ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ରାଜୀବ ରଞ୍ଜନ ଓରଫ ଲଲନ ସିଂହଙ୍କ ସହ ଆଜି ଯାହା ଘଟିଛି ତାହା ଅପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ନୁହେଁ। ସେହିପରି ସମତାରୁ ଜନତା ଦଳର ଆଧାର ପାଲଟିଥିବା ଆରସିପି ସିଂହ, ଶରଦ ଯାଦବ କିମ୍ବା ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସଭାପତି ପଦରୁ ବିଦାୟ ଦିଆଯାଇଥିଲା। ନୀତୀଶ କୁମାର ଯେଉଁ ପୁରୁଣା ମାର୍ଗ ଆପଣାଇ ଆସୁଛନ୍ତି ସେହି ପୁରୁଣା ମାର୍ଗରୁ ଆଜି ଲଲନ ସିଂହଙ୍କ ବିଦାୟ ମଧ୍ୟ ଘଟିଛି। ରାଜନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ଯଦି ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ପୂର୍ବ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଉପରେ ବିସ୍ତୃତଭାବେ ନଜର ପକାଯାଏ, ତେବେ ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତି ମଧ୍ୟ ସମାନ ବୋଲି ଜଣାପଡ଼ିଛି। ଯେତେବେଳେ ନୀତୀଶ କୁମାର କିଛି ଜିନିଷ ବିଷୟରେ ଜାଣିଥାନ୍ତି କିମ୍ବା ସେ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ କ୍ଷମତା ନିଜ ହାତରୁ ଖସିଯିବ, ସେତେବେଳେ ଏପରି କିଛି ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥାନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ରାଜନୈତିକ ମହଲରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ଆରମ୍ଭ କରିପାରେ। ତାଙ୍କ ପୂର୍ବ ଟ୍ରାକ୍ ରେକର୍ଡ ମଧ୍ୟ ସମାନ କାହାଣୀ କହୁଛି।
ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜ୍ ଓ ନୀତିଶ କୁମାର
ତାହା ଥିଲା ୧୯୯୪ ମସିହାର କଥା। ଯେତେବେଳେ ନୀତୀଶ କୁମାର ଜନତା ଦଳରୁ ଅଲଗା ହୋଇଥିଲେ। ଏହାପରେ ତାଙ୍କୁ ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜଙ୍କଠାରୁ ବହୁତ ସମର୍ଥନ ମିଳିଥିଲା। ପ୍ରଥମ ଜନତା ଦଳ ଜର୍ଜ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ କିଛିମାସ ପରେ ସମତା ପାର୍ଟି ଗଠନ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୯୮ରେ ସମତା ଅଟଳ ବିହାରୀ ସରକାରରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ ଏବଂ ନୀତୀଶ କୁମାର କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ୨୦୦୩ରେ ନୀତୀଶ, ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜ୍ ଓ ଶରଦ ଯାଦବ ହାତ ମିଳାଇ ଜନତା ଦଳ (ୟୁ) ଗଠନ କରିଥିଲେ। ଅରୁଣ ଜେଟଲୀଙ୍କ ଅନୁରୋଧକ୍ରମେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ବିଜେପି ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଭାବେ ପ୍ରୋଜେକ୍ଟ କରିବା ପରେ ଜର୍ଜଙ୍କ ପ୍ରତି ନୀତିଶ କୁମାରଙ୍କ ଅସନ୍ତୋଷ ବଢ଼ିଯାଇଥିଲା। ଏହାପରେ ଜର୍ଜ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଆମେ ଦଳର ନେତା ସ୍ଥିର କରିନାହୁଁ। କିନ୍ତୁ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ବୁଝାସୁଝା କରି ଜର୍ଜ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। କୁହାଯାଉଛି ଯେ ନୀତୀଶ କୁମାର ଏହାକୁ ଏକ ଭଲ ବାର୍ତ୍ତାଭାବେ ନେଇନଥିଲେ। ଦୁଇ ନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟବଧାନ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି। ତା’ପରେ ସେହିଦିନ ଆସିଲା ଯେତେବେଳେ ୨୦୦୯ରେ ନୀତିଶ କୁମାର ଖରାପ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କାରଣ ଦର୍ଶାଇ ଜର୍ଜଙ୍କୁ ୨୦୦୯ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଟିକେଟ ଦେଇନଥିଲେ। ଜର୍ଜ ମୁଜାଫରପୁରରୁ ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀଭାବେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ପରାଜିତ ହୋଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ନୀତୀଶ ଏତିକିରେ ଅଟକି ନ ଥିଲେ। ଜର୍ଜଙ୍କୁ ନାଳନ୍ଦାରୁ ଟିକେଟ ଦିଆଯାଇନଥିଲା, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କୁ ଅପମାନିତ କରିବା ପାଇଁ ଏକଦା ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜଙ୍କ ବ୍ୟାଗ୍ ନେଇ ଯାଉଥିବା କୌଶଳେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କୁ ଟିକେଟ ଦିଆଯାଇଥିଲା।
ଶରଦ ଯାଦବ ଓ ନୀତୀଶ
ଜର୍ଜ ଫର୍ଣ୍ଣାଣ୍ଡିଜଙ୍କ ପରେ ଶରଦ ଯାଦବ ହେଉଛନ୍ତି ଦ୍ୱିତୀୟ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ନେତା, ତାଙ୍କୁ ଜେଡିୟୁ ରାଜନୀତିରୁ ବହିଷ୍କାର କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦୦୩ମସିହାରେ ଶରଦ ଯାଦବ ଜେଡିୟୁରେ ନିଜ ଦଳକୁ ମିଶ୍ରଣ କରିଥିଲେ । ସେବେଠାରୁ ଶରଦ ଯାଦବ ୨୦୧୬ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଦଳର ସଭାପତି ଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୩ରୁ ହିଁ ଦୁଇନେତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବିବାଦ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର କାରଣ ଥିଲା ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦିଙ୍କୁ ଏନଡିଏ ପ୍ଲାଟଫର୍ମରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଘୋଷଣା କରିବା । କ୍ରୋଧିତ ନୀତୀଶ ଏନଡିଏ ସହ ସମ୍ପର୍କ ଛିନ୍ନ କରିଥିଲେ । ଶରଦ ଯାଦବ ଏନଡିଏ ଆବାହକ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୋଇଥିଲେ । ବାସ୍ତବରେ ଶରଦ ଯାଦବ ଏନଡିଏ ଛାଡ଼ିବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିନଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ୨୦୧୭ରେ ଯେତେବେଳେ ନୀତୀଶ କୁମାର ବିଜେପିରୁ ଫେରିଥିଲେ, ସେତେବେଳେ ଶରଦ ଯାଦବଙ୍କୁ ଏହା ଆଦୌ ପସନ୍ଦ ଆସିନଥିଲା ଏବଂ ସେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଏକ ମୋର୍ଚ୍ଚା ଖୋଲିଥିଲେ । ଶରଦ ଯାଦବଙ୍କ ସହ ନୀତୀଶ ଅଲ୍ଲୀ ଅନୱରଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଦଳରୁ ବହିଷ୍କାର କରିଛନ୍ତି ।
ନୀତୀଶ ଓ ଆରସିପି
୨୦୨୦ରେ ଆରସିପି ସିଂହଙ୍କୁ ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ କରାଯାଇଥିଲା । ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସରକାରରେ ଆରସିପି ମନ୍ତ୍ରୀ ହେବା ପରେ ନୀତୀଶ କୁମାର ଏବଂ ଆରସିପି ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ବଢ଼ିଥିଲା । କୁହାଯାଉଛି ଯେ ୨୦୨୦ରେ ଯେତେବେଳେ ମୋଦି ତାଙ୍କ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କରୁଥିଲେ, ନୀତୀଶ ଆରସିପିଙ୍କୁ ବୁଝାମଣା ପାଇଁ ନିୟୋଜିତ କରିଥିଲେ । ନୀତୀଶ କୁମାର ଦୁଇଟି ମନ୍ତ୍ରୀ ପଦ ଚାହୁଁଥିବାରୁ ମନ୍ତ୍ରିମଣ୍ଡଳରେ ଯୋଗ ଦେଇନଥିଲେ। ଏହି ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ସମୟରେ ଆରସିପିକୁ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ସହିତ ବୁଝାମଣା କରିବାକୁ ପଠାଯାଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ସେ ନିଜେ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ । ସେବେଠାରୁ ନୀତୀଶ ଓ ଆରସିପିଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଥିଲା । ଫଳରେ ୨୦୨୧ରେ ଆରସିପିର କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ଶେଷ ହେବା ପରେ ତାଙ୍କ ରାଜନୀତି ଶେଷ କରିବା ପାଇଁ ରାଜ୍ୟସଭା ଟିକେଟ ଦେଇନଥିଲେ । ଆରସିପିଙ୍କୁ ମନ୍ତ୍ରୀ ପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେବାକୁ ପଡ଼ିଥିଲା । ପରେ ସେ ବିଜେପିରେ ଯୋଗ ଦେଇ ଜେଡିୟୁର ପ୍ରାଥମିକ ସଦସ୍ୟପଦରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଥିଲେ ।
ନୀତୀଶ କୁମାର ଓ ଲଲନ ସିଂହ
ନୀତୀଶ କୁମାର ଏବଂ ଲଲନ ସିଂହଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ସମ୍ପର୍କ ଚାରି ଦଶନ୍ଧିରୁ ଅଧିକ ପୁରୁଣା । କିନ୍ତୁ ଯେତେବେଳେ ଲଲନ ସିଂହ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ବାଦ୍ ଦେଇ ଲାଲୁ ପ୍ରସାଦଙ୍କ ନିକଟତର ହେଲେ, ସେହିଦିନ ତାଙ୍କ ବିଦାୟ ଉପରେ ମୋହର ଲାଗିଥିଲା । ତେବେ ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ପ୍ରକ୍ରିୟା ପରେ ଜେଡିୟୁ ସଭାପତି ଲଲନ ସିଂହ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ନା କହିଥିଲେ । ରାଜନୈତିକ ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତରେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ପାଖରେ ଗୃହ ବିଭାଗ ରହିଛି । ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ଚାରିଆଡ଼ୁ ସୂଚନା ମିଳୁଛି । ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ଲଲନ ସିଂହଙ୍କ ଆରଜେଡିର ନିକଟତର ହେବା ଭଲ ଲାଗୁ ନ ଥିଲେ । ଲାଲୁନ ସିଂହ କ୍ରମାଗତଭାବେ ଲାଲୁ ଯାଦବଙ୍କ ନିକଟତର ହେଉଥିଲେ । ବିହାରରେ ରାଜନୈତିକ ଚର୍ଚ୍ଚା ଥିଲା ଯେ ଲଲନ ସିଂହ ଏକ ବହୁତ ବଡ଼ ଗେମ୍ ପ୍ଲାନ୍ ଅଧୀନରେ କାମ କରୁଥିଲେ । ଆରଜେଡି ସହ ଲଲନ ସିଂହଙ୍କ ଗୁପ୍ତ ବୁଝାମଣା ଥିବା ଜେଡିୟୁରେ ଚର୍ଚ୍ଚା ହୋଇଥିଲା । ନୀତୀଶ କୁମାର ସେହି ଚୁକ୍ତି ବିଷୟରେ ଜାଣିଥିଲେ । ଅତ୍ୟନ୍ତ ସତର୍କତାର ସହ ଚିନ୍ତା କରିବା ପରେ ବିହାର ରାଜନୀତିରେ ଏକ ନୂଆ ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ ଲେଖିଛନ୍ତି ନୀତୀଶ କୁମାର ।
