ୟରେ ସମସ୍ତ ଦଳ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ସାକ୍ଷାତ କରି ସାରିଥିବା ବେଳେ କୌଣସି ଦଳ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତାର ପ୍ରମାଣ ଦେଇ ସରକାର ଗଢିବା ପାଇଁ ଦାବି ଉପସ୍ଥାପନ କରିପାରିନାହାନ୍ତି । ଏହି ସମୟରେ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କ ପାଖରେ ତିନୋଟି ବିକଳ୍ପ ରହିଛି ।
ପ୍ରଥମ ବିକଳ୍ପ
ରାଜ୍ୟପାଳ ପୂର୍ବରୁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରେ ଥିବା ଅର୍ଥାତ୍ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀତ୍ବ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ସରିଆସୁଥିବା ଦେବେନ୍ଦ୍ର ଫଡ୍ନଭୀସଙ୍କୁ ଆଗାମୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ବାଚିତ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ରୂପେ ଦାୟିତ୍ବ ଦେଇପାରିବେ। ଏହା ଘଟିଲେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କୌଣସି ନୀତିଗତ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇ ପାରିବେ ନାହିଁ। ସେ କେବଳ କାମଚଳା ଭାବରେ ପ୍ରଶାସନିକ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇପାରିବେ ।
ଦ୍ବିତୀୟ ବିକଳ୍ପ
ରାଜ୍ୟପାଳ ବିଧାନସଭାର ଅଧିବେଶନ ଡାକି ସଦନରେ ନେତା ନିର୍ବାଚିତ କରିବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେବେ । ୧୯୯୮ ମସିହାରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ବିଧାନସଭାରେ ଏପରି ହୋଇଥିଲା । ଯେଉଁ ସମୟରେ କଲ୍ୟାଣ ସିଂହ ଓ ତତ୍କାଳୀନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଜଗଦମ୍ବିକା ପାଲଙ୍କ ଭିତରେ ଭୋଟିଂ କରାଯାଇ ସଦନର ନେତା ଓ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା । ଏଥିରେ କଲ୍ୟାଣ ସିଂହ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ।
ତୃତୀୟ ବିକଳ୍ପ
ରାଜ୍ୟପାଳ ରାଜ୍ୟରେ କୌଣସି ଦଳ ସରକାର ଗଠନ କରିବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇନପାରିବାର ରିପୋର୍ଟ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ପଠାଇବେ ଏବଂ ଏହାପରେ ବିଧାନସଭାକୁ ନିଲମ୍ବନ କରି ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ପାଇଁ ସୁପାରିଶ୍ କରିବେ । ତେବେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ଜାରିହେଲା ପରେ ବିଧାନସଭା ନିଲମ୍ବିତ ରହିଲେ ମଧ୍ୟ, ଭାଙ୍ଗିଯିବ ନାହିଁ। ଯେ କୌଣସି ଦଳ ବା ମେଣ୍ଟ ନିଜ ସଙ୍ଖ୍ୟା ଗରିଷ୍ଠତାର ପ୍ରମାଣ ଦେଇ ରାଜ୍ୟପାଳଙ୍କୁ ବୁଝାଇପାରିଲେ, ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ପ୍ରତ୍ୟାହୃତ ହେବ ଓ ନିର୍ବାଚିତ ସରକାର ସ୍ଥାପିତ ହୋଇ ପାରିବ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ଆଜି ରାତି ବାରଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସରକାର ଗଢିବାକୁ ସମୟ ରହିଛି । ଯଦି ଏହି ସମୟ ଭିତରେ ସରକାର ଗଠନ କରିହେଉନାହିଁ , ତେବେ ରାଜ୍ୟପାଳ ଉପରୋକ୍ତ ତିନୋଟି ବିକଳ୍ପରୁ ଗୋଟିଏ ବିକଳ୍ପକୁ ବାଛିନେବେ।
ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତିର ପାଣିପାଗରେ କିଛି ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେବା ନ ହେବା ନେଇ ଏବେବି ସଂଶୟ ଲାଗି ରହିଛି । ଶିବସେନା ବିଜେପି ରାଜ୍ୟରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା ଜାରି ରଖୁଛି ବୋଲି ଅଭିଯୋଗ କରିଛି । ମହାରାଷ୍ଟ୍ର ରାଜନୀତିରେ ଜନାଦେଶର ବିକଳ୍ପ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଶାସନ ହେବ, ନା ଆଉ କିଛି ବିକଳ୍ପ ବାହାରିବ, ତାହା ଆଗାମୀ କିଛି ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହେବ ।
