ଭୁବନେଶ୍ବର: ଆଜି ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ଭୁବନେଶ୍ବରର ଥିବା ଏକ ପ୍ରାଚୀନ କୁଣ୍ଡର ପାଣି ବିକ୍ରି ହେବ। ତାହା ପୁଣି ଷହେ କିମ୍ବା ଦୁଇ ଶହ ନୁହେଁ, ହଜାର ହଜାର ଟଙ୍କାରେ ବିକ୍ରି ହେବ। ସେହି ସ୍ଥାନଟି ହେଉଛି ପୁରୁଣା ଭୁବନେଶ୍ବରର କାରୁକାର୍ଯ୍ୟଭରା ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମୁକ୍ତେଶ୍ବର ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଙ୍ଗଣରେ ଥିବା ଏକ କୁଣ୍ଡ। ଏହି କୁଣ୍ଡକୁ ମରିଚି କୁଣ୍ଡ ବୋଲି କୁହାଯାଏ।
ବିଶ୍ବସ ରହିଛି ଏହି କୁଣ୍ଡର ପାଣି ଅଶୋକାଷ୍ଠମୀ ପୂର୍ବ ରାତିରେ ଗାଧୋଇଲେ ନିଃସନ୍ତନ ଦମ୍ପତି ସନ୍ତନପ୍ରାପ୍ତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ମୁଖ୍ୟତଃ ଅଶୋକାଷ୍ଠମୀରେ ପ୍ରଭୃ ଲିଙ୍ଗରାଜଙ୍କ ରଥଯାତ୍ରା ହୋଇଥାଏ। ଏହି ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ବିଳମ୍ବିତ ରାତିରେ ସେବକମାନେ ଏହି ମରିଚି କୁଣ୍ଡ ପାଣି ଏକ ଶୋଭାଯାତ୍ରାରେ ନେଇ ଥାନ୍ତି। ସେମାନେ ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପାଇଁ ପାଣି ନେବା ପରେ ସେହି କୁଣ୍ଡର ପାଣି ନିଲାମ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ।
ମୁକ୍ତେଶ୍ବର ମନ୍ଦିର କମିଟ ଏହି ନିଲାମ କରିଥାନ୍ତି। ଯେଉଁମାନେ ସନ୍ତାପ୍ରାପ୍ତି ଆଶା କରିଥାନ୍ତି ସେମାନେ ଅଶୋକାଷ୍ଠମୀ ପୂର୍ବଦିନ ଆସି ମନ୍ଦିରରେ ଅପେକ୍ଷା କରିଥାନ୍ତି। ରଥ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ପରେ ଏହି ନିଲାମ ଡକାଯାଇଥାଏ। ପ୍ରଥମ କଳସ ପାଣି ପାଇଁ ଭକ୍ତଙ୍କର ବହୁ ଗୁରୁତ୍ବ ରହିଥାଏ। ସେଥିପାଇଁ ଏହି ପ୍ରଥମ ପାଣି ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିଯୋଗୀତା ହୋଇଥାଏ।
ପ୍ରଥମ ପାଣି ସର୍ବାଧିକ ଟଙ୍କା ଦେବା ପାଇଁ ଥିବା ଶ୍ରଦ୍ଧାଳୁଙ୍କୁ ସେବକମାନେ କୁଣ୍ଡରୁ ଆଣି ପ୍ରଦାନ କରିଥାନ୍ତି। ଏହି ପାଣିକୁ ନେଇ ସନ୍ତାନପ୍ରାପ୍ତି ଆଶାରେ ଥିବା ମହିଳା ମନ୍ଦିର ପଛକୁ ଯାଇ ସ୍ନାନ କରିଥାନ୍ତି। ଏପରି କଲେ ନିଃସନ୍ତାନ ଦୋଷରୁ ମୁକ୍ତି ମିଳେ ବୋଲି ବିଶ୍ବାସ ରହିଛି। ଏହାପରେ ଅନ୍ୟ ଅପେକ୍ଷାରତ ମହିଳାମାନେ ସେହିପରି କମ ଟଙ୍କାରେ ନିଲାମ ଡାକି ଏହି ପାଣି ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି।
ପ୍ରତି ବର୍ଷ ପ୍ରଥମ କଳସ ପାଣି ପ୍ରାୟ ଲକ୍ଷେ କିମ୍ବା ସତୁରି ହଜାର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଟଙ୍କା ଦେଇ ମହିଳାମାନେ କିଣିଥାନ୍ତି। ଏହିଦିନ ସେହି ମରିଚି କୁଣ୍ଡରୁ ପ୍ରାୟ କୋଡିଏରୁ ତିରିଶି କଳସ ପାଣି ବିକ୍ରି କରାଯାଇଥାଏ। ଏହି ପରଂପରା କାହିଁ କେଉଁ କାଳରୁ ପ୍ରଚିଳିତ ହୋଇ ଆସୁଛି। ଏ ନେଇ ଏକ୍ରାମ ପୁରାଣରେ ମଧ୍ୟ ମରିଚି କୁଣ୍ଡ ପାଣିର ମହାତ୍ମା ବର୍ଣ୍ଣନା କରାଯାଇଛି।
