ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବ୍ରିଟିଶ ଶାସନର ଦେଶଦ୍ରୋହ ଆଇନକୁ ନେଇ ଅନେକ ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଥିଲା। ଉମର ଖାଲିଦଙ୍କ ଭଳି ଅନେକ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଆଇନ ଲାଗୁ ହେବା ପରେ ବିରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା। ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ କ୍ୟାମ୍ପସରେ ଦେଶ ବିରୋଧୀ ସ୍ଲୋଗାନ ଦେଇଥିବା ଜେଏନୟୁ ଛାତ୍ର ଉମର ଖାଲିଦଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଦେଶଦ୍ରୋହ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇଛି। ଏବେ ସ୍ୱାଧୀନତା ପୂର୍ବରୁ ଏହି ଆଇନର ଆବଶ୍ୟକତା କ’ଣ ବୋଲି କୁହାଯାଉଥିଲା।
ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହ ଗତକାଲି ଲୋକସଭାରେ ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡବିଧି ସଂହିତା ୨୦୨୩ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି, ଏଥିରେ ଏକ ବଡ଼ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି ଧାରା ୧୨୪ଏ ଉଚ୍ଛେଦ। ହଁ, ଏହି ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଏକ ଅପରାଧ ଥିଲା ଏବଂ ଏହାର ଅପବ୍ୟବହାର ହୋଇଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନର ଭାରତୀୟ ଦଣ୍ଡବିଧି ସଂହିତା (ଆଇପିସି)ରେ ମଧ୍ୟ ପରିସ୍ଥିତିର ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟାଖ୍ୟା ନାହିଁ।
ଯେତେବେଳେ ବି ଏହା ଅଧୀନରେ କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ହୋଇଥିଲା, ସରକାର ଆଇନର ଅପବ୍ୟବହାର କରୁଥିବା ଅଭିଯୋଗ ହୋଇଥିଲା। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ଆପଣଙ୍କ ମନରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଯଦି ଏହି ଆଇନକୁ ହଟାଯାଉଛି ତେବେ ତା ସ୍ଥାନରେ ନୂଆ ଆଇନ ଆସିବ କି ? ଯଦି ହଁ, ତେବେ ଏଥିରେ କ’ଣ ହେବ? ବାସ୍ତବରେ ସରକାର ଉପନିବେଶକାଳୀନ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଆଇନକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରି ଏହାକୁ ଏକ ନୂଆ ରୂପରେ ଆଣିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଛନ୍ତି। ହଁ, ନୂଆ ଆଇନ ଦେଶଦ୍ରୋହକୁ ‘ଦେଶଦ୍ରୋହ’ ବୋଲି ଏକ ନୂଆ ଶବ୍ଦ ଦେଇଛି, ଯାହା ବ୍ରିଟିଶ ଯୁଗର ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀକୁ ଶେଷ କରିଛି।
ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଆଇନର ଧାରା ୧୫୦ରେ ଦେଶର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ, ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା ବିରୋଧରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାବାଦୀ, ସଶସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ରୋହ ଏବଂ ବିଶୃଙ୍ଖଳାକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ କଠୋର ଦଣ୍ଡର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି।
ଏହି ସଂକଳ୍ପରେ ସରକାରଙ୍କ ସମାଲୋଚନା ଏବଂ ଦେଶ ବିରୋଧରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳାକାରୀ, ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାବାଦୀ ଏବଂ ସଶସ୍ତ୍ର ବିଦ୍ରୋହ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ବିରୋଧରେ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ବିକ୍ଷୋଭ ମଧ୍ୟରେ ପାର୍ଥକ୍ୟ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଛି।
ଜଣେ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ ନୂତନ ଆଇନ ‘ଦେଶଦ୍ରୋହ’ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେବ, ବ୍ରିଟିଶ କ୍ରାଉନ୍ ସହ ଜଡ଼ିତ ଦେଶଦ୍ରୋହ ନୁହେଁ।
ବର୍ତମାନ ସମ୍ବିଧାନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଅପରାଧରେ ୩ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲ ଦଣ୍ଡରୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ ହୋଇପାରେ। ଜରିମାନା ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରେ।
ନୂଆ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଦୋଷୀଙ୍କୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ କିମ୍ବା ୭ ବର୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜେଲ୍ ଓ ଜରିମାନା ହୋଇପାରେ।
ଏହି ବିଲ୍ ଅନୁଯାୟୀ, ଯିଏ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ଏକାଠି କରିବ, ଅସ୍ତ୍ରଶସ୍ତ୍ର ସଂଗ୍ରହ କରିବ କିମ୍ବା ଯୁଦ୍ଧ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ କିମ୍ବା ରାଜ୍ୟ ବିରୋଧରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବ, ତାଙ୍କୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ୧୦ ବର୍ଷ ଏବଂ ସର୍ବାଧିକ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ ସହ ଜରିମାନା ମଧ୍ୟ ଦେବାକୁ ପଡ଼ିବ।
ବଡ କଥା: ଦେଶଦ୍ରୋହ ଆଇନର ଅନ୍ତ ଘଟୁଛି ଏବଂ ଏବେ ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଘୃଣା, ପ୍ରତିବାଦକୁ ଦଣ୍ଡ ମିଳିବ ନାହିଁ ବରଂ ଦେଶ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଯେକୌଣସି ଜିନିଷକୁ ଦଣ୍ଡ ମିଳିବ।
କେବେ ଏବଂ କ’ଣ ଦଣ୍ଡ, ବୁଝନ୍ତୁ ପୂରା ଘଟଣା
ନୂଆ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଅନୁଯାୟୀ, ଦେଶ ବିରୋଧରେ କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟ ପାଟିରେ ହେଉ କିମ୍ବା ଲିଖିତ ଭାବରେ ହେଉ କିମ୍ବା ଚିହ୍ନ ମାଧ୍ୟମରେ ହେଉ କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଯୋଗାଯୋଗ ମାଧ୍ୟମରେ ହେଉ, ତାଙ୍କୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇପାରିବ। ଭାରତୀୟ ନ୍ୟାୟ ସଂହିତା (ବିଏନଏସ) ବିଲ୍ ୨୦୨୩ ଅନୁଯାୟୀ, ଯିଏ ଜାଣିଶୁଣି ନିଜର ଶବ୍ଦ, ସଙ୍କେତ, ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ ଯୋଗାଯୋଗ କିମ୍ବା ଆର୍ଥିକ ଉପାୟ ବ୍ୟବହାର କରି ଲୋକଙ୍କୁ ଉତ୍ତେଜିତ କିମ୍ବା ଉତ୍ତେଜିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରେ କିମ୍ବା ଭାରତର ସାର୍ବଭୌମତ୍ୱ, ଏକତା ଏବଂ ଅଖଣ୍ଡତା ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରେ; ଯଦି ସେ ଏଭଳି କୌଣସି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ତେବେ ତାଙ୍କୁ ସର୍ବନିମ୍ନ ୭ ବର୍ଷ ଓ ସର୍ବାଧିକ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡ ଓ ଜରିମାନା ହୋଇପାରେ। ଦେଶଦ୍ରୋହ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ପାଇଁ ପ୍ରଚଳିତ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ଅପରାଧରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଆଜୀବନ କାରାଦଣ୍ଡରେ ଦଣ୍ଡିତ କରାଯାଇଥାଏ।
ଧାରା ୧୨୪ଏ ଉଚ୍ଛେଦ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଲୋକସଭାରେ କହିଥିଲେ ଯେ ଗଣତନ୍ତ୍ରରେ ଦେଶଦ୍ରୋହ ଆଇନର କୌଣସି ସ୍ଥାନ ନାହିଁ। ସମସ୍ତଙ୍କର କହିବାର ଅଧିକାର ଓ ସ୍ୱାଧୀନତା ରହିଛି।
ସୂଚନାଯୋଗ୍ୟ, କିଛି ମାସ ତଳେ ଭାରତୀୟ ଆଇନ ଆୟୋଗ କେବଳ ଧାରା ୧୨୪ଏ ଜାରି ରଖିବା କଥା କହିନଥିଲେ ବରଂ ଅଧିବେଶନ ଅଧୀନରେ ସର୍ବନିମ୍ନ ଜେଲ୍ ଦଣ୍ଡକୁ ୩ ବର୍ଷରୁ ୭ ବର୍ଷକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବାକୁ ସୁପାରିସ କରିଥିଲେ। ଗତ ବର୍ଷ ମେ ମାସରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହି ସର୍ତ୍ତ ଅନୁଯାୟୀ ଶୁଣାଣି ଉପରେ ରୋକ୍ ଲଗାଇଥିଲେ ଏବଂ କହିଥିଲେ ଯେ ଧାରା ୧୨୪ଏ ଅଧୀନରେ କୌଣସି ନୂତନ ଏଫଆଇଆର ଦାଖଲ କରାଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।
ଏନସିଆରବି ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୪ରୁ ୨୦୨୧ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଅଧୀନରେ ୪୨୮ଟି ଦେଶଦ୍ରୋହ ମାମଲା ଏବଂ ୬୩୪ଟି ଗିରଫ କରାଯାଇଛି। ତେବେ ଦେଶଦ୍ରୋହ ମାମଲାରେ ୨୦୧୯ରେ ୩.୩ ପ୍ରତିଶତ ଓ ୨୦୨୦ରେ ୩୩.୩ ପ୍ରତିଶତ ଦୋଷୀ ସାବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ।