କେଦାର ମିଶ୍ର
ଅର୍ଥନୀତି ଆମ ସାଧାରଣ ଜୀବନରେ ଖୁବ ବେଶୀ ଚର୍ଚ୍ଚାର ବିଷୟ ନୁହେଁ। ଆମେ ଯେଉଁମାନେ ପରିଶ୍ରମ କରି ସାମାନ୍ଯ ଆୟ ଓ ସାଧାରଣ ବ୍ୟୟ ରେ ଜୀବନ କାଟିଥାଉ, ଆମ ଲାଗି ଅର୍ଥନୀତିର ଜଟିଳ ଗଣିତ ସବୁବେଳେ ଅବୁଝା। ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ଅର୍ଥନୀତିଜ୍ଞମାନେ ଦେଶର ଜିଡିପି ବଢୁଛି ବା କମୁଛି ବୋଲି କହନ୍ତି, ସେଥିରେ ସାଧାରଣ ଲୋକ ମୁଣ୍ଡ ଖେଳାଏ ନାହିଁ। ତେବେ ଅର୍ଥନୀତିର ପ୍ରତିଟି ପଦକ୍ଷେପ ସାଧାରଣ ଲୋକର ଜୀବନ ଉପରେ ଗଭୀର ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଜିଡିପି ବା ସକଳ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦନକୁ ଆମେ ମୋଟାମୋଟି ଆମେ ଦେଶର ଚଳନ୍ତି ସମ୍ପତ୍ତି ବୋଲି କହିପାରିବା। ଦେଶର ପ୍ରତ୍ଯେକ ଲୋକର ଆୟ-ବ୍ୟୟ, ଉତ୍ପାଦନ, କିଣାବିକା ଓ ବିଳାସ ବ୍ୟସନର ହିସାବ ଜିଡିପିରେ ମିଶିକି ରହିଥାଏ। ଜିଡିପି ବଢୁଛି ମାନେ ଆମେ ଅଧିକ ଭଲରେ ଅଛୁ। ଆମର ଆୟ ଓ ବ୍ୟୟ ସମ୍ପ୍ରସାରିତ ହେଉଛି। ଆମେ ଅଧିକ ଖାଉଛୁ, ଅଧିକ ବୁଲୁଛୁ, ଉତ୍ସବ ବ୍ୟସନରେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାର ସାହସ କରିପାରୁଛୁ। ତେଣୁ ସକାରାତ୍ମକ ଜିଡିପି ଆମ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି ସୁଦୃଢ ଥିବାର ସଙ୍କେତ ଦେଇଥାଏ।
ଗୋଟେ ସମୟରେ ଆମେ ଦୁଇ ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ଜିଡିପି କଥା ଚିନ୍ତା କରୁଥିଲେ। ଅର୍ଥାତ ବାର୍ଷିକ 10% ରୁ ଅଧିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଆମର ହେବ ବୋଲି ଆମର ଚିନ୍ତା ଥିଲା। ଆମେ ସେହି ସ୍ଥିତିର ପାଖାପାଖି ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ।୨୦୦୬-୦୭ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଆମର ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୯.୫୭ ରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା। ଅତଳ ବିହାରୀ ବାଜପାୟୀ ଓ ମନମୋହନ ସିଂ ସରକାର ସମୟରେ ଭାରତକୁ ପୃଥିବୀର ନୂଆ ଅର୍ଥନୈତିକ ସିଂହ ବୋଲି କୁହା ଯାଉଥିଲା। ଆର୍ଥିକ ଉଦାରୀକରଣ ଓ ଏକ ଭାରତୀୟ ବଜାରର ସଂପ୍ରସାରଣ ଫଳରେ ପୂରା ପୃଥିବୀର ଅର୍ଥନୈତିକ ଆଶାବାଦ ଭାରତରେ ଗଢିଉଠୁଥିଲା। ଦୁଇ ଅଙ୍କ ବିଶିଷ୍ଟ ଅଭିବୃଦ୍ଧିର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରୁ ଆମେ ଏବେ ଆସି ନକରାତ୍ମକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ର ସମୟରେ ପହଞ୍ଚିଛୁ।
କରୋନା ମହାମାରୀର ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର -୪.୯ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମୁଦ୍ରା ପାଣ୍ଠି ଆକଳନ କରିଛି। ଲକ ଡାଉନ ର ପ୍ରଥମ ପର୍ୟାୟ ପରେ ଦେଶର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ୧.୯ କୁ ଖସିଆସିବ ବୋଲି ଏପ୍ରିଲ ରେ ଆଇଏମଏଫ କହିଥିଲା। ଏବେ ନିଜର ପୂର୍ବାନୁମାନକୁ ସଂଶୋଧନ କରି ଏହା -୪.୯ ହେବ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଛି। ତେବେ କୋଭିଡ ସଂକ୍ରମଣ ତଥା ଏଥିଲାଗି ଆଗକୁ ଜାରି ରହିଥିବା ଲକ ଡାଉନର ସମୟସୀମା ଉପରେ, ଏହି ଅଙ୍କ ନିର୍ଭର କରୁଛି। ଲକ ଡାଉନ ଖୋଲିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା ଭାରତରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଦେଶରେ କୋଭିଡ ସଂକ୍ରମଣ ବଢି ବଢି ଚାଲିଛି। ଦେଶରେ ସଂକ୍ରମିତ ଅଞ୍ଚଳ ଯେତେ ବଢିବ, ସେହି ସବୁ ଅଞ୍ଚଳରେ ଆର୍ଥିକ ଗତିରୋଧ ଲାଗି ରହିବ। ଅତି ସହଜ ଭାବରେ କହିଲେ, ଯେତେ ଅଧିକ ବନ୍ଦ ସେତେ ଅଧିକ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତି। ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତିର ଏହି ଦୁର୍ଦ୍ଦିନ ଆମର ଅର୍ଥନୈତିକ ଭବିଷ୍ୟତକୁ ଘୋର ଅନ୍ଧାର ଆଡକୁ ନେଇଯିବ।
ତେବେ ଆମର ମୂଳ ଚିନ୍ତା ହେଉଛି ନେଗେଟିଭ ଜିଡିପିର ପ୍ରଭାବ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଉପରେ କଣ ପଡିବ! ସାଧାରଣ ଲୋକର ଭାଷାରେ କହିଲେ ଯେତେବେଳେ ଘରକୁ ଅଧିକ ପଇସା ଆସୁଛି, ଆପଣ ସେତେବେଳେ ଅଧିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ଓ ଅଧିକ ସଞ୍ଚୟ କରୁଛନ୍ତି। ଆୟ ଯେତେ କମୁଛି, ବ୍ୟୟ ମଧ୍ୟ ସେତିକି କମୁଛି। ଯେତେବେଳେ ଆମର ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହାର ୭% ରୁ ୪% କମି ଆସିଲା, ସେତେବେଳେ ଆମେ ଦେଖିଲୁ ଆମ ଦେଶରେ ନୂଆ ଗାଡି କିଣିବା ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା। ଲୋକେ ବିସ୍କୁଟ ଓ ଚକୋଲେଟ କିଣିବା କମ କରିଦେଲେ। ନୂଆ ଲୁଗାର ବିକ୍ରି କମ ହୋଇଗଲା। ଏବେ ୪% ଜାଗାରେ ଯେତେବେଳେ -୪.୯% ଅଭିବୃଦ୍ଧି ହେବ, ସେଥିରେ ଆମ ଜୀବନ ଋଣ ଯନ୍ତାରେ ପଡିବାକୁ ବାଧ୍ୟ। ନେଗେଟିଭ ଜିଡିପିର ଅର୍ଥ ହେଉଛି, ଆମର ଆୟ ତୁଳନାରେ ବ୍ୟୟ ବହୁତ ବହୁତ ଅଧିକ।
ଅତି ସହଜ ଭାଷାରେ କହିଲେ, ଆଗାମୀ ଦିନରେ ଆମ ହାତକୁ ପଇସା ଆସିବା କମିଯିବ। ଉତ୍ପାଦନ କମିବା ସହିତ ରୋଜଗାର କମିବ। ଲୋକଙ୍କର ଚାକିରୀ ଚାଲିଯିବ। ଚାକିରୀ ଯାହାର ରହିବ, ସେ ପୂର୍ବ ତୁଳନାରେ କମ ଉପାର୍ଜନ କରିବେ। ବଜାରରେ ବିକାକିଣା ସଙ୍କୁଚିତ ହେବ। ସରକାର ଜନ କଲ୍ୟାଣ ଲାଗି ଯେତେ ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲେ, ସେତିକି ଖର୍ଚ୍ଚ କରି ପାରିବେ ନାହିଁ। ଆୟ କମିବ, ହେଲେ ବଜାରରେ ଦରଦାମ ବଢିବ। ଦରଦାମ ବଢିଲେ ସାଧାରଣ ଜୀବନଯାତ୍ରା ପ୍ରଭାବିତ ହେବ।
ତେଣୁ ଆଗାମୀ କିଛି ମାସ ଦେଶର ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିତି ଅଧିକ ସଙ୍କଟ ଆଡକୁ ଗତି କରିବ। ଏହାର ପ୍ରଭାବରେ ଆମେ ଦେଖୁଛେ ବିଭିନ୍ନ କମ୍ପାନୀ ପ୍ରତିଦିନ ହଜାର ହଜାର ଲୋକଙ୍କୁ ଚାକିରିରୁ ଛଟେଇ କରୁଛନ୍ତି। ଦୀର୍ଘ ତିନିମାସ ହେଲାଣି ଆମର ଉତ୍ପାଦନ ହ୍ରାସ ପାଉଛି। ଲୋକଙ୍କ ପକେଟରେ ପଇସା ନାହିଁ, ତେଣୁ ଚାହିଦା କମୁଛି। ମାର୍ଚ୍ଚ ରୁ ଜୁନ ମାସ ଭାରତରେ ବିବାହ ଋତୁ ଚାଲେ। ଲକ ଡାଉନ ଯୋଗୁଁ ପୂରା ବିବାହ ବଜାର ଏଥର ବନ୍ଦ। ଏମିତି ଅନେକ କ୍ଷେତ୍ର ରହିଛି, ଯେଉଁଥିରେ ଉତ୍ପାଦନ ପୂରା ଠପ। ଆଗକୁ ଆଉ କେତେ ସମୟ କୋଭିଡ ର ପ୍ରଭାବ ଜାରି ରହିବ ସେ କଥା ଆଜି କହିବା ସମ୍ଭବ ନୁହେଁ। ତେଣୁ ୨୦୨୨ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଆମେ ୬% ଅଭିବୃଦ୍ଧିକୁ ଫେରିବୁ ବୋଲି ଯାହା ଆକଳନ କରାଯାଉଛି, ତାହା ବି ଏକ ପ୍ରକାର ଆକାଶ କଇଆଁ ଚିଲିକା ମାଛ ଭଳି ଲାଗୁଛି।
