ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ଆୟୋଜିତ ସମ୍ୱାଦ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଭିଡିଓ ବାର୍ତ୍ତା ଜରିଆରେ ନିଜର ବକ୍ତବ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି। ସମାବେଶକୁ ସମ୍ବୋଧିତ କରି ସେ କହିଛନ୍ତି, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ସମ୍ୱାଦର ସଂସ୍କରଣରେ ଯୋଗଦେବା ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସମ୍ମାନର ବିଷୟ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମକୁ ସମ୍ଭବ କରିଥିବାରୁ ଭାରତ, ଜାପାନ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ବିଶିଷ୍ଟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏବଂ ବ୍ୟକ୍ତିବିଶେଷଙ୍କୁ ସେ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। ସେ ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଏହି ଅବସରରେ ତାଙ୍କ ବନ୍ଧୁ ସିଞ୍ଜୋ ଆବେଙ୍କୁ ସ୍ମରଣ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ୨୦୧୫ ରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବା ବାର୍ତ୍ତାଳାପରୁ ସମ୍ୱାଦର ବିଚାର ଉତ୍ପତ୍ତି ହୋଇଥିଲା। ସେବେଠାରୁ, ସମ୍ୱାଦ ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଯାତ୍ରା କରିଛି, ବିତର୍କ, ବାର୍ତ୍ତାଳାପ ଏବଂ ଗଭୀର ବୁଝାମଣାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଛି।
ସମୃଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତି, ଇତିହାସ ଏବଂ ଐତିହ୍ୟ ଥିବା ଦେଶ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡରେ ସମ୍ୱାଦର ଏହି ସଂସ୍କରଣ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେଉଥିବା ନେଇ ଖୁସି ବ୍ୟକ୍ତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଜୋର ଦେଇ କହିଥିଲେ ଯେ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ଏସିଆର ସହଭାଗୀ ଦାର୍ଶନିକ ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ପରମ୍ପରାର ଏକ ସୁନ୍ଦର ଉଦାହରଣ ଭାବେ ଉଭା ହୋଇଛି।
ଦୁଇ ହଜାର ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଭାରତ ଏବଂ ଥାଇଲାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ରହିଥିବା ଗଭୀର ସାଂସ୍କୃତିକ ସମ୍ପର୍କ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ରାମାୟଣ ଓ ରାମାକିଏନ ଦୁଇ ଦେଶକୁ ଯୋଡ଼ିଥାଏ ଏବଂ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତି ସେମାନଙ୍କର ସହଭାଗୀ ଆସ୍ଥା ସେମାନଙ୍କୁ ଏକଜୁଟ କରିଥାଏ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଗତ ବର୍ଷ ଯେତେବେଳେ ଭାରତ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପବିତ୍ର ଅବଶେଷ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ପଠାଇଥିଲା, ସେତେବେଳେ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଭକ୍ତ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଭାରତ ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ମଧ୍ୟରେ ଏକାଧିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସକ୍ରିୟ ଭାଗିଦାରୀ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ଭାରତର ‘ଆକ୍ଟ ଇଷ୍ଟ’ ନୀତି ଏବଂ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ‘ଆକ୍ଟ ୱେଷ୍ଟ’ ନୀତି ପରସ୍ପରର ପରିପୂରକ, ଯାହା ପାରସ୍ପରିକ ପ୍ରଗତି ଓ ସମୃଦ୍ଧିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିଥାଏ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତ୍ୱର ଆଉ ଏକ ସଫଳ ଅଧ୍ୟାୟକୁ ଚିହ୍ନିତ କରୁଛି।
ଏସୀୟ ଶତାବ୍ଦୀର କଥା କହୁଥିବା ସମ୍ୱାଦର ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଲୋକମାନେ ପ୍ରାୟତଃ ଏସିଆର ଆର୍ଥିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରୁଥିବାବେଳେ, ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଆଲୋକପାତ କରେ ଯେ ଏସୀୟ ଶତାବ୍ଦୀ କେବଳ ଆର୍ଥିକ ମୂଲ୍ୟ ବିଷୟରେ ନୁହେଁ ବରଂ ସାମାଜିକ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ବିଶ୍ୱକୁ ଏକ ଶାନ୍ତିପୂର୍ଣ୍ଣ ଓ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ଯୁଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବାରେ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ କରିପାରିବ ଏବଂ ତାଙ୍କର ଜ୍ଞାନ ମାନବ କୈନ୍ଦ୍ରିକ ଭବିଷ୍ୟତ ଆଡକୁ ଆଗେଇ ନେବାର ଶକ୍ତି ଧାରଣ କରିଥାଏ।
ସମ୍ୱାଦର ଅନ୍ୟତମ ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟବସ୍ତୁ-ସଂଘର୍ଷ ଏଡ଼ାଇବା ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ, କେବଳ ଗୋଟିଏ ପଥ ସଠିକ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଭୁଲ ବୋଲି ରହିଥିବା ବିଶ୍ୱାସରୁ ପ୍ରାୟତଃ ସଂଘର୍ଷ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟିକୁ ଦର୍ଶାଇ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ କିଛି ଲୋକ ନିଜ ବିଚାରକୁ ଧରି ଯୁକ୍ତି କରନ୍ତି, କେବଳ ଗୋଟିଏ ପକ୍ଷକୁ ସତ୍ୟ ବୋଲି ବିବେଚନା କରନ୍ତି। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଗୋଟିଏ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଏକାଧିକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ରହିପାରେ। ସେ ଋକ୍ ବେଦର ଉଲ୍ଲେଖ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଯେତେବେଳେ ଆମେ ସ୍ୱୀକାର କରୁ ଯେ ସତ୍ୟକୁ ବିଭିନ୍ନ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଦେଖିହେବ, ସେତେବେଳେ ଆମେ ସଂଘର୍ଷ ଏଡ଼ାଇ ପାରିବା।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ସଂଘର୍ଷର ଅନ୍ୟ ଏକ କାରଣ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ- ତାହା ହେଉଛି, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ଆମଠାରୁ ମୌଳିକ ଭାବରେ ଭିନ୍ନ ବୋଲି ବିବେଚନା କରିବା। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ପାର୍ଥକ୍ୟ ଦୂରତାକୁ ନେଇ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ଦୂରତା ବିବାଦରେ ପରିଣତ ହୋଇପାରେ। ଏହାର ଜବାବ ଦେବା ପାଇଁ ସେ ଧମ୍ମପଦର ଗୋଟିଏ ଶ୍ଳୋକ ଉଦ୍ଧୃତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ସମସ୍ତେ ଯନ୍ତ୍ରଣା ଏବଂ ମୃତ୍ୟୁକୁ ଭୟ କରନ୍ତି। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ନିଜ ଭଳି ସ୍ୱୀକୃତି ଦେଇ ଆମେ କୌଣସି କ୍ଷତି କିମ୍ବା ହିଂସା ଯେପରି ନଘଟେ ତାହା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବା । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ, ଯେ ଯଦି ଏହି ଶବ୍ଦଗୁଡ଼ିକୁ ଅନୁସରଣ କରାଯାଏ, ତେବେ ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ ଏଡ଼ାଯାଇପାରିବ।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ, ‘‘ବିଶ୍ୱର ଅନେକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ସନ୍ତୁଳିତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ପରିବର୍ତ୍ତେ ଚରମ ଆଭିମୁଖ୍ୟରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଥାଏ।’’ ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ ଯେ, ଅତିବାଦୀ ମନୋବୃତ୍ତି ଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱ, ପରିବେଶ ସଙ୍କଟ ଏବଂ ଏପରିକି ଚାପ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିଥାଏ। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆହ୍ୱାନର ସମାଧାନ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଶିକ୍ଷା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ, ଯିଏ ଆମକୁ ମଧ୍ୟମ ମାର୍ଗ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଏବଂ ଅତିବାଦରୁ ଦୂରେଇ ରହିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ସଂଯମର ନୀତି ଆଜି ମଧ୍ୟ ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଏବଂ ଏହା ବିଶ୍ୱ ଆହ୍ୱାନର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ଏହି ସଂଘର୍ଷ ଜନସାଧାରଣ ଏବଂ ରାଷ୍ଟ୍ରମାନଙ୍କ ଠାରୁ ଆଗକୁ ବଢ଼ିଯାଇଛି; ମାନବିକତା ପ୍ରକୃତି ସହିତ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସଂଘର୍ଷ କରୁଛି। ଏହା ପରିବେଶ ସଙ୍କଟ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି, ଯାହା ଆମ ପୃଥିବୀ ପାଇଁ ଏକ ବିପଦ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆହ୍ୱାନର ଉତ୍ତର ଏସିଆର ସାଧାରଣ ପରମ୍ପରାରେ ରହିଛି, ଯାହା ଧମ୍ମର ନୀତି ଉପରେ ଆଧାରିତ। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମ, ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମ, ସିଣ୍ଟୋ ଧର୍ମ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଏସୀୟ ପରମ୍ପରା ଆମକୁ ପ୍ରକୃତି ସହିତ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ଜୀବନଯାପନ କରିବାକୁ ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥାଏ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଆମେ ନିଜକୁ ପ୍ରକୃତିଠାରୁ ଅଲଗା ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁନାହୁଁ, ବରଂ ଏହାର ଏକ ଅଂଶ ବୋଲି ବିବେଚନା କରୁ। ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ବିଶ୍ୱସନୀୟତାର ଧାରଣା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଯେ ଆଜି ପ୍ରଗତି ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ସମ୍ବଳର ଉପଯୋଗ କରିବା ସହିତ ଭବିଷ୍ୟତ ପିଢ଼ି ପ୍ରତି ଆମର ଦାୟିତ୍ୱ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ଆଭିମୁଖ୍ୟ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଯେ ସମ୍ବଳର ଉପଯୋଗ ବିକାଶ ପାଇଁ ହେଉ, ଲୋଭ ପାଇଁ ନୁହେଁ।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ ସେ ପଶ୍ଚିମ ଭାରତର ଏକ ଛୋଟ ସହର ବଡ଼ନଗରରୁ ଆସିଛନ୍ତି, ଯାହା ଏକଦା ବୌଦ୍ଧ ଶିକ୍ଷାର ଏକ ବଡ଼ କେନ୍ଦ୍ର ଥିଲା। ଭାରତୀୟ ସଂସଦରେ ସେ ବାରାଣସୀର ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ କରନ୍ତି, ଯେଉଁଥିରେ ସାରନାଥ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଏହି ପବିତ୍ର ସ୍ଥାନରେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ ଉପଦେଶ ଦେଇଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଏକ ସୁନ୍ଦର ସଂଯୋଗ ଯେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ସହ ଜଡ଼ିତ ସ୍ଥାନଗୁଡ଼ିକ ତାଙ୍କ ଯାତ୍ରାକୁ ଆକାର ଦେଇଛନ୍ତି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ‘‘ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପ୍ରତି ଆମର ଶ୍ରଦ୍ଧା ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ନୀତିରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୋଇଛି। ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ ଯେ ବୌଦ୍ଧ ସର୍କିଟର ଅଂଶବିଶେଷ ଭାବେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବୌଦ୍ଧ ସ୍ଥଳଗୁଡ଼ିକୁ ଯୋଡ଼ିବା ପାଇଁ ପର୍ଯ୍ୟଟନ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ବିକାଶ କରାଯାଇଛି। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହି ସର୍କିଟକୁ ଯାତାୟାତ ସୁବିଧା ପାଇଁ ‘ବୁଦ୍ଧ ପୂର୍ଣ୍ଣିମା ଏକ୍ସପ୍ରେସ୍’ ନାମକ ଏକ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଟ୍ରେନ୍ ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇଛି। କୁଶୀନଗର ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବିମାନ ବନ୍ଦରର ଉଦଘାଟନ ଏକ ଐତିହାସିକ ପଦକ୍ଷେପ ଯାହା ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବୌଦ୍ଧ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀମାନଙ୍କୁ ଉପକୃତ କରିବ ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ମଧ୍ୟ ବୋଧଗୟାରେ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ସମ୍ପ୍ରସାରଣ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ବିକାଶମୂଳକ ପଦକ୍ଷେପ ଘୋଷଣା କରିଥିଲେ ଏବଂ ସାରା ବିଶ୍ୱରୁ ତୀର୍ଥଯାତ୍ରୀ, ବିଦ୍ୱାନ ଏବଂ ଭିକ୍ଷୁମାନଙ୍କୁ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଭୂମି ଭାରତ ପରିଦର୍ଶନ ପାଇଁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଥିଲେ।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ନାଳନ୍ଦା ମହାବିହାର ଇତିହାସର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ, ଯାହାକୁ ଶହ ଶହ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ସଂଘର୍ଷ ଶକ୍ତିମାନେ ଧ୍ୱଂସ କରି ଦେଇଥିଲେ। ଭାରତ ଏହାକୁ ଏକ ଶିକ୍ଷା କେନ୍ଦ୍ର ଭାବେ ପୁନର୍ଜୀବିତ କରି ସହନଶୀଳତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରିଛି ବୋଲି ସେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରି କହିଥିଲେ । ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦରେ ନାଳନ୍ଦା ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଏହାର ପୂର୍ବ ଗୌରବ ଫେରି ପାଇବ ବୋଲି ଆତ୍ମବିଶ୍ୱାସ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ପାଲି ଭାଷାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ନିଆଯାଇଥିବା ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ସେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ, ଯେଉଁ ଭାଷାରେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧ ତାଙ୍କର ଶିକ୍ଷା ଦେଇଥିଲେ। ପାଲିଙ୍କ ସାହିତ୍ୟକୁ ଏକ ଶାସ୍ତ୍ରୀୟ ଭାଷା ଘୋଷଣା କରି ଏହାର ସଂରକ୍ଷଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରାଚୀନ ପାଣ୍ଡୁଲିପିଗୁଡ଼ିକୁ ଚିହ୍ନଟ ଏବଂ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ଜ୍ଞାନ ଭାରତମ୍ ମିଶନର ଶୁଭାରମ୍ଭ ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ, ଯାହା ଦସ୍ତାବିଜକରଣ ଏବଂ ଡିଜିଟାଲକରଣକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବ ଏବଂ ବୌଦ୍ଧ ଧର୍ମର ବିଦ୍ୱାନମାନଙ୍କୁ ଉପକୃତ କରିବ।
ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ଶିକ୍ଷାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଗତ ଦଶନ୍ଧି ମଧ୍ୟରେ ଅନେକ ଦେଶ ସହିତ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ନିକଟରେ ‘ଏସିଆକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାରେ ବୁଦ୍ଧ ଧମ୍ମର ଭୂମିକା’ ବିଷୟବସ୍ତୁ ଉପରେ ଭାରତରେ ପ୍ରଥମ ଏସୀୟ ବୌଦ୍ଧ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ପ୍ରଥମ ବିଶ୍ୱ ବୌଦ୍ଧ ଶିଖର ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲା। ଲୁମ୍ବିନୀ ସଂଗ୍ରହାଳୟ ନିର୍ମାଣରେ ଭାରତର ଯୋଗଦାନ ଏବଂ ନେପାଳର ଲୁମ୍ବିନୀରେ ବୌଦ୍ଧ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଐତିହ୍ୟ ପାଇଁ ଭାରତ ଅନ୍ତର୍ଜାତୀୟ କେନ୍ଦ୍ରର ଭିତ୍ତିପ୍ରସ୍ତର ସ୍ଥାପନ କରିବାର ସମ୍ମାନ ବିଷୟରେ ସେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ଅଧିକନ୍ତୁ, ସେ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ 108 ଖଣ୍ଡ ବିଶିଷ୍ଟ ମଙ୍ଗୋଲୀୟ କଞ୍ଜୁରର ‘ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଆଦେଶ’ର ପୁନଃମୁଦ୍ରଣ ଏବଂ ମଙ୍ଗୋଲିଆର ମଠଗୁଡ଼ିକୁ ଏହାର ବିତରଣ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଥିଲେ। ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଅନେକ ଦେଶରେ ସ୍ମାରକୀଗୁଡ଼ିକର ସଂରକ୍ଷଣ ଦିଗରେ ଭାରତର ପ୍ରୟାସ ଭଗବାନ ବୁଦ୍ଧଙ୍କ ପରମ୍ପରା ପ୍ରତି ଏହାର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରୁଛି।
ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ, ସମ୍ବାଦର ଏହି ସଂସ୍କରଣରେ ଧାର୍ମିକ ଗୋଲଟେବୁଲର ଆୟୋଜନ କରାଯିବା ଉତ୍ସାହଜନକ, ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ଧାର୍ମିକ ନେତାମାନେ ଏକାଠି ହେଉଛନ୍ତି। ସେ ବିଶ୍ୱାସ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହି ମଞ୍ଚ ମୂଲ୍ୟବାନ ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟି ଆଣିବ, ଯାହା ଏକ ଅଧିକ ସୌହାର୍ଦ୍ଦ୍ୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବିଶ୍ୱ ଆଡ଼କୁ ନେଇଯିବ। ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ କରିଥିବାରୁ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡର ଜନସାଧାରଣ ଏବଂ ସରକାରଙ୍କୁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇଥିଲେ। ଏହି ମହାନ ଅଭିଯାନକୁ ଆଗକୁ ନେବା ପାଇଁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିବା ସମସ୍ତ ଅଂଶଗ୍ରହଣକାରୀଙ୍କୁ ସେ ଶୁଭେଚ୍ଛା ଜଣାଇଥିଲେ। ଧମ୍ମର ଆଲୋକ ଆମକୁ ଶାନ୍ତି, ପ୍ରଗତି ଏବଂ ସମୃଦ୍ଧିର ଯୁଗକୁ ନେଇଯିବ ବୋଲି ଆଶା ବ୍ୟକ୍ତ କରି ସେ ତାଙ୍କ ଅଭିଭାଷଣ ଶେଷ କରିଥିଲେ।