Categories
ଆଜିର ଖବର ରାଜ୍ୟ ଖବର ସଂସ୍କୃତି

ଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର କାଙ୍କଣଶିଖରୀରେ ବିଶ୍ୱନିୟନ୍ତାଙ୍କ ଘୋଷଯାତ୍ରା, ନୌକା ରଥରେ ବୁଲିଲେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି

ବାଲୁଗାଁ (ସୀତାରାମ ଅଗ୍ରୱାଲ): ଚିଲିକା ବ୍ଳକ ଅନ୍ତର୍ଗତ ନଇରୀ ନିକଟ ଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର କାଙ୍କଣଶିଖରୀ ଠାରେ ମହାସମାରୋହରେ ବିଶ୍ୱନିୟନ୍ତାଙ୍କ ପବିତ୍ର ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଚିଲିକା ହ୍ରଦର ଅଥଳ ଜଳରାଶିରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ନୌକା ରଥରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ। ପୁରୀ ଶ୍ରୀକ୍ଷେତ୍ରରେ ମହାପ୍ରଭୁ ବଡ଼ବାଣ୍ଡ ଶରଧା ବାଲିରେ ଯାଉଥିବା ବେଳେ କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀରେ ତିନିଠାକୁର ଜଳ ଭିତରେ ନୌକା ରଥରେ ବିରାଜମାନ ହୋଇ ନୌବିହାର କରି ପୁଣି ପୀଠକୁ ଫେରିଆସିଥିଲେ।

ରବିବାର ପ୍ରତ୍ୟୁଷରୁ ସକାଳ ଧୂପ ସରିବା ପରେ ହୋମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାପରେ ଚିଲିକା କୂଳରେ ସୁସଜ୍ଜିତ ତିନୋଟି ଡଙ୍ଗାକୁ ଯୋଡ଼ି ରଥରୂପରେ ନନ୍ଦିଘୋଷ ଡଙ୍ଗାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପୂଜା ହୋଇଥିଲା। ଲୀଳାକ୍ଷେତ୍ର କାଙ୍କଣଶିଖରୀ ପୀଠର ଆବାହକ ଡ଼.ସୁଶାନ୍ତ କୁମାର ସାହୁ ଓ ପତ୍ନୀ ରୀତାରାଣୀ ସାହୁ ପୁରୋଧା ହୋଇଥିବା ବେଳେ ପୀଠର ବୟୋଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସଭ୍ୟ ହାଡ଼ୁବନ୍ଧୁ ପଟ୍ଟନାୟକ ଛେରାପହଁରା କରିଥିଲେ।

ମନ୍ଦିରର ସେବାୟତ ଓ ଭକ୍ତଙ୍କ ଗହଣରେ ଶ୍ରୀଜିଉମାନଙ୍କୁ ଘଣ୍ଟ, କାହାଳି, ମୃଦଙ୍ଗ ବାଦନ ସହ କରତାଳି, ହରିବୋଲ, ହୁଳହୁଳି ଧ୍ବନି ମଧ୍ୟରେ ନନ୍ଦିଘୋଷ ନୌକା ରଥରେ ବିରାଜମାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଚିଲିକା ଜଳରାଶିରେ ଠାକୁର ମାନଙ୍କୁ ସାତ ଥର ପରିକ୍ରମା କରାଯାଇ ସ୍ୱସ୍ଥାନକୁ ବାହୁଡ଼ାଇ ନିଆଯାଇଥିଲା।

ଏହି ଅବସରରେ ପୀଠ ପରିସରରେ ଭଜନ, କୀର୍ତ୍ତନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇ ଏଜ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। ଲୀଳା କ୍ଷେତ୍ର କାଙ୍କଣଶିଖରୀ ପୀଠର ସମ୍ପାଦକ ପ୍ରଦୋଷ କୁମାର ଦାସଙ୍କ ସହ ସମସ୍ତ ସଭ୍ୟ, ସଭ୍ୟା, ଜଗନ୍ନାଥ ପ୍ରେମୀ, ନାଚୁଣୀ କଲେଜର ସ୍କାଉଟ୍ସ ଆଣ୍ଡ ଗାଇଡ଼, ଏନ୍ଏସ୍ଏସ୍ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ, ନଇରୀ ଗ୍ରାମବାସୀ ମାନେ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସହଯୋଗ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କ ନିମିତ୍ତ ପ୍ରସାଦ ସେବନ ଓ ଯାତାୟତ ପାଇଁ ଦେୟମୁକ୍ତ ଡ଼ଙ୍ଗା ପରିବହନ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା।

ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷା ସକାଶେ ବାଲୁଗାଁ ଏସ୍‌ଡିପିଓ ଶୁଭ୍ରାଂଶୁ ଶେଖର ମିଶ୍ରଙ୍କ ତତ୍ତ୍ୱାବଧାନରେ ନାଚୁଣୀ ଫାଣ୍ଡି ଅଧିକାରୀ ଚନ୍ଦ୍ର ଶେଖର ଜେନା ସଦଳବଳେ ଘଟଣାସ୍ଥଳରେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ। ନଈରୀ ପ୍ରାଥମିକ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର କର୍ମଚାରୀ ଓ ଗଙ୍ଗାଧରପୁର ଅଗ୍ନିଶମ ବାହିନୀ ମଧ୍ୟ ସହ‌ଯୋଗ ପାଇଁ ଏଠାରେ ଉପ‌ସ୍ଥିତ ରହିଥିଲେ।

ଉଲ୍ଲେଖଯୋଗ୍ୟ, ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା ଚିଲିକା ବୃକ ସାନନ‌ଈରୀ ଗ୍ରାମ ନିକଟ ଟିଲିକା ହ୍ରଦର ଜଳରାଶି ମଧ୍ୟରେ ଏକ ଟାପୁ ରହିଛି, ଯାହାର ନାମ କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ। ଏହା ଆଜି ଓଡ଼ିଶାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ପର୍ଯ୍ୟଟନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପରିଗଣିତ ହେଉଛି। ଗତ ୧୭୩୧ ଓ ୧୭୩୨ ଖ୍ରୀଷ୍ଟାବ୍ଦରେ ତତ୍କାଳୀନ ମୁସଲିମ ଶାସକ ତଜି ଖାଁ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ଆକ୍ରମଣରୁ ଏଡ଼ାଇବା ପାଇଁ ପଣ୍ଡା ପଢିଆରୀମାନେ ବ୍ରହ୍ମଗିରି ପଟ ଦୋବନ୍ଧା ଘାଟରୁ ନୌରେଳାରେ ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତିଙ୍କୁ ଚିଲିକା ମଧ୍ୟ ଦେଇ ଏହି କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀରେ ଗୋପନ ରହଣିରେ ଦୀର୍ଘକାଳ ରଖି ପୂଜା ଅର୍ଜନା କରାଇଥିଲେ।

କାଙ୍କଣ ଶିଖରୀ ସମେତ ନଇରୀ ଗ୍ରାମ ସ୍ଥିତ ଶ୍ରୀ ହରିହରେଶ୍ଵର ମହାଦେବଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ମଧ୍ଯ ଶ୍ରୀ ଜୀଉମାନେ ଗୋପନରେ ଦୀର୍ଘକାଳ ପୂଜା ପାଇଥିବା ଶ୍ରୀମନ୍ଦିର ମାଦଳା ପଞ୍ଜିରେ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି। ସେହି ଦିନଠାରୁ କାଙ୍କଣ ଏହି ସ୍ଥାନରୁ ଜଗନ୍ନାଥ ମନ୍ଦିରକୁ ନିଆଯାଏ ଓ ଭୋଗ କରାଯାଇଥାଏ। ପରମ୍ପରା ରକ୍ଷା ପାଇଁ ପୂର୍ବରୁ ଶଗଡ଼ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ବେଳେ ଦୀର୍ଘ ବର୍ଷ ଧରି ନୌକା ରଥରେ ଚିଲିକାରେ ରଥଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଆସୁଛି।

Categories
ଆଞ୍ଚଳିକ

ବାଣପୁର: ମହାଆଡମ୍ବରରେ ପାଳିତ ହେଲା ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଘୋଷଯାତ୍ରା

ସୀତାରାମ ଅଗ୍ରୱାଲ

ବାଣପୁର: ଆଜି ଜଗତର ନାଥ ଜଗନ୍ନାଥଙ୍କ ଶ୍ରୀ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା ବା ଘୋଷଯାତ୍ରା। ଆଷାଢ଼ ଶୁକ୍ଲପକ୍ଷ ଦ୍ଵିତୀୟା ତିଥିରେ ବଡଦାଣ୍ଡକୁ ଭକ୍ତ ମାନଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ଦେବାପାଇଁ ଓହ୍ଲାଇ ଆସନ୍ତି ଚତୁର୍ଦ୍ଧାମୂର୍ତ୍ତି। ଓଡ଼ିଶାର କୋଣ ଅନୁକୋଣରେ ଲୀଳା ଖେଳା କରିଥିବା ପ୍ରଭୁଙ୍କର ବିଗ୍ରହ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି।  ତେଣୁ ଉକ୍ତ ସ୍ଥାନ ମାନଙ୍କରେ ମଧ୍ୟ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ।

ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଜିଲ୍ଲା ବାଣପୁରରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭୁ ଲୀଳାଖେଳା କରିଥିବା କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ଅଛି। ବାଣପୁରର ଆରାଧ୍ୟ ଦେବ ରଙ୍କନାଥ ଦେବ ଓ ବଡହନ୍ତୁଆଡ଼ର ଚରଣ ଚକାଦେବଙ୍କ ପୀଠରେ ମହାଆଡମ୍ବର ସହକାରେ ଶ୍ରୀ ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଅଛି।

ବିଧି ଅନୁଯାୟୀ ରଙ୍କନାଥଙ୍କ ପୀଠରେ ସକାଳ ଧୂପ ଓ ଭୋଗ ଲାଗି ପରେ ତିନି ଠାକୁରଙ୍କୁ ପହଣ୍ଡି କରାଯାଇ ରଥାରୁଢ଼ କରାଯାଇଥିଲା। ରଥରେ ପାରିକୁଦ ରାଜା ସନ୍ତୋଷ କୁମାର ଦେଓଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଛେରା ପହଁରା ପରେ ଅପରାହ୍ନରେ ତାଳଧ୍ଵଜ ରଥ ଗଡ଼ିବା ପରେ ଦର୍ପଦଳନ ଓ ନନ୍ଦିଘୋଷ ରଥ ମାଉସୀମା ଘରକୁ ଯାତ୍ରା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ।

ଅନୁରୂପ ଭାବେ ଚକାଦେବଙ୍କ ରଥକୁ ଭାଟପଡା ରାଜା ମାନବେନ୍ଦ୍ର ମହାରଥା ଛେରାପହଁରା କରିଥିଲେ। ରଥାରୁଢ ଶ୍ରୀଜୀଉ ମାନଙ୍କୁ ଦର୍ଶନ ନିମିତ୍ତ ହଜାର ହଜାର ସଂଖ୍ୟାରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁ ମାନଙ୍କର ସମାଗମ ପରିଲକ୍ଷିତ ହୋଇଥିଲା। ଗୁଣ୍ଡିଚା ଯାତ୍ରା ଉପଲକ୍ଷେ ବାଣପୁର ବଜାରର ବିଭିନ୍ନ ବ୍ୟବସାୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଓ ଦୋକାନ ବଜାର ବନ୍ଦଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥିଲା। ପରିବା ବ୍ୟବସାୟୀ ସଂଘ ଦ୍ୱାରା ନନ୍ଦିଘୋଷ ରଥ, ତେଜରାତି ସଂଘ ଦ୍ୱାରା ତାଳଧ୍ଵଜ ରଥ ଏବଂ ମହିଳାମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦର୍ପଦଳନ ରଥକୁ ଟଣା ଯାଇଥିଲା।

ଘୋଷଯାତ୍ରାକୁ ଶାନ୍ତିଶୃଙ୍ଖଳାରେ ସମାପନ ପାଇଁ ଏନସିସି ଓ ସ୍କାଉଟ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ, ରାଷ୍ଟ୍ରୀୟ ସ୍ୱୟଂ ସେବକ ସଂଘର କର୍ମକର୍ତ୍ତା, ଡ୍ରାଇଭର ମହାସଂଘ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟୀ ସଂଘର କର୍ମକର୍ତ୍ତା ମାନେ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ଭାବରେ ତିନିରଥରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଥିଲେ। ବିଭିନ୍ନ ଅନୁଷ୍ଠାନ ମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଭକ୍ତ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପାଣି, ପଣା ଓ ଅବଢ଼ା ତୋରାଣିର ସୁ ବନ୍ଦୋବ୍ୟସ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା।

ଚଳିତ ରଥଯାତ୍ରାକୁ ଆକର୍ଷଣୀୟ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ ରଥ ଗଡିବାକୁ ଥିବା ପଥରେ ଚିତ୍ରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ସୁନ୍ଦର ଚିତ୍ରମାନ ଅଙ୍କାଯିବା ସହ ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଡ୍ରେସକୋଡ଼ ଏନଏସି ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ମିଟୁ ନାୟକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବ୍ୟବସ୍ଥା ହୋଇଥିଲା। ବିଦ୍ୟୁତ ବିଭାଗ ଓ ଅଗ୍ନିଶମ କର୍ମଚାରୀ ମାନେ କୌଣସି ଅଘଟଣକୁ ପ୍ରତିହତ ନିମନ୍ତେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।

ଭାଷ୍ୟକାର ବାଳମୁକୁନ୍ଦ ଦାସ, ନରସିଂହ ମିଶ୍ର ପ୍ରମୁଖ ରଥଯାତ୍ରାର ଧାରା ବିବରଣୀ ପାଠ କରିଥିଲେ। ଭିଡ଼ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ଓ ଶାନ୍ତି ଶୃଙ୍ଖଳା ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ଫୋର୍ସ ନିୟୋଜିତ ହେବା ସହ ଆଇଆଇସି ଜୟପ୍ରକାଶ ପରିଡା ନିଜେ ଉପସ୍ଥିତ ରହି ସୁରୁଖୁରୁରେ ରଥଯାତ୍ରାକୁ ସମାପନ କରିଥିଲେ। ସନ୍ଧ୍ୟା ପୂର୍ବରୁ ତିନିରଥ ମାଉସୀମାଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ।