ଭୁବନେଶ୍ଵର: ମହିଳା ସଶକ୍ତିକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ସହିତ ରେଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଭାରତୀୟ ରେଳ ନେଟୱର୍କରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଯାତ୍ରା ଅଭିଜ୍ଞତା ବୃଦ୍ଧିକରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି। ଏହି ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ଏବଂ ନିରାପତ୍ତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦେଉଛି। ଏହିପରି ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ପଦକ୍ଷେପ ହେଉଛି ‘ମେରୀ ସହେଲି’, ଯାହା ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ବଳ (ଆରପିଏଫ୍) ଦ୍ୱାରା ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିରାପଦ ଯାତ୍ରା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ପ୍ରବର୍ତ୍ତିତ ହୋଇଛି, ବିଶେଷକରି ଯେଉଁମାନେ ଏକାକୀ ଯାତ୍ରା କରୁଛନ୍ତି କିମ୍ବା ମନୋନୀତ ଦୂର ଦୂରଗାମୀ ଟ୍ରେନରେ ପିଲାମାନଙ୍କ ସହିତ ଅଛନ୍ତି।
‘ମେରୀ ସହେଲି’ ଦଳ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀଙ୍କ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ଉତ୍ପନ୍ନ ଯେ କୌଣସି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ଶୀଘ୍ର ଜବାବ ଦେଇ ସେମାନଙ୍କର ଟ୍ରେନ୍ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ସୁରକ୍ଷାକୁ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତି।
ସମ୍ପ୍ରତି, ମହିଳା ଆରପିଏଫ୍ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ନେଇ 230 ରୁ ଅଧିକ ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତ “ମେରୀ ସହେଲି” ଦଳ ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ରେଳ ଷ୍ଟେସନରେ 400 ରୁ ଅଧିକ ଟ୍ରେନ୍ ମାନଙ୍କରେ ସେମାନଙ୍କର ଅଭିଯାନ ଜାରିରଖିଛନ୍ତି ଏବଂ ପ୍ରତିଦିନ ହାରାହାରି ଚଉଦ ହଜାରରୁ ଅଧିକ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀଙ୍କୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇ ଦେଇଛନ୍ତି। ଏହା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଟ୍ରେନ୍ ଯାତ୍ରାକୁ ଅଧିକ ନିରାପଦ କରିବାରେ ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ଉତ୍ସର୍ଗୀକୃତତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତାକୁ ସୂଚିତ କରୁଛି। ମହିଳା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ନିଆଯିବାକୁ ଥିବା ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବସ୍ଥା ବିଷୟରେ ଶିକ୍ଷା ଦେବାରେ ତଥା ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ଉପଲବ୍ଧ ପ୍ରଣାଳୀ ଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରିବାରେ ଏହି ଦଳଗୁଡିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି।
‘ମେରୀ ସହେଲି’ ଦଳଗୁଡିକ ଆଧୁନିକ ଗ୍ୟାଜେଟ୍ ଏବଂ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ସହିତ ସୁସଜ୍ଜିତ। ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ସମର୍ଥନ ସେମାନଙ୍କର ସାମର୍ଥ୍ୟକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର କାର୍ଯ୍ୟକୁ ସହଜ, ତୀବ୍ର ଏବଂ ଅଧିକ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିଥାଏ। ‘ମେରୀ ସହେଲି’ ନାମକ ଏକ ଆଇଟି ପ୍ରୟୋଗ ଏହି ଟିମ୍ ସହିତ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଟ୍ୟାବରେ ଚିହ୍ନିତ ଟ୍ରେନରେ ଏକାକୀ ଯାତ୍ରା କରୁଥିବା ମହିଳାଙ୍କ ତଥ୍ୟକୁ ସ୍ଥାନିତ କରେ। ମଡ୍ୟୁଲ୍ ବୋର୍ଡିଂ ଏବଂ ଏନ୍-ରୁଟ୍ ଷ୍ଟେସନରେ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ସହିତ କଥାବାର୍ତ୍ତା ଉପରେ ନଜର ରଖେ। ଏହା ଗନ୍ତବ୍ୟ ସ୍ଥଳରେ ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କ ମତାମତ ରେକର୍ଡ କରେ ଯାହା ଏହି ପଦକ୍ଷେପକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ସମସ୍ତଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନିରାପଦ ଏବଂ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ରେଳ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି ଦିଗରେ ‘ମେରୀ ସହେଲି’ ପ୍ରଗତିର ପ୍ରତୀକ ପାଲଟିଛି।
ଦୁଃଖରେ ଥିବା ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ଅପେକ୍ଷା ମହିଳାଙ୍କଠାରେ ବିଶ୍ୱାସ କରିବା ସହଜ ହୋଇଥାଏ। ତେଣୁ ଟ୍ରେନରେ ମହିଳାଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ମହିଳା ଆରପିଏଫ୍ କର୍ମଚାରୀମାନେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ବଳ ସମସ୍ତ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ସଶସ୍ତ୍ର ପୋଲିସ ବାହିନୀ (CAPF) ମଧ୍ୟରେ ସର୍ବାଧିକ ମହିଳା (9%) ପାଇଥିବାରୁ ଗର୍ବିତ। ନୂତନ ଭାବରେ ନିଯୁକ୍ତ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ‘ମେରୀ ସହେଲି’ ଦଳରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଉଛି। ଆରପିଏଫ୍ ମହିଳାମାନେ କେବଳ ମହିଳାଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦିଅନ୍ତି ନାହିଁ ବରଂ ମହିଳା ଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଅସୁବିଧାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି। ଅନେକ ମହିଳା ଗର୍ଭଧାରଣର ଅଗ୍ରୀମ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଟ୍ରେନ୍ ଯାତ୍ରା କରିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ କେତେକ ଯାତ୍ରା ସମୟରେ ପ୍ରସବ କରନ୍ତି। ଆରପିଏଫ୍ ମହିଳାମାନେ “ଅପରେସନ୍ ମାତୃଶକ୍ତି” ଅଧୀନରେ ସେମାନଙ୍କର ଗୋପନୀୟତା ରକ୍ଷା କରୁଥିବା ଏହି ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ ନିରାପଦ ତଥା ସମ୍ମାନଜନକ ଶିଶୁ ଜନ୍ମ ପାଇଁ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଟ୍ରେନ୍ କିମ୍ବା ରେଳ ପରିସରରେ 130 ଟି ପ୍ରସବ ମାମଲାରେ ଆରପିଏଫ୍ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ଆରପିଏଫ୍ ଆସିଷ୍ଟାଣ୍ଟ ସବ୍ ଇନ୍ସପେକ୍ଟର ସୁଶ୍ରୀ ଶୋଭା ମୋଟେଙ୍କ ଦ୍ୱାରା “ଅପରେସନ୍ ମାତୃଶକ୍ତି” ଅଧୀନରେ ଆରପିଏଫ୍ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ମାନଜନକ ଟିଭି ପ୍ରଦର୍ଶନୀ ‘ଇଣ୍ଡିଆ ଗଟ ଟ୍ୟାଲେଣ୍ଟ’ ରେ ସ୍ୱୀକୃତିପ୍ରାପ୍ତ ଏବଂ ପ୍ରଶଂସନୀୟ, ଯାହାର ଭିଡିଓ ୟୁ ଟ୍ୟୁବ୍ ଲିଙ୍କ୍ https://youtu.be/Zlx2c_XmOx8?si=mj85e1egEywpc9pT ରେ ଦେଖାଯାଇପାରିବ।
ଏହି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡିକ ବିଷୟରେ ଜନସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଏବଂ ରେଳବାଇରେ ମହିଳାଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସମର୍ଥନ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ରେଳ ସୁରକ୍ଷା ବଳ ମହା ନିର୍ଦେଶକ ମନୋଜ ଯାଦବଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ 25 ଜଣ ଆରପିଏଫ ଅଧିକାରୀ ଏବଂ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ଏକ ଟିମ୍ ଦ୍ୱାରା 15 ଅକ୍ଟୋବର 2023 ରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଠାରେ ହାଫ (ଅଧା) ମାରାଥନ୍ ଆୟୋଜିତ କରାଯିବ।
