ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଜୀବନ କ୍ରିୟାଶୀଳ ଅଟେ। କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ବିନା ସଫଳତା ପାଇବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ସର୍ଟକଟ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ହାସଲ ହୋଇଥିବା ସଫଳତାର ଆୟୁ ମଧ୍ୟ ସ୍ୱଳ୍ପ ଅଟେ। ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ କଠିନ ପରିଶ୍ରମର ବିକଳ୍ପ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ସଫଳତା ସହିତ ସମାଜରେ ଶାନ୍ତି, ସମ୍ମାନ ପାଇବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ କିଛି ଜିନିଷ ଅନୁସରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।
କଠିନ ପରିଶ୍ରମ ହେଉଛି ସଫଳତାର ମୁଖ୍ୟ ଚାବି। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଅନେକ ସମୟରେ ବଡ଼ ଏବଂ ଭଲ ସୁଯୋଗ ସଫଳତାର ସୂତ୍ରରେ ଲୁଚି ରହିଥାଏ କିନ୍ତୁ ଆମେ ଏହାକୁ ଚିହ୍ନି ପାରିନଥାଉ। ଯଦି ଆପଣ ସ୍ୱପ୍ନ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିବାକୁ ପଡିବ। ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ଦିଗରେ ଗତି କରେ, ବେଳେବେଳେ ଏପରି ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟ ଆସିଥାଏ, ଯାହା ଆମର ପୂଜା ଜୀବନକୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରିଥାଏ, ତେଣୁ ପରିସ୍ଥିତିକୁ କେବେ ଭୟ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ, ସେଗୁଡିକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ରୁହନ୍ତୁ।
ଶୃଙ୍ଖଳିତ ଜୀବନଶୈଳୀ ସଫଳତା ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଚାଣକ୍ୟ ଏକ ଉଦାହରଣ ଭାବରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଯେପରି ଲୁଣ ବିନା ଖାଦ୍ୟର ସ୍ୱାଦ ନାହିଁ, ସେହିଭଳି ଯଦି ଜୀବନରେ କୌଣସି ଅନୁଶାସନ ନଥାଏ, ତେବେ ଜୀବନର କୌଣସି ଅର୍ଥ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ସଫଳ ହେବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, ତେବେ ଅନୁଶାସନର ମୂଲ୍ୟ ବୁଝନ୍ତୁ। ଅନୁଶାସନ ବିନା ସେ ଜୀବନ ଅସ୍ତ ବ୍ୟସ୍ତ ହୋଇଥାଏ।
କୌଣସି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାକୁ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କୁ ଅନେକ ଜିନିଷ ତ୍ୟାଗ ଦେବାକୁ ପଡେ। ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବାରେ ଯାହା ବି ବାଧା ଆସିବ, ତାହାକୁ ଛାଡିବା ଭଲ। ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପରିସ୍ଥିତି ଯାହା ହେଉନା କାହିଁକି, କେହି ଯେତେ ସମାଲୋଚନା କଲେ ମଧ୍ୟ ଆପଣଙ୍କ କାମରୁ ମନ ହଟାନ୍ତୁ ନାହିଁ। କାର୍ଯ୍ୟ ପ୍ରତି ଆପଣଙ୍କର ଆଗ୍ରହ ଏବଂ ଉତ୍ସର୍ଗ କେବଳ ସଫଳତାର ପାହାଚ ଚଢିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ। କେବଳ ସର୍ବଦା ଶାନ୍ତ ରୁହନ୍ତୁ, ଭୁଲରୁ ଶିଖନ୍ତୁ, ଧୈର୍ଯ୍ୟ ହରାନ୍ତୁ ନାହିଁ, କାରଣ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଯେତେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେଲେ ମଧ୍ୟ ଏହା ସମୁଦ୍ରକୁ କେବେ ଶୁଖାଇ ପାରିବ ନାହିଁ।
