Tag: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ମାନବ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ବେଶ ଭଲ ଉପଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ଯାହା ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ପ୍ରତିଟି ମଣିଷ ତାହାକୁ ମାନିବା ଉଚିତ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ହିସାବରେ ଜଣେ ନିଜର ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ଯତ୍ନ ନେବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ। ଯେତେ ଜରୁରୀ କାମ ଥାଉ ନା କାହିଁକି ଦିନରେ ଥରୁଟିଏ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟ ପ୍ରତି ନଜର ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ। କାରଣ ଆପଣ ଯେତେଦିନ ସୁସ୍ଥ ରହିବେ ସେତେଦିନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୃତ୍ୟୁ ଦୂରେଇ ରହିବ।

ଯଦି ଆପଣ ବଞ୍ଚି ରହିବେ ତେବେ ଧର୍ମକର୍ମ ଏବଂ ପରିବାରର ମଙ୍ଗଳ କରିବେ। ହେଲେ ମରିଗଲେ କିଛି କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ନିଜେ ଅସୁସ୍ଥ୍ୟ ରହି ରୋଗ ବ୍ୟାଧିରେ ପଡିରହିଲେ ଆପଣ କାହାର କାମରେ ଆସିବେ ନାହିଁ। କାହାର ଉପକାରଟିଏ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ ନାହିଁ। କେବଳ ଆପଣଙ୍କ ରୋଗ କଥା ଚିନ୍ତା କରି ଶେଷରେ ଦେହତ୍ୟାଗ କରିବେ। ତେଣୁ ବଞ୍ଚିଥିଲେ କିଛି କରିବେ, ବଞ୍ଚିବା ପାଇଁ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ଯତ୍ନ ନେବା ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଣ୍ୟକ ଏ ନେଇ ସଂସ୍କୃତରେ ଯାହା କହିଛନ୍ତି ତାହାର ଓଡିଆ ହେଲା..

ସୁସ୍ଥ୍ୟ ଓ ନିରୋଗ ରହିଥିବ ଯେତେ ଦିନ। ସଂସାରରେ କରିପାରିବ ନାନା ଧର୍ମ କର୍ମ।।

ସୁସ୍ଥ ରହିବାକୁ ତେଣୁ କର ହେ ଯତନ। ଦୀର୍ଘାୟୁ ହୋଇଣ କର ଜଗତ କଲ୍ୟାଣ।।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରୀରେ ଜୀବନର ଅନେକ ଦିଗ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି । ଅର୍ଥ, ପଦୋନ୍ନତି, ବିବାହ, ପରିବାର ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ ସହ ଜଡିତ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନକୁ ଚାଣକ୍ୟ ଅତି ସହଜ କରିଛନ୍ତି।

କୁହାଯାଏ ଯେ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ନୀତି ଗ୍ରହଣ କରିବା କଷ୍ଟକର, କିନ୍ତୁ ଯିଏ ଗ୍ରହଣ କରିଛି, ସେ ବେଶ୍ ସଫଳ ହୋଇଛି। ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଶାସ୍ତ୍ରୀରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେଉଁ ଲୋକଙ୍କ ପାଖରେ  ପାଖରେ ଟଙ୍କା ରହେ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ପାଞ୍ଚଟି ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି।

୧- ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ତିକ୍ତ କଥା କହୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ଟଙ୍କା ରଖାଯାଇପାରିବ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସତ୍ୟ ଏବଂ ମଧୁର କଥା କହନ୍ତି, ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଅନୁଗ୍ରହ ଅଛି । ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ପାଇବା ପାଇଁ ଜଣେ ସର୍ବଦା ମିଠା କଥା କହିବା ଉଚିତ୍ ।

୨- ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଯଦି ଅଧିକ ଖାଦ୍ୟ ଖାଏ ତେବେ ସେ ସବୁବେଳେ ଟଙ୍କା ପାଇଁ ଚିନ୍ତିତ ହୁଏ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ କୃପା ପାଇବାକୁ ହେଲେ ଜଣେ ମଣିଷ ଆବଶ୍ୟକ ଭିତରେ ଖାଇବା ଉଚିତ୍।

୩- ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ୟକ୍ତିର ପୋଷାକ ଅପରିଷ୍କାର ହେଲେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଅନୁଗ୍ରହ ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ନାହିଁ । ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଯଦି ଗରିବ ଲୋକ ସଫା ରହେ ତେବେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ପ୍ରସନ୍ନ ହୁଅନ୍ତି।

୪- ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶୋଇବା ପାଇଁ ରାତି ସମୟ ଉପଯୁକ୍ତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଦିନ ଶେଷ ହେବା ପରେ ଅର୍ଥାତ୍ ସୂର୍ଯ୍ୟୋଦୟ ଏବଂ ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତ ମଧ୍ୟରେ ଶୋଇଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ କେବେ ବି ଟଙ୍କା ରହେ ନାହିଁ। ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କ ସମର୍ଥନ ପାଆନ୍ତି ନାହିଁ ।

୫- ଅର୍ଥନୀତିରେ ଚାଣକ୍ୟ ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଦାନ୍ତ ଅପରିଷ୍କାର ରଖୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମା ଲକ୍ଷ୍ମୀ କେବେ ବି ଅନାନ୍ତି ନାହିଁ। ଫଳରେ ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ଟଙ୍କା ରହେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ରହିଛି ଯେ , ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ କାମଟିଏ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତେବେ ତାହାକୁ ବାହାରେ ପ୍ରଘଟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ଏକ ଭଲ କାମ ବା ଚାକିରୀ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଠା କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ତାହା ସଫଳ ହେବା ପରେ କୁହନ୍ତୁ। ଆପଣଙ୍କ କାମ ଶେଷ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ପ୍ରଘଟ କଲେ ତେବେ ତାହା ଆଉ ହେବ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଆପଣଙ୍କ କାମ ଗୋପନରେ କରନ୍ତୁ। ଏହି କାମରେ ଯଦି କାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ ତେବେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ କାହା ସହିତ ନୁହେଁ।

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଆଉ ଏକ କଥା କହିଛନ୍ତି। ତାହା ହେଲା ଯଦି କୌଣସି କାମ ପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ପ୍ରଘଟ କଲେ ଏବଂ କାମଟି ପରେ ବିଫଳ ହେଲା, ତେବେ ଆପଣ ଲୋକହସା ହେବେ। ଆପଣଙ୍କ କାମଟି ସଫଳ ହେବେ କି ନାହିଁ ତାହା କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଲାକ ବ୍ୟକ୍ତି କେବେ ବି ନିଜର କାମ ସଫଳ ବା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ କାହାକୁ କହେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ସଙ୍କଟ କେବେ ଆଗୁଆ ସୂଚନା ଦେଇ ଆସେ ନାହିଁ। ଯେଉଁମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ସଙ୍କଟର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ଆଗୁଆ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରହିଥାନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ଷତିର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ। ସଙ୍କଟ ସମୟରେ, ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଏହି ପରାମର୍ଶ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ କାମରେ ଆସିବ।

ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ଅବହେଳା ଅତ୍ୟଧିକ ଖରାପ ହୋଇପାରେ:

ଯଦି ଆପଣ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଶତ୍ରୁକୁ ପରାସ୍ତ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଯେକୌଣସି ପ୍ରକାରର ଅବହେଳା ମହଙ୍ଗା ହୋଇପାରେ। ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ପ୍ରଥମେ ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ପରେ ଅନ୍ୟ ଲୋକଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଯେକୌଣସି ଯୁଦ୍ଧରେ ଜିତିବା ପାଇଁ ନିୟମ ଅନୁସରଣ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କରୋନା ପରି ମହାମାରୀକୁ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ନିୟମ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଇଛି। ଏହି ନିୟମକୁ ଶକ୍ତିର ସହିତ ଅନୁକରଣ କରିବା ବୁଦ୍ଧିମାନ। କେବଳ ସେତେବେଳେ ସ୍ଵୟଂ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଏହି ଶତ୍ରୁରୁ ରକ୍ଷା ପାଇପାରିବେ।

ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଅନ୍ତୁ:

କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ଉତ୍ତମ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ବିଶ୍ୱାସ କରିଥିଲେ ଯେ, ଯଦି ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଭଲ ହୁଏ ତେବେ କୌଣସି ରୋଗ ଏହାକୁ ଛୁଇଁ ପାରିବ ନାହିଁ। ସଫଳତା ପାଇଁ ନିଜର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କାରଣ ଯେକୌଣସି ଆହ୍ଵାନ କେବଳ ସୁସ୍ଥ ରହିବା ଅବସ୍ଥାରେ ଲଢେଇ କରାଯାଇପାରେ। ତେଣୁ ଶରୀରର ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବଢାଇବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ କରାଯିବା ଉଚିତ୍।

ସଚେତନତା:

ସଚେତନତା କେବଳ ସଙ୍କଟରୁ ରକ୍ଷା କରିଥାଏ। ସଙ୍କଟ ସମୟରେ ଜଣେ ସଚେତନ ହେବା ଉଚିତ୍। ଯଦି ସମ୍ଭବ, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସଚେତନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରନ୍ତୁ। ସଙ୍କଟରୁ ଭୟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଉପଯୁକ୍ତ ପରାମର୍ଶ, ଜ୍ଞାନ, ଅଭିଜ୍ଞତା ଏବଂ ସାହସ ସହିତ, ସଙ୍କଟରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଯଦି ଜୀବନରେ ବଡ଼ ପଦବୀ ଏବଂ ବଡ଼ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ସର୍ବଦା ଗମ୍ଭୀର ଏବଂ ସତର୍କ ହେବା ଉଚିତ୍। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ସର୍ବୋତ୍ତମ ନେତାଙ୍କ ଗୁଣ ବିଷୟରେ କହିଛନ୍ତି। ଜଣେ ଭଲ ବୋସ୍ ଏବଂ ଜଣେ ଦକ୍ଷ ନେତା ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଚାଣକ୍ୟର ଏହି ଉପାୟଗୁଡିକୁ ଅନୁସରଣ କରିବାକୁ ପଡିବ।

୧- ସମୟର ଉପଯୋଗୀତା: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ ସମୟ କାହା ପାଇଁ ଅଟକି ରହେ ନାହିଁ। ସମୟ କେବେ ଫେରି ଆସେ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ଯଦି ଜୀବନରେ ବଡ଼ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ସର୍ବପ୍ରଥମେ ସମୟର ମହତ୍ତ୍ୱ ଜାଣିବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁମାନେ ସମୟର ମୂଲ୍ୟକୁ ଚିହ୍ନନ୍ତି, ସେମାନେ ଜୀବନର ଶୀର୍ଷରେ ବସନ୍ତି। ଏକ ସଫଳ ବ୍ୟକ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଟେ। ତେଣୁ ଜୀବନରେ ଯଦି ଆପଣ ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ସମୟ ପରିଚାଳନାକୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦେବାକୁ ପଡିବ।

୨- ସହକର୍ମୀଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତୁ: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ଭଲ ନେତା ସର୍ବଦା ତାଙ୍କ ସହକର୍ମୀଙ୍କ ଉତ୍ସାହ ବଢାଇଥାଏ। କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ଏକାକୀ ବଡ଼ କାମ କରିପାରିବେ ନାହିଁ। ଗୋଷ୍ଠୀ ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ବିନା, ବଡ଼ ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ବାଧା ଅଛି। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତି ସମସ୍ତଙ୍କୁ ସାଙ୍ଗରେ ନେଇ ସେମାନଙ୍କ ଦକ୍ଷତା ଏବଂ ପ୍ରତିଭାର ସଠିକ୍ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରି ସେମାନଙ୍କୁ ସୁଯୋଗ ଦିଅନ୍ତି, ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ଭଲ ନେତା ବୋଲି ପ୍ରମାଣ ହୁଅନ୍ତି।

୩- ସମ୍ବଳର ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର: ସୀମିତ ଉତ୍ସରେ ଏକ ସଫଳତାର କାହାଣୀ ଲେଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁମାନଙ୍କର ସୀମିତ ସମ୍ବଳ ଅଛି ଏବଂ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସେମାନଙ୍କର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରନ୍ତି, ସେମାନେ ଦକ୍ଷ ଅଟନ୍ତି। ଏହିପରି ଲୋକଙ୍କୁ କେବେ ବିଫଳତାର ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିବ ନାହିଁ।
ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ଯେଉଁମାନେ ସମ୍ବଳର ଅଭାବ ପାଇଁ ଶୋକ କରନ୍ତି, ସଫଳତା ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହିଥାଏ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଟଙ୍କା ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ। ବାସ୍ତୁ ଯୁଗରେ ଅର୍ଥ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଉତ୍ସ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଯେତେବେଳେ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ଥାଏ, ଜୀବନ ଅସୁବିଧାରେ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ ହୁଏ। ଏହା ସହିତ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ହେତୁ ଅନେକ ସମସ୍ୟା ଘେରି ରହିଥାଏ। ଯଦି ଆପଣ ଆୟ କମ ଏବଂ ଖର୍ଚ୍ଚ ଅଧିକ ସମସ୍ୟା ସହିତ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକ ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇପାରେ। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ସବୁବେଳେ ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକୁ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍ ଯାହାଦ୍ୱାରା ଜୀବନରେ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ରହିବ ନାହିଁ।

ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ: ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ବୁଝିସୁଝି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁମାନେ ଏହାର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନେ ଭବିଷ୍ୟତରେ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୁଅନ୍ତି। ଛୋଟ ପଦକ୍ଷେପ ଅର୍ଥ ସଞ୍ଚୟ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୁଏ। କେବଳ ଛୋଟ ପଦକ୍ଷେପ ଦ୍ୱାରା ଟଙ୍କା ସଞ୍ଚୟ କରିବା ସମ୍ଭବ।

ଅର୍ଥର ସୁରକ୍ଷା: ଯେତେବେଳେ ଟଙ୍କା ଆସେ, ଏହାର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ୍। ଟଙ୍କା ସୁରକ୍ଷିତ ହେବା ଉଚିତ୍। ଧନକୁ ଭଲ ଭାବରେ ସୁରକ୍ଷିତ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ ନଚେତ୍ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଚାଲିଯାଆନ୍ତି।

ଅର୍ଥର ବ୍ୟୟ: ଯେଉଁମାନେ ଟଙ୍କା ଆସିବା ସମୟରେ ବେପରୁଆ ଭାବରେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି ଏବଂ ଚିନ୍ତା ନକରି ଅନାବଶ୍ୟକ ଜିନିଷରେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି, ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ସେମାନଙ୍କୁ ଛାଡିଦିଅନ୍ତି। ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଯେଉଁମାନେ ଆୟଠାରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି, ସେମାନେ ସର୍ବଦା ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଋଣ ଦ୍ୱାରା ଘେରି ରହିଥାନ୍ତି। ମାନସିକ ଚାପ ଏବଂ ମତଭେଦ ସେମାନଙ୍କୁ କେବେବି ଛାଡି ନଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସମୟରେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଯେଉଁମାନେ ଏହାର ଯତ୍ନ ନିଅନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଅନୁଗ୍ରହ ସର୍ବଦା ରହିଥାଏ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସଫଳତା ତାଙ୍କ ଗୁଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ। ଅନ୍ୟ ପଟେ, ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଖରାପ ଗୁଣକୁ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି, ତାଙ୍କୁ କେହି ବିଫଳ ହେବାକୁ ଅଟକାଇ ପାରିବେ ନାହିଁ। ତେଣୁ, ଯଦି ଆପଣ ଜୀବନରେ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ସଫଳତା ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଏହି କଥାକୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନରେ ରଖନ୍ତୁ।

ସମୟ: ଯେଉଁମାନେ ସମୟର ମହତ୍ତ୍ଵ ଜାଣନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର ଅସୁବିଧାରେ ଘେରି ରହିଥା’ନ୍ତି। ସମୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ। ସମୟ ଥରେ ଅତିବାହିତ ହେଲେ, ଆଉ ଆସେ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ପ୍ରତ୍ୟେକ ମୁହୂର୍ତ୍ତ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅଟେ। ଏହି ଜିନିଷକୁ ସର୍ବଦା ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍। କେବଳ ଠିକ୍ ସମୟରେ କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସଫଳତା ଦେଇଥାଏ। ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ମଧ୍ୟ ପାଆନ୍ତି।

ନମ୍ରତା: ନମ୍ରତା ହେଉଛି ମଣିଷର ସର୍ବୋତ୍ତମ ଗୁଣ। ଯେଉଁ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ନମ୍ରତାର ଅଭାବ ଥାଏ, ତାଙ୍କୁ ସଫଳତା ପାଇବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରିବାକୁ ପଡିବ। ନମ୍ରତା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ପ୍ରିୟ କରିଥାଏ। ଏହିପରି ଲୋକମାନେ ସର୍ବତ୍ର ସମ୍ମାନ ପାଆନ୍ତି। ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଅନୁଗ୍ରହ ମଧ୍ୟ ଏହିପରି ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ରହିଥାଏ। ସେମାନେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ପ୍ରଭାବିତ କରନ୍ତି।

କ୍ରୋଧ: କ୍ରୋଧ ହେଉଛି ବ୍ୟକ୍ତିର ସବୁଠାରୁ ବଡ ଶତ୍ରୁ। ଯେଉଁମାନେ କ୍ରୋଧକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସକ୍ଷମ ନୁହଁନ୍ତି, ସେମାନେ ବିଫଳତା ସହିତ କ୍ଷତି ମଧ୍ୟ କରନ୍ତି। କ୍ରୋଧିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ କେହି ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି ନାହିଁ। କ୍ରୋଧିତ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ତଥା ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଅନ୍ୟ ଲୋକମାନେ ଏପରି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କଠାରୁ ସତର୍କ ରୁହନ୍ତି। କଦାପି ରାଗନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଏହାକୁ ସବୁଠାରୁ ଖରାପ ଗୁଣ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇଛି।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ସତ୍ ଲୋକଙ୍କର ସଜ୍ଞା ନିରୂପଣ କରିଛନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଆପଣ କେବେବି ଭାନ୍ତୁ ନାହିଁ ସବୁ ସ୍ଥାନରେ ସତ ଲୋକେ ଥିବେ। ଚାଣକ୍ୟ କେତେକ ଉଦାହରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ମାଣିକ ହେଉଛି ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ପଥର ଯାହା ପାହାଡରେ ଥାଏ। ହେଲେ ସବୁ ପାହଡରେ ମାଣିକ ମିଳେ ନାହିଁ। ସେହିପରି ମୋତି ହେଉଛି ଏକ ଜୀବଜ ପଦାର୍ଥ। ଏହା ଶାମୁକାରୁ ମିଳିଥାଏ। ହେଲେ ସବୁ ଶାମୁକାରୁ ମୋତି ମିଳି ନ ଥାଏ। ଚନ୍ଦନ କାଠରୁ କେବଳ ଚନ୍ଦନ ବାହାରିବ, ହେଲେ ସବୁ କାଠରୁ ଚନ୍ଦନ ବାହାରିବ ନାହିଁ।

ସେଥିପାଇଁ ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ସତ୍, ଭଦ୍ର, ଶିକ୍ଷିତ, ଜ୍ଞାନୀ, ଚରିତ୍ରବାନ, ଧର୍ମପରାୟଣ, ମାର୍ଜିତ ହୋଇଥିବ ବୋଲି କେବେ ଭାବିବେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଧନ ପାଇବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ସମସ୍ତଙ୍କ ମନରେ ଅଛି। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଧନୀ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଏହି ଇଚ୍ଛା ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପୂରଣ ହୁଏ ନାହିଁ। ଧନୀ ସେହି ବ୍ୟକ୍ତି ହୋଇଥାଏ, ଯାହା ଉପରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ପ୍ରାପ୍ତ ହୁଏ।

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କୁ ଧନର ଦେବୀ ବୋଲି ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଶାସ୍ତ୍ରରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଧନ, ସୁଖ ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ଦେବୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ। ଚାଣକ୍ୟ ନିଜେ ଅର୍ଥନୀତିର ଜଣେ ମହାନ ପଣ୍ଡିତ ଥିଲେ। ଭୌତିକ ଜୀବନରେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଅର୍ଥର କଣ ମହତ୍ତ୍ଵ ଅଛି, ତାହା ତାଙ୍କୁ ଭଲ ଭାବେ ଜଣା ଥିଲା। ଜୀବନକୁ ସହଜ ଏବଂ ସରଳ କରିବା ପାଇଁ ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଉପକରଣ। ଏହି କାରଣରୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଭୌତିକ ଜୀବନରେ ସର୍ବାଧିକ ଧନ ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛି, ଯାହା ଦ୍ଵାରା ତାଙ୍କ ଜୀବନ ସଙ୍କଟ ଏବଂ ଅସୁବିଧାରୁ ମୁକ୍ତ ହୋଇପାରିବ।

ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଟଙ୍କା ପାଇବା ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ ବିପଦ ନେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ। ସେ ମଧ୍ୟ ସାତ ସମୁଦ୍ର ପାର କରି ବ୍ୟବସାୟ କରିବାକୁ ଆଗ୍ରହୀ। ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଯଦି ଆପଣ ଜୀବନରେ ଧନୀ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ କିଛି ଜିନିଷ ସବୁବେଳେ ଧ୍ୟାନରେ ରଖିବା ଉଚିତ୍। ଯଦି ଆମେ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କର ଏହି ପରାମର୍ଶଗୁଡିକ ମାନିନେବା, ତେବେ ଜୀବନରେ କେବେବି ଅର୍ଥର ଅଭାବ ରହିବ ନାହିଁ ଏବଂ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର କୃପା ସବୁଦିନ ପାଇଁ ରହିବ।

୧- ସମୟ: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଯିଏ ସମୟର ମୂଲ୍ୟ ଜାଣେ, ତାଙ୍କ ଜୀବନରେ ଉଭୟ ସଫଳତା ଏବଂ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ନାହିଁ। ଏପରି ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀଙ୍କର ଆଶୀର୍ବାଦ ରୁହେ। ଯେଉଁମାନେ ସମୟର ମହତ୍ତ୍ୱ ବୁଝନ୍ତି ନାହିଁ ସେମାନେ ସର୍ବଦା ସଫଳତା ପାଇବା ପାଇଁ ସଂଘର୍ଷ କରନ୍ତି।

୨- ଅନୁଶାସନ: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁସାରେ ଯଦି ଜୀବନରେ ସଫଳ ହେବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଅନୁଶାସନର ଆତ୍ମାକୁ ଜାଗ୍ରତ କରନ୍ତୁ। ଜୀବନରେ ଅନୁଶାସନ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଯେଉଁମାନେ ଏକ ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ଏବଂ ନିତ୍ୟକର୍ମ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନରେ ଅର୍ଥର ଅଭାବ ରହିବ। ଯେଉଁମାନେ ଅନୁଶାସନ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ମାତା ଲକ୍ଷ୍ମୀ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦିଅନ୍ତି।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ବହୁ ଅଦ୍ଭୁତ ତଥା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଏବଂ ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥା କହିଛନ୍ତି। ଶହଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିବା ଏହି ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଆଜି ବି ବେଶ୍ ଉପକାରିତା ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଛି। ସେ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ଘଟୁଥିବା ପ୍ରତିଟି ଘଟଣାର ଶିକ୍ଷଣୀୟ କଥାକୁ ଉଦ୍ଧାର କରି ଏହି ନୀତି ପ୍ରଣୟନ କରିଛନ୍ତି।

ସେହିପରି ବାପାମା ନିଜ ସନ୍ତାନକୁ କିପରି ପାଳନ କରିବେ ସେ ନେଇ ଅଦ୍ଭୁତ ଉପଦେଶ ଚାଣକ୍ୟ ଦେଇଛନ୍ତି। ଯାହା ପ୍ରତିଟି ପିତାମାତା ଜାଣିବା ଉଚିତ। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପିଲାଙ୍କୁ ଜନ୍ମରୁ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସ୍ନେହ ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ଏହାପରେ ଦଶ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେମାନଙ୍କୁ ଶାସନ କରିବା ଉଚିତ।

ଷୋହଳ ବର୍ଷ ବୟସ ପରେ ତାହା ସହିତ ମିତ୍ରତା ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ଏହାଦ୍ବାରା ଶିଶୁଟି ପିଲାଟି ଦିନରୁ ବାପାମାଙ୍କ ପ୍ରତି ସ୍ନେହ ଓ ଶ୍ରଦ୍ଧା ପରିଲକ୍ଷିତ ହେବ। ପିଲାଟି ବୟସ ହେବା ପରେ ତାହାକୁ ଯଦି ଶାସନ କରିବେ ତେବେ ସେ ତାହା ଗ୍ରହଣ କରିବ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ କେଉଁ ବୟସରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କଣ କରିବା ଉଚିତ ତାହା ସୁନ୍ଦର ଭାବ ଚାଣକ୍ୟ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ କେଉଁ ସମୟରେ କିଏ ମିତ୍ର ବା ସାଥୀ ହେବ ତାହାର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଏ ନେଇ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରବାସରେ ବିଦ୍ୟା ହେବ ଆପଣଙ୍କର ସାଥୀ। ଅର୍ଥାତ ବିଦେଶକୁ ଗଲେ ସେଠାରେ ଆପଣଙ୍କର ପରିଚୟ ବିଦ୍ୟା ହିଁ ହେବ। ତା ମାଧ୍ୟମରେ ଆପଣ ସେଠାରେ କିଛି କରିପାରିବେ।

ସେହିପରି ଘରେ ଆପଣଙ୍କର ସାଥୀ ହେଲେ ଧର୍ମପତ୍ନୀ। କାରଣ ପତ୍ନୀଙ୍କ ସହିତ ଆପଣ ନିଃସଙ୍କୋଚରେ କିଛି ଆଲୋଚନା କରିପାରିବେ। ରୋଗ ହେଲେ ଆପଣଙ୍କର ସାଥୀ ହେବ ଔଷଧ। କାରଣ ତା ବିନା ଆପଣଙ୍କର ରୋଗ ଭଲ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ନାହିଁ।

ତେବେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ମୃତ୍ୟୁ ବେଳେ ଆପଣଙ୍କର ସାଥୀ ହେବ କେବଳ ଆପଣଙ୍କର ଧର୍ମକର୍ମ। ଆପଣ ଜୀବନ କାଳ ମଧ୍ୟରେ କେତେ ଧର୍ମ କରିଛନ୍ତି କେତେ ଭଲ କର୍ମ କରିଛନ୍ତି ତାହା ହିଁ ଆପଣଙ୍କର ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ରହିବ। ସେଥିପାଇଁ ଜୀବନ କାଳ ମଧ୍ୟରେ ଧର୍ମକର୍ମ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି ବୋଲି ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଉପଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ମଣିଷ ଯାହା ବି କରୁ ତାହା ସୀମା ଭିତରେ ରହି କରିବା ଉଚିତ। ଯଦି ଅତି ଭଲ କରୁଛି ବୋଲି ଦେଖାଇ ହେବେ, ତେବେ ତାହା ବହୁ କ୍ଷତି ହେବ ଏଥିରେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ। ଅତି ସବୁବେଳେ ଖରାପ ବୋଲି ସେ ବିଭିନ୍ନ ଉଦାହରଣ ଦେଇ କହିଛନ୍ତି।

ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ମତରେ ରାବଣ ଅତି ଗର୍ବ କରିବାରୁ ସ୍ବର୍ଣ୍ଣ ଲଙ୍କା ଧ୍ବଂସ ପାଇଗଲା, ଦୁର୍ଯୋଧନ ଅତି ମାନ କରିବାରୁ କୌରବ ଶତ ଭ୍ରାତା ନିହତ ହେଲେ। ବଳି ରାଜା ଅତି ଦାନୀ ହେବାରୁ ପାତାଳଗାମୀ ହେଲେ। ସେଥିପାଇଁ ଅତି ମାତ୍ରାର କାର୍ଯ୍ୟ ସବୁ ବେଳେ ବର୍ଜନୀୟ। ସେଥିପାଇଁ କୁହାଯାଇଛି

ଅତିଦର୍ପେ ହତା ଲଙ୍କା, ଅତିମାନେ ଚ କୌରବାଃ

ଅତିଦାନାଦ୍ ବଳିର୍ବଧଃ, ଅତି ସର୍ବତ୍ର ବର୍ଜୟତେ

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର କିଛି ଭଲ ବନ୍ଧୁ ଏବଂ କିଛି ତିକ୍ତ ଶତ୍ରୁ ଅଛନ୍ତି। ବନ୍ଧୁ ଏବଂ ଶତ୍ରୁ ପରୀକ୍ଷଣ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କର ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ଚାଣକ୍ୟ ନିଜେ ନିଜ ଯୁଗରେ ଘନାନନ୍ଦଙ୍କୁ ପରାସ୍ତ କରି ଇତିହାସ ସୃଷ୍ଟି କରିଥିଲେ। ଚାଣକ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ, ତାଙ୍କ ଶତ୍ରୁ ସର୍ବଦା ଅସୁବିଧାରେ ପଡ଼ିବ। ଯଦି ଆପଣ ଏହାକୁ ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତି, ତେବେ ଶତ୍ରୁର ସମସ୍ତ କୌଶଳ ବିଫଳ ହେବ ଏବଂ ବିଜୟ ଆପଣଙ୍କର ହେବ।

ଖୁସିରେ ରହି ଶତ୍ରୁକୁ ଦଣ୍ଡ ଦିଅନ୍ତୁ:

ଶତ୍ରୁକୁ ଅସୁବିଧାରେ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଶତ୍ରୁ ସବୁକିଛି କରନ୍ତି ଯାହା ତାଙ୍କୁ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଦିଏ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଯଦି ଆପଣ ତାଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ସର୍ବଦା ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ତାଙ୍କର ପ୍ରତ୍ୟେକ ପଦକ୍ଷେପ ବିଫଳ ହେବ ଏବଂ ଏହା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ବଡ ଦଣ୍ଡ ହେବ।

କୌଣସି ପ୍ରକୃତିର ବ୍ୟକ୍ତି ଖୁସିର ମନୋବଳକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ ନାହିଁ। ଯନ୍ତ୍ରଣା ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ମାନସିକ ସ୍ତରରେ ଦୁର୍ବଳ କରିଥାଏ। ଯଦି ଆପଣ ସେମାନଙ୍କଠାରୁ ଖୁସିରେ ରହିବା ଶିଖନ୍ତି, ତେବେ ଜ୍ଞାତ ଏବଂ ଅଜ୍ଞାତ ଶତ୍ରୁ ଆପଣଙ୍କୁ କଦାପି ପ୍ରାଧାନ୍ୟ ଦେବାକୁ ସମର୍ଥ ହେବେ ନାହିଁ।

ଯେତେବେଳେ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ମଧ୍ୟ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ନିଜକୁ ଖୁସି ରଖେ, ସେତେବେଳେ ଏହା ଶତ୍ରୁଙ୍କ ମୁହଁରେ ଏକ ଚାପୁଡ଼ା। ଏହା ଏତେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଯେ, ଶତ୍ରୁର ମନୋବଳ ଭାଙ୍ଗିଯାଏ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମସ୍ୟାର ହସ ସହିତ ସମାଧାନ ହୋଇପାରିବ। ଏହା ପ୍ରତିପକ୍ଷର ଆତ୍ମାକୁ ଦୁର୍ବଳ କରିଥାଏ। ତେଣୁ ତାଙ୍କର ପରାଜୟ ନିଶ୍ଚିତ ହେବ।

ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେତେକ ଯୁଦ୍ଧ ବଳ ଦ୍ୱାରା ନୁହେଁ ବରଂ ବୁଦ୍ଧି ଦ୍ୱାରା ଜିତାଯାଏ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଶତ୍ରୁ ଯେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହୁଅନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି, ଯଦି ଆପଣ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଖୁସି ହେବାର ଅଭ୍ୟାସ କରନ୍ତି, ତେବେ ଶତ୍ରୁ ପାଇଁ ଏତେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ହେବ ଯେ ଯାହାର କୌଣସି ଔଷଧ ନାହିଁ। ଏପରି ଏକ ସମୟ ଆସିବ ଯେତେବେଳେ ଶତ୍ରୁ ଆପଣଙ୍କ ଆଚରଣ ଆଗରେ ଆଣ୍ଠୁମାଡି ବସିବ।

ଯଦି ଶତ୍ରୁର ପ୍ରକୃତି ମନ୍ଦ, ତେବେ ବିପରୀତ ଦିଗରେ ଆଚରଣ କରିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ତାଙ୍କୁ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱରେ ପକାଇବ ଏବଂ ତାଙ୍କର ରଣନୀତି ବିଫଳ ହେବ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ରହିଛି ଯେ, ଯଦି ଆପଣ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ବ ପୂର୍ଣ୍ଣ କାମଟିଏ କରିବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ତେବେ ତାହାକୁ ବାହାରେ ପ୍ରଘଟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ଏକ ଭଲ କାମ ବା ଚାକିରୀ ପାଇଁ ଚେଷ୍ଠା କରୁଛନ୍ତି, ତେବେ ତାହା ସଫଳ ହେବା ପରେ କୁହନ୍ତୁ। ଆପଣଙ୍କ କାମ ଶେଷ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଯଦି ପ୍ରଘଟ କଲେ ତେବେ ତାହା ଆଉ ହେବ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଆପଣଙ୍କ କାମ ଗୋପନରେ କରନ୍ତୁ। ଏହି କାମରେ ଯଦି କାହାର ଆବଶ୍ୟକତା ଥାଏ ତେବେ ତାଙ୍କ ସହିତ ଆଲୋଚନା କରନ୍ତୁ। କିନ୍ତୁ ଅନ୍ୟ କାହା ସହିତ ନୁହେଁ।

ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ଆଉ ଏକ କଥା କହିଛନ୍ତି। ତାହା ହେଲା ଯଦି କୌଣସି କାମ ପୂର୍ବରୁ ଆପଣ ପ୍ରଘଟ କଲେ ଏବଂ କାମଟି ପରେ ବିଫଳ ହେଲା, ତେବେ ଆପଣ ଲୋକହସା ହେବେ। ଆପଣଙ୍କ କାମଟି ସଫଳ ହେବେ କି ନାହିଁ ତାହା କେହି କହିପାରିବେ ନାହିଁ। ସେଥିପାଇଁ ଚାଲାକ ବ୍ୟକ୍ତି କେବେ ବି ନିଜର କାମ ସଫଳ ବା ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ନ ହେବା ପୂର୍ବରୁ କାହାକୁ କହେ ନାହିଁ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଯୋଗ୍ୟ ଏବଂ ଅଯୋଗ୍ୟକୁ ନେଇ ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ସୁନ୍ଦର ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି। ଯାହା ପ୍ରତିଟି ମଣିଷର ଜ୍ଞାନ ବୃଦ୍ଧିରେ ନିଶ୍ଚିତ ସହାୟକ ହେବ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ମତରେ ଯେଉଁ ରାଜ୍ୟରେ କୁଶାସନ ଚାଲିଥିବ ସେଠାରେ ରାଜା ଥାଇ ଯାହା ନ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ସେଇୟା। କାରଣ ରାଜା ଥାଇ ଯଦି ଶାସନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଠିକ ହୋଇପାରୁ ନାହିଁ, ତେବେ ସେଠାରେ ରାଜାଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା କିଛି ନାହିଁ।

ସେହିପରି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି କୁମିତ୍ରଠାରୁ ମିତ୍ର ନ ରହିବା ଭଲ। ଅର୍ଥାତ ଯଦି ଆପଣଙ୍କର କୁମିତ୍ର ଅଛନ୍ତି ତେବେ କଥା ସରିଲା। ସେହିପରି ଲୋକ ରହିବା ଯାହା ବରଂ ବିଲକୁଲ ମିତ୍ର ନ ରହିବା ସବୁଠୁ ଭଲ। ସେହିପରି ଜଣେ ଗୁରୁଙ୍କର ଯଦି ଅଯୋଗ୍ୟ ଶିଷ୍ୟଟିଏ ରହିଲା ତେବେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଶିଷ୍ୟ ନ ରହିବା ଭଲ। ଚାଣକ୍ୟ ଆହୁରି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଦୁଷ୍ଟ ସ୍ତ୍ରୀଟିଏ ଆପଣଙ୍କ କପାଳକୁ ଜୁଟିଲା ତେବେ ଭଲ ହୁଅନ୍ତା ଆପଣଙ୍କର ସ୍ତ୍ରୀ ନ ରହିବା।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ ମଣିଷ କିପରି ସୁଖରେ ରହିବ  ସେଥିପାଇଁ ସେ ପାଞ୍ଚୋଟି ଉପାୟ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ସାବଧାନ ରହିବା ସହିତ ଶିଷ୍ଟାଚାର ମଧ୍ୟ ଜଡିତ ରହିଛି। ଜାଣନ୍ତୁ ସେହି ପାଞ୍ଚୋଟି ଜିନିଷ କଣ

୧- ଜମି, ଘର, ଅସ୍ଥାବର ସଂପତ୍ତି କାରବାର ବେଳେ ସାବଧାନ ରହିବେ। ଲାଜ ନ କରି ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ଆଇନି ମୁତିବିକ କାମ କରନ୍ତୁ। ନଚେତ ପଛରେ ସାରା ଜୀବନ ପସ୍ତାଇବେ।

୨- ଟଙ୍କା କାରବାର କରିବା ବେଳେ ତାହା ଭଲ ଭାବରେ ଗଣତି କରି ନିଅନ୍ତୁ। ଲାଜରେ କିମ୍ବା ସମ୍ମାନ ଦେଖେଇ ହେବା ପାଇଁ ପକେଟରେ ଭର୍ତ୍ତି କରି ପଳାନ୍ତୁ ନାହିଁ। ପରେ ଭୁଲ ରହିଲେ ବନ୍ଧୁତା ମଧ୍ୟରେ ବିଭେଦ ସୃଷ୍ଟି ହେବା ନିଶ୍ଚିତ।

୩- ବିଦ୍ୟା ଅଧ୍ୟୟନ ସମୟରେ କୌଣସି ବିଷୟ ବୁଝି ନ ପାରିଲେ ତାହାକୁ ବାରମ୍ବାର ପଚାରି ବୁଝନ୍ତୁ। ଲାଜରେ ନ ପଚାରିଲେ ତାହା କାଳକାଳ ପାଇଁ ଅବୁଝା ରହିଯିବ।

୪- ଆହାର ସମୟରେ ଲାଜ ନ କରି ଖାଇବା ପାଇଁ ଇଚ୍ଛା ଥିଲେ ମାଗି ଖାଆନ୍ତୁ। ଖାଇବା ସମୟରେ ନିଜ ଋଚି ଅନୁସାରେ ଖାଦ୍ୟ ମାଗନ୍ତୁ। ଖାଇବାରେ ନିଶ୍ଚିତ ସୁଖ ମିଳିବ।

୫- ଲାଜ ନ କରି ସମାଜର ରୀତିନୀତି ଠିକ୍ ଭାବେ ପାଳନ କରନ୍ତୁ। ଅନେକ ଲାଜରେ ଗୁରୁଜନମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ କିମ୍ବା ନମସ୍କାର କରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏପରି କଲେ ସମାଜରେ ଆପଣ ନିନ୍ଦିତ ହେବେ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ପ୍ରେମ ଜୀବନ ହେଉ କିମ୍ବା ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନ ହେଉ, ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତି ଖୁସି ଚାହାଁନ୍ତି। ପ୍ରେମ ସମ୍ପର୍କ କରିବା ଯେତିକି ସହଜ, ଏହାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ସେତିକି କଷ୍ଟ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ପୁରୁଷମାନଙ୍କର ଏପରି ଅନେକ କାର୍ଯ୍ୟ ଅଛି ଯାହାକୁ ମହିଳାମାନେ ବହୁତ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ହେତୁ, ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରେମ ଜୀବନ ଏବଂ ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ କୌଣସି ଅସୁବିଧା ହୁଏ ନାହିଁ। ଏପରି ସଂପର୍କରେ ପ୍ରେମିକା ଏବଂ ସ୍ତ୍ରୀ ସର୍ବଦା ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଯେ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ୪ ଟି ପୁରୁଷଙ୍କ ଏପରି କାର୍ଯ୍ୟ ଯାହା ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ କରେ।

ଗୋପନୀୟତା:

ଯେଉଁ ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶ୍ୱାସ ଅଛି, ସେଠାରେ କୌଣସି ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ପୁରୁଷମାନେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ପ୍ରେମ ସଂପର୍କରେ ନିଜ ଜୀବନରେ ଜୀବନଯାପନ କରିବାକୁ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିଅନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କ ସମ୍ପର୍କ କଦାପି ନଷ୍ଟ ହୁଏ ନାହିଁ। ସେହି ସମୟରେ, ଯେଉଁମାନେ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଦାସତ୍ୱରେ ରଖନ୍ତି, କିଛି ସମୟ ପରେ ସେମାନଙ୍କର ପ୍ରେମିକା ଶ୍ୱାସରୁଦ୍ଧ ହେବା ଆରମ୍ଭ କରେ। ନିଜର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ହରାଇବା ଭୟରେ ସେ ଏପରି ସମ୍ପର୍କ ଭାଙ୍ଗିବା ଭଲ ବୋଲି ଇଚ୍ଛା କରେ। ପ୍ରତ୍ୟେକ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କର ନିଜର ପରିଚୟ ଅଛି।

ସମ୍ମାନ:

ଭଲ ସମ୍ପର୍କର ମୂଳଦୁଆ ହେଉଛି ପ୍ରେମ ଏବଂ ସମ୍ମାନ। ନାରୀମାନଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କରୁଥିବା ପୁରୁଷମାନେ ମହିଳାମାନଙ୍କର ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ। ସଂପର୍କରେ ଥିବା ପ୍ରତ୍ୟେକ ମହିଳା ଏବଂ ପୁରୁଷ ସମ୍ମାନର ଯୋଗ୍ୟ। ଯେଉଁ ପୁରୁଷମାନେ ପ୍ରେମ ସମ୍ପର୍କ କିମ୍ବା ଦାମ୍ପତ୍ୟ ଜୀବନରେ ମହିଳାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ସେମାନଙ୍କୁ ଆଘାତ କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ସମ୍ପର୍କ ଶୀଘ୍ର ଦୁର୍ବଳ ହୋଇଯାଏ। ଯେଉଁମାନେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଗୁରୁତ୍ଵ ଦିଅନ୍ତି, ସେମାନେ କେବେ ବିଫଳ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ।

ଅହଂକାର ଠାରୁ ଦୂରତା:

ପ୍ରତ୍ୟେକ ସମ୍ପର୍କ ଅହଂକାର ଦ୍ଵାରା ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଏ। ଯେଉଁ ପୁରୁଷମାନେ ନିଜ ଭୁଲକୁ ସ୍ଵୀକାର କରନ୍ତି, ସେମାନଙ୍କର ଏହି ଅଭ୍ୟାସକୁ ମହିଳାମାନେ ବହୁତ ପସନ୍ଦ କରିଥାନ୍ତି। ଦୀର୍ଘମିଆଦୀ ସମ୍ପର୍କରେ ମଧୁରତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ନିଜକୁ ଅହଂକାରଠାରୁ ଦୂରରେ ରଖିବାକୁ ପଡିବ।

ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ ତାଙ୍କ ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିରେ କହିଛନ୍ତି ଜଣେ ମଣିଷ ଜୀବନ କାଳ ମଧ୍ୟରେ କଣ କଲେ ତାହାର ସମ୍ମାନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ହିସାବରେ ଯଦି ଜଣେ ସମାସ୍କନ୍ଧ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହିତ ବନ୍ଧୁତ୍ବ ସ୍ଥାପନ କରନ୍ତି ତେବେ ତାହା ଶୋଭା ପାଇବ। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଭଲ ଭାବର ଆଦାନ ପ୍ରଦାନ ହୋଇପାରିବ। ସେହିପରି ଜଣେ ସରକାର ବା ରାଜାଙ୍କ ସେବା କରିବା ସବୁଠାରୁ ଭଲ, ସମ୍ମାନ ଅଛି। କାରଣ ଏହିମାନଙ୍କ ପାଖରେ କାମ କଲେ ଆପଣଙ୍କର ଜୀବୀକା ହରାଇବାର ସମ୍ଭାବନା କମ ଥାଏ।

ସେହିପରି ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ବ୍ୟବସାୟ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଯଦି ଆପଣ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି ତେବେ ତାହା ଦ୍ବାରା ସମ୍ମାନ ଓ ବ୍ୟବସାୟ ବଢିବ। ସାଧାରଣତଃ ବ୍ୟବସାୟ କଲେ ସମସ୍ତ ଜାତିଧର୍ମବର୍ଣ୍ଣ ନିର୍ବିଶେଷରେ ସମାନ ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିବା ଉଚିତ। କାରଣ ସେମାନେ ହିଁ ଆପଣଙ୍କର ବ୍ୟବସାୟକୁ ଆଗକୁ ନେବେ।

ସେହିପରି ଗୁଣବତୀ ସ୍ତ୍ରୀର ବ୍ୟବହାର ଘରର ଶୋଭା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ। କାରଣ ତାଙ୍କ ସହିତ ମିଳାମିଶା କଲେ ତାଙ୍କର ଉଚିତ ବ୍ୟବହାର ସାଇପଡିଶାଙ୍କ ଦ୍ବାରା ପ୍ରଶଂସିତ ହୋଇଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଯେଉଁ ସ୍ତ୍ରୀର ଗୁଣ ଭଲ ସେ ସବୁବେଳେ ପ୍ରିୟଭାଜନ ହୋଇଥାଏ।