Tag: ରାଜ୍ୟସଭା

ଏକ୍ସ ରେ କେନ୍ଦ୍ରମନ୍ତ୍ରୀ ହରଦୀପ ସିଂ ପୁରୀ କରିଥିବା ଏକ ପୋଷ୍ଟର ପ୍ରତିକ୍ରିୟାରେ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଲେଖିଛନ୍ତି:

“ଏହା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆଇନ, ଯାହାକି ଶକ୍ତି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସୁରକ୍ଷା ବଢ଼ାଇବା ସହ ସମୃଦ୍ଧ ଭାରତ ପାଇଁ ଯୋଗଦାନ ଦେବ।”

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୧୦.୦୮.୨୦୨୩ରେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ‘‘ଡାକଘର ବିଧେୟକ, ୨୦୨୩’’ ଆଗତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ୦୪.୧୨.୨୦୨୩ରେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଗୃହିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହାପରେ ୧୩.୧୨.୨୦୨୩ ଏବଂ ୧୮.୧୨.୨୦୨୩ରେ ଏହି ବିଧେୟକ ଉପରେ ବିଚାର କରାଯାଇ ଲୋକସଭାରେ ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିଥିଲା।

‘‘ଡାକଘର ଆଇନ, ୨୦୨୩’’ ୨୪ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ମାନ୍ୟବର ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କ ଅନୁମୋଦନ ଲାଭ କରିଥିଲା ଏବଂ ସାଧାରଣ ସୂଚନା ପାଇଁ ଆଇନ ଓ ନ୍ୟାୟ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ (ବିଧାନ ବିଭାଗ) ଦ୍ୱାରା ୨୪ ଡିସେମ୍ବର ୨୦୨୩ରେ ଭାରତର ଗେଜେଟ, ଅସାଧାରଣ, ଭାଗ ୨, ଧାରା ୧ରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା।

ନାଗରିକ କୈନ୍ଦ୍ରିକ ସେବା, ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ ସେବା ଏବଂ ସରକାରୀ ଯୋଜନାର ଲାଭ ଅନ୍ତିମ ସୋପାନରେ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଏକ ସରଳ ଆଇନଗତ ଢାଞ୍ଚା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏହି ଆଇନର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ।

ଏହି ଆଇନରେ ବ୍ୟବସାୟ କରିବାର ସୁଗମତା ଏବଂ ସହଜ ଜୀବନଧାରଣକୁ ବଢ଼ାଇବା ଲାଗି ଚିଠି ସଂଗ୍ରହ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ ବିତରଣର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅଧିକାର ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସମାପ୍ତ କରିଦିଯାଇଛି।

ଏହି ଆଇନରେ କୌଣସି ଦଣ୍ଡବିଧାନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ।

ଏହା ବସ୍ତୁ, ଚିହ୍ନଟକାରୀ ଓ ପୋଷ୍ଟ କୋଡର ଉପଯୋଗ ବିଷୟରେ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ମାନଦଣ୍ଡ ପାଇଁ ଏକ ଢାଞ୍ଚା ଉପଲବ୍ଧ କରିଛି।

୧୮ ଜୁନ୍‌ ୨୦୨୪ ଠାରୁ ‘‘ଡାକଘର ଅଧିନିୟମ, ୨୦୨୩’’ ବିଜ୍ଞପ୍ତି ସଂଖ୍ୟା ଏସ.ଓ. ୨୩୫୨€ ତାରିଖ ୧୭ ଜୁନ, ୨୦୨୪ ବଳରେ ଲାଗୁ ହୋଇଛି ଏବଂ ଏହା ଭାରତୀୟ ଡାକଘର ଆଇନ, ୧୮୯୮କୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିଥାଏ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଦିଲ୍ଲୀ ଅବକାରୀ ନୀତି ମାମଲାରେ ଜେଲରେ ଥିବା ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି (ଏଏପି) ନେତା ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ରାଜ୍ୟସଭା ପାଇଁ ନାମାଙ୍କନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଜେଲରୁ ବାହାରିଛନ୍ତି। ସେ ପୋଲିସ୍ ଭ୍ୟାନ୍ ରେ ସିଭିଲ୍ ଲାଇନ୍ ରେ ପହଞ୍ଚି ତାଙ୍କ ନାମାଙ୍କନପତ୍ର ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି।

ସଞ୍ଜୟ ସିଂଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ପୂର୍ବତନ ଦିଲ୍ଲୀ ମହିଳା ଆୟୋଗର ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ସ୍ଵାତୀ ମାଲିୱାଲ ମଧ୍ୟ ଆମ୍ ଆଦମୀ ପାର୍ଟି ପକ୍ଷରୁ ରାଜ୍ୟସଭା ପାଇଁ ନାମାଙ୍କନ ପତ୍ର ଦାଖଲ କରିଛନ୍ତି। ଜାନୁଆରୀ ୧୯ ତାରିଖରେ ହେବାକୁ ଥିବା ରାଜ୍ୟସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ AAP ଦିଲ୍ଲୀରୁ ତିନି ଜଣଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଘୋଷଣା କରିଛି। ଯେଉଁଥିରେ ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ଏବଂ ଏନଡି ଗୁପ୍ତାଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ସୁଯୋଗ ଦିଆଯାଇଛି।

ନାମାଙ୍କନପତ୍ର ଦାଖଲ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଲ୍ଲୀ କୋର୍ଟରୁ ମିଳିଥିଲା:

ଏହାପୂର୍ବରୁ ଶନିବାର ଦିନ ସଞ୍ଜୟ ସିଂଙ୍କୁ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ଭାବେ ରାଜ୍ୟସଭା ନାମାଙ୍କନ ଦାଖଲ କରିବାକୁ ଦିଲ୍ଲୀ କୋର୍ଟରୁ ଅନୁମତି ମିଳିଥିଲା। ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ, ଜେଲ ଅଧୀକ୍ଷକଙ୍କୁ ନିର୍ବାଚନ ସହ ଜଡିତ ଦସ୍ତଖତ, ନାମାଙ୍କନ ଫର୍ମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦସ୍ତାବିଜରେ ଦସ୍ତଖତ ଦେବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବାକୁ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି।

ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ତିନି ମାସ ଜେଲରେ ଅଛନ୍ତି:

ଦିଲ୍ଲୀର ମଦ ଦୁର୍ନୀତି ମାମଲାରେ ଏଏପି ନେତା ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ଗତ ତିନି ମାସ ଧରି ତିହାର ଜେଲରେ ରହିଛନ୍ତି। ଅକ୍ଟୋବର ୪ ତାରିଖରେ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟ (ଇଡି) ଗିରଫ କରିଥିଲା। ଇଡି ଅଭିଯୋଗ କରିଛି ଯେ, ସଞ୍ଜୟ ସିଂ ଅବକାରୀ ନୀତି ପ୍ରଣୟନ ଏବଂ ଏହାକୁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହି କାରଣରୁ, ମଦ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ, ହୋଲସେଲର ଏବଂ ଖୁଚୁରା ବ୍ୟବସାୟୀମାନେ ଆର୍ଥିକ ଭାବରେ ଉପକୃତ ହୋଇଥିଲେ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜି ସଂସଦରେ ୪୯ ଲୋକସଭା ସାଂସଦଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ନିଲମ୍ବିତ କରାଯାଇଛି। ବର୍ତ୍ତମାନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ଅଧିବେଶନ ପାଇଁ ମୋଟ ୧୪୧ ସାଂସଦଙ୍କୁ ନିଲମ୍ବିତ କରାଯାଇଛି। ଏହି ନିଲମ୍ବିତ ସାଂସଦମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟସଭା ଏବଂ ଲୋକସଭା ସାଂସଦ ଅଛନ୍ତି। ସାଂସଦଙ୍କ ନିଲମ୍ବନ ପରେ ରାଜନୈତିକ ବାକ୍ୟ ଏବେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି। କିନ୍ତୁ ସେପଟେ କିଛି କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଖୋଲାଖୋଲି ଭାବେ ବିଜେପି ସପକ୍ଷରେ ବାହାରିଛନ୍ତି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟାନୁଷ୍ଠାନ ଉପରେ କଂଗ୍ରେସ ନେତା ପ୍ରମୋଦ କୃଷ୍ଣ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ରଖିଛନ୍ତି।

ऐसे घटिया सांसदों के निलंबन की मैं भर्त्सना करता हूँ, इनके तो पिछवाड़े में लात मारकर संसद से बाहर निकालना चाहिए था… pic.twitter.com/aptOoYe6Aw

— Ravi Bhadoria (@ravibhadoria) December 19, 2023

ପ୍ରମୋଦ କୃଷ୍ଣ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ‘ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଉପହାସ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଦୁର୍ଭାଗ୍ୟଜନକ ଏବଂ “ଗଣତନ୍ତ୍ର” ର ପରିହାସ। ସେମାନଙ୍କୁ ଦେଶ କ୍ଷମା କରିବ ନାହିଁ। ବାସ୍ତବରେ କଂଗ୍ରେସ ନେତାଙ୍କ ଏହି ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଏକ ଭାଇରାଲ ଭିଡିଓ ପରେ ଆସିଛି। ଭିଡିଓରେ ଟିଏମସି ସାଂସଦ କଲ୍ୟାଣ ବାନାର୍ଜୀ ସଂସଦ ପରିସରରେ ରାଜ୍ୟସଭା ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଜଗଦୀପ ଧନଖଡଙ୍କ ମିମିକ୍ରୀ କରୁଥିବା ନଜର ଆସିଛନ୍ତି। ତେବେ ଏହାର ଜବାବରେ ରାଜ୍ୟସଭା ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ଜଗଦୀପ ଧନଖଡ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ସଦବୁଦ୍ଧି ଆସୁ, କିଛି ତ ସୀମା ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ।

संसद को “सड़क छाप”
बनाने वालों को देश माफ़ नहीं करेगा,
उपराष्ट्रपति का “मखौल” उड़ाना बेहद “दुर्भाग्यपूर्ण”
और “लोकतंत्र” का मज़ाक़ है.

— Acharya Pramod (@AcharyaPramodk) December 19, 2023

ବାସ୍ତବରେ ସଂସଦରେ ସାଂସଦଙ୍କୁ ନିଲମ୍ବନ କରାଯିବା ପରେ ବିରୋଧୀ ଦଳର ସାଂସଦମାନେ ସଂସଦ ଗୃହ ପରିସରରେ ବିରୋଧ କରୁଛନ୍ତି। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟ ବିରୋଧୀ ଦଳର ସାଂସଦମାନେ କଲ୍ୟାଣ ବାନାର୍ଜୀଙ୍କୁ ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ତଥା ରାଜ୍ୟସଭା ବାଚସ୍ପତି ଜଗଦୀପ ଧନଖଡଙ୍କ ମିମିକ୍ରୀ କରୁଥିବା ଦେଖୁଥିଲେ। ଭିଡିଓରେ ଏହା ଦେଖିବାକୁ ମିଳେ ଯେ କଂଗ୍ରେସ ସାଂସଦ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ ମଧ୍ୟ ଠିଆ ହୋଇ ମିମିକ୍ରୀକୁ ଦେଖୁଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ସହ ବିରୋଧ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ବିରୋଧୀ ସାଂସଦ ମଧ୍ୟରେ ଉପସ୍ଥିତ ଅଛନ୍ତି।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ କଲେଜିୟମ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ନେଇ ସରକାର ଓ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଜୋରଦାର ବିବାଦ ଦେଖାଦେଇଥିଲା। ଶେଷରେ ସରକାର କଲେଜିୟମ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ ଏବଂ ଆଇନ ଆସିବା ପରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହାକୁ ରଦ୍ଦ କରିଥିଲେ। କୁହାଯାଉଛି ଯେ କଲେଜିୟମ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଯୋଗୁଁ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତିରେ ପରିବାରବାଦ ଓ ବିଚ୍ଛିନ୍ନତାର ବ୍ୟାପକ ଅନୁପ୍ରବେଶ ହେଉଛି। ୨୦୧୮ ମସିହାରୁ ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ନେଇ ସରକାର ତଥ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ୭୬% ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ସାଧାରଣ ବର୍ଗର କରାଯାଇଛି।

କ’ଣ କହୁଛି ପରିସଂଖ୍ୟାନ

ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୨୦୧୮ରୁ ବିଭିନ୍ନ ହାଇକୋର୍ଟରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଥିବା ୬୫୦ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୯୨ ଜଣ ସାଧାରଣ ବର୍ଗର। ଅର୍ଥାତ୍ ସମୁଦାୟ ନିଯୁକ୍ତିର ୭୬% ଅଣସଂରକ୍ଷିତ ବର୍ଗରୁ କରାଯାଇଛି। କେନ୍ଦ୍ର ଆଇନ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅର୍ଜୁନ ରାମ ମେଘୱାଲ ରାଜ୍ୟସଭାରେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ବିଭିନ୍ନ ହାଇକୋର୍ଟର କଲେଜିୟମଦ୍ୱାରା ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ଓକିଲ ଏବଂ ନ୍ୟାୟିକ ଅଧିକାରୀମାନେ ଦେଇଥିବା ସୁପାରିସ ସମୟରେ ଏହି ତଥ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି। କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସଂସଦରେ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୧୮ ରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହାଇକୋର୍ଟରେ ମୋଟ ୫୬୯ ଜଣ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତ ହୋଇଛନ୍ତି। ୫୬୯ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୧୭ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି (ଏସସି), ୯ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି (ଏସଟି), ୬୪ ଜଣ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପଛୁଆ ବର୍ଗ (ଓବିସି) ଏବଂ ୧୫ ଜଣ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର। ୨୦ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ସାମାଜିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ।

ସଂରକ୍ଷଣ ପାଇଁ କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ

ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଲିଖିତ ଉତ୍ତରରେ ମେଘୱାଲ କହିଛନ୍ତି ଯେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଓ ହାଇକୋର୍ଟର ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତିରେ ସଂରକ୍ଷଣର କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ। ହାଇକୋର୍ଟ ବିଚାରପତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଓବିସି, ଏସସି, ଏସଟି ଏବଂ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁଙ୍କ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ସମ୍ପର୍କରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ତଥ୍ୟ ନ ଥିଲେ ମଧ୍ୟ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ବିଚାର କରାଯାଉଥିବାବେଳେ ସୁପାରିସକାରୀମାନେ ନିଜେ ସାମାଜିକ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ସୂଚନା ଦେଇଥାନ୍ତି। ୨୦୧୮ରୁ ୬୫୦ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୪୯୨ ଜଣ ସାଧାରଣ ବର୍ଗ, ୨୦ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ୧୨ ଜଣ ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି, ୭୭ ଜଣ ଓବିସି ଓ ୩୬ ଜଣ ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ବର୍ଗର ଅଛନ୍ତି। ଅବଶିଷ୍ଟ ୧୩ ଜଣ ବିଚାରପତିଙ୍କ ବିଷୟରେ କୌଣସି ସୂଚନା ମିଳିପାରିନାହିଁ।

ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି କିପରି ହୁଏ

ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ବିଚାରପତିଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ସରକାର କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନଙ୍କ ଜାତି ସମ୍ପର୍କରେ ତାଙ୍କ ପାଖରେ କୌଣସି ସୂଚନା ନାହିଁ। ଡିସେମ୍ବର ୮ ତାରିଖ ସୁଦ୍ଧା ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟରେ ୩୪ ଜଣ ବିଚାରପତି ଥିବାବେଳେ ହାଇକୋର୍ଟରେ ୧୧୧୪ ମଞ୍ଜୁରୀପ୍ରାପ୍ତ ପଦବୀ ତୁଳନାରେ ୭୯୦ ଜଣ ବିଚାରପତି ଥିଲେ। ସାମ୍ବିଧାନିକ ଅଦାଲତରେ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରୁଥିବା ମେମୋରେଣ୍ଡମ୍ ଅଫ୍ ପ୍ରୋସିଜର ଅନୁଯାୟୀ, ହାଇକୋର୍ଟରେ ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ପ୍ରସ୍ତାବ ସମ୍ପୃକ୍ତ ହାଇକୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତିଙ୍କ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ।

ସରକାରଙ୍କ ଆବେଦନ

ହାଇକୋର୍ଟର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତିମାନେ କୌଣସି ପଦବୀ ଖାଲି ହେବାର ମାତ୍ର ୬ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ସେହି ପଦବୀ ପୂରଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ବିଚାରପତି ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ପଠାଇବା ସମୟରେ ଏସସି/ଏସଟି, ଓବିସି, ସଂଖ୍ୟାଲଘୁ ଓ ମହିଳାଙ୍କ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ବିଚାରକୁ ନିଆଯାଉ ବୋଲି ସରକାର ମୁଖ୍ୟ ବିଚାରପତିମାନଙ୍କୁ ଅନୁରୋଧ କରିଛନ୍ତି।

ସାଧାରଣ ବର୍ଗର ଅର୍ଥ କେବଳ ଉଚ୍ଚ ଜାତି ନୁହେଁ

ମନେ ରଖନ୍ତୁ ଯେ ସାଧାରଣ ବର୍ଗରେ କେବଳ ଉଚ୍ଚ ଜାତି ନୁହଁନ୍ତି, ସବୁ ଜାତିର ଭାଗ ରହିଛି। ସାଧାରଣ ବର୍ଗ ବାସ୍ତବରେ ଏକ ଅଣସଂରକ୍ଷିତ ବର୍ଗ ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜାତି, ଧର୍ମ, ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ଭାଗ ସମାନ। ଏହି ବର୍ଗରେ କୌଣସି ଶ୍ରେଣୀକୁ ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉନାହିଁ। ଯଦି ସଂରକ୍ଷଣ ଅଧୀନରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ଜାତିର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀମାନେ ସଂରକ୍ଷିତ ବର୍ଗ ପାଇଁ ଧାର୍ଯ୍ୟ କଟ୍ ଅଫ୍‍ଠାରୁ ଅଧିକ ମାର୍କ ପାଆନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ସାଧାରଣ ବର୍ଗରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଏ। ତେଣୁ ସଂରକ୍ଷିତ କୋଟାରେ ସଂରକ୍ଷିତ ଜାତିର ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କ ଏକଚାଟିଆ ଅଧିକାର ଥିବାବେଳେ ଅଣସଂରକ୍ଷିତ ଅର୍ଥାତ୍ ସାଧାରଣ ବର୍ଗର ଖାଲି ପଡ଼ିଥିବା ପଦବୀ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ସେମାନଙ୍କର ସମାନ ଅଧିକାର ରହିଛି।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ରାଜ୍ୟସଭାରେ ସୋମବାର ପୋଷ୍ଟ ଅଫିସ ବିଲ-୨୦୨୩କୁ ସ୍ୱର ଭୋଟରେ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ଡାକଘର ଆଇନ, ୧୮୯୮କୁ ଉଚ୍ଛେଦ କରିବା ଏବଂ ଦେଶରେ ଡାକଘର ଆଇନକୁ ସୁଦୃଢ଼ ଏବଂ ସଂଶୋଧନ କରିବା। ଏହି ଆଇନ ଜରିଆରେ ଅନେକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସରଳ କରାଯାଇଛି। ଏଥିସହିତ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି। ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକର ବିକଶିତ ଭୂମିକାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ପ୍ରସ୍ତାବିତ ପରିବର୍ତ୍ତନ କରାଯାଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକୁ ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରୀତ ସେବାର କେନ୍ଦ୍ରଭାବେ ବିକଶିତ କରିବାକୁ ଯୋଜନା କରାଯାଇଛି। ଏହାକୁ ନେଇ ଅନେକ ଆଶଙ୍କା ମଧ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିଲା। କେନ୍ଦ୍ର ଟେଲିକମ୍ ମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ଏହାକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରିଥିଲେ। ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଆଶଙ୍କା ଥିଲା ଘରୋଇକରଣକୁ ନେଇ। ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକୁ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ କରି ବ୍ୟାଙ୍କରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ବୋଲି ସେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି।

ଡାକଘର ବିଲ କ’ଣ?

୧୨୫ ବର୍ଷ ପୁରୁଣା ଡାକଘର ଆଇନରେ ସଂଶୋଧନ ଆଣିବାକୁ ଏହି ବିଲରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ସାରା ଦେଶରେ ଡାକ, ଡାକଘର ଓ ପୋଷ୍ଟମ୍ୟାନଙ୍କ ଉପରେ ବହୁତ ଭରସା ରହିଛି। ୨୦୨୩ ଅଗଷ୍ଟ ୧୦ ତାରିଖରେ ରାଜ୍ୟସଭାରେ ଡାକଘର ବିଲ (୨୦୨୩) ଆଗତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ଭାରତୀୟ ଡାକଘର ଆଇନ (୧୮୯୮)ର ସ୍ଥାନ ନେବ। ଏହାର ନେଟୱାର୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ବିଭିନ୍ନ ନାଗରିକ କେନ୍ଦ୍ରିକ ସେବା ପ୍ରଦାନକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ଅଣାଯାଇଛି।

ଏହି ବିଲ ଆଣିବା ପଛରେ ସରକାରଙ୍କ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ କ’ଣ?

ଦୀର୍ଘଦିନ ଧରି ପ୍ରାସଙ୍ଗିକତା ହରାଇଥିବା ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ସରକାର କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି। ସେଗୁଡ଼ିକୁ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀ କରିବାକୁ ସରକାର ଚାହୁଁଛି। ଗତ ୯ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ସରକାର ଏହାକୁ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ପରିଣତ କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପ୍ରୟାସ କରିଛନ୍ତି। ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକୁ ବାସ୍ତବରେ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ପରିଣତ କରାଯାଇଛି। ୨୦୦୪ରୁ ୨୦୧୪ ମଧ୍ୟରେ ୬୬୦ଟି ଡାକଘର ବନ୍ଦ ରହିଥିଲା। ସେହିପରି ୨୦୧୪ରୁ ୨୦୨୩ ମଧ୍ୟରେ ପାଖାପାଖି ୫ ହଜାର ନୂଆ ଡାକଘର ଖୋଲାଯାଇଥିବାବେଳେ ପ୍ରାୟ ୫୭୪୬ଟି ଡାକଘର ଖୋଲିବା ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ରହିଛି। ଡାକଘରେ ୩ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ସୁକନ୍ୟା ସମୃଦ୍ଧି ଆକାଉଣ୍ଟ ଖୋଲାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ୧ ଲକ୍ଷ ୪୧ ହଜାର କୋଟି ଟଙ୍କା ଜମା ହୋଇଛି। ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଡାକଘର ରପ୍ତାନି ସୁବିଧା ହେଉଛି ଏପରି ଏକ ସୁବିଧା ଯେଉଁଥିରେ ଦେଶର ଦୁର୍ଗମ ଅଞ୍ଚଳରେ ରହୁଥିବା ଯେ କୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତି ବିଶ୍ୱର ଯେକୌଣସି ସ୍ଥାନରେ ନିଜର ସାମଗ୍ରୀ ରପ୍ତାନି କରିପାରିବେ। ବର୍ତ୍ତମାନ ୮୬୭ଟି ଡାକ ରପ୍ତାନି କେନ୍ଦ୍ର ଖୋଲାଯାଇଛି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୬୦ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ରପ୍ତାନି ହୋଇଛି। ଏହି ବିଲ ଆଣିବାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକୁ ଚିଠି ସେବାରୁ ସେବା ପ୍ରଦାନକାରୀରେ ପରିଣତ କରିବା ଏବଂ ଡାକଘରଗୁଡ଼ିକୁ ବ୍ୟାଙ୍କରେ ପରିଣତ କରିବା।

ଏହି ବିଲର ମୁଖ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ କ’ଣ?

– ଡାକଘର ବିଲ୍ (୨୦୨୩) ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱିତାପୂର୍ଣ୍ଣ ଘରୋଇ କୋରିଅର କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏହାର ସେବାର ମୂଲ୍ୟ ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବାରେ ଡାକ ବିଭାଗକୁ ନମନୀୟତା ପ୍ରଦାନ କରିବ।

– ଏଥିରେ ଡାକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ବିଷୟରେ କୁହାଯାଇଛି। ଯଦି ସେମାନେ ସନ୍ଦେହ କରନ୍ତି ଯେ କୌଣସି ପାର୍ସଲ କିମ୍ବା କୌଣସି ପଦବୀରେ ଶୁଳ୍କ ପୈଠ କରାଯାଇନାହିଁ କିମ୍ବା ଏହା ଆଇନ ଦ୍ୱାରା ନିଷିଦ୍ଧ ଅଟେ, ତେବେ ଅଧିକାରୀ ସେହି ପାର୍ସଲକୁ ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଇବେ। ସୀମା ଶୁଳ୍କ ଅଧିକାରୀମାନେ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ପାର୍ସଲର ମୁକାବିଲା କରିବେ।

– ସୁରକ୍ଷାକୁ ନେଇ ବିଲରେ ଏକ ବଡ଼ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି। ଏହା ଅଧୀନରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତ କରିବେ। ଯଦି ଅଧିକାରୀ ଅନୁଭବ କରନ୍ତି ଯେ ପାର୍ସଲ ଦେଶର ସୁରକ୍ଷା ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଟେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଦେଶ ସହିତ ସମ୍ପର୍କକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ କିମ୍ବା ଶାନ୍ତି ଭଙ୍ଗ କରିପାରେ, ତେବେ ସେହି ଅଧିକାରୀ ସେହି ପାର୍ସଲକୁ ଅଟକାଇ ପାରିବେ। ଏହାକୁ ଖୋଲି ଯାଞ୍ଚ ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ। ତାଙ୍କୁ ଜବତ କରିବାର ଅଧିକାର ମଧ୍ୟ ରହିବ। ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟରେ ଏଭଳି ଜିନିଷ ମଧ୍ୟ ନଷ୍ଟ ହୋଇପାରେ।

– ଏହି ବିଲରେ ଡାକ ବିଭାଗର କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ସୁରକ୍ଷା ଦିଆଯାଇଛି। ସାଧାରଣତଃ ପାର୍ସଲ ହଜିବା କିମ୍ବା ବିଳମ୍ବରେ ଆସିବା କିମ୍ବା କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହେଲେ ଲୋକଙ୍କୁ ଡାକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମାମଲା ରୁଜୁ କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହି ବିଲ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହେବା ପରେ ତାହା ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ। କାରଣ ନୂଆ ଆଇନରେ ଏଭଳି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଛି ଯେ ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଡାକ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିରୋଧରେ ମାମଲା ସମ୍ଭବ ହେବ ନାହିଁ।

– ଆଉ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି ଡାକଘରକୁ ଡାକ ଟିକଟ ଜାରି କରିବାର ଅଧିକାର ମିଳିବ।

ଘରୋଇକରଣ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରୟାସ ନୁହେଁ କି?

ଅଶ୍ୱିନୀ ବୈଷ୍ଣବ ଡାକଘରର ଘରୋଇକରଣକୁ ନେଇ ବିରୋଧୀ ସଦସ୍ୟଙ୍କ ଆଶଙ୍କାକୁ ଖଣ୍ଡନ କରିଛନ୍ତି। ଘରୋଇକରଣର ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁନାହିଁ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ବିଲରେ ଡାକ ସେବାର ଘରୋଇକରଣ ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କର କୌଣସି ବ୍ୟବସ୍ଥା ନାହିଁ କି ସେଭଳି କୌଣସି ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ନାହିଁ। ଏହି ଆଇନ ଜରିଆରେ ଅନେକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସରଳ କରାଯାଇଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି। ବୈଷ୍ଣବଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ, ଏହା ପ୍ରକ୍ରିୟାକୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ କରିବ। ଏହି ବିଲର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ଡାକ ସେବାର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ।