ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ, ଆର୍ଥିକ ସେବା ଏବଂ ବୀମା (ବିଏଫଏସଆଇ) କ୍ଷେତ୍ରରେ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ସକ୍ଷମତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଐତିହାସିକ ପଦକ୍ଷେପ ସ୍ୱରୂପ, ସିଇଆରଟି-ଇନ୍ (ଏମଇଆଇଟିୱାଇ), ସିଏସଆଇଆରଟି-ଫିନ ଏବଂ ଏକ ବିଶ୍ୱ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା କମ୍ପାନୀ ସିସା ମିଳିତ ଭାବରେ ବିଏଫଏସଆଇ କ୍ଷେତ୍ର ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପଦ ରିପୋର୍ଟ ୨୦୨୪ ଲଞ୍ଚ କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ଉଦୀୟମାନ ସାଇବର ବିପଦ ଏବଂ ପ୍ରତିରକ୍ଷା ରଣନୀତିର ଏକ ବ୍ୟାପକ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ।
ଏହି ରିପୋର୍ଟକୁ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଆର୍ଥିକ ସେବା ବିଭାଗର ସଚିବ ଏମ. ନାଗରାଜୁ ଏବଂ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଏସ. କ୍ରିଷ୍ଣନ, କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଜରୁରୀକାଳୀନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦଳ (ସିଇଆରଟି-ଇନ୍)ର ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ଟର ସଞ୍ଜୟ ବହଲ ଏବଂ ସିସା ର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏବଂ ସିଇଓ ଦର୍ଶନ ଶାନ୍ତମୂର୍ତ୍ତି ଉନ୍ମୋଚନ କରିଥିଲେ।
ସହଯୋଗମୂଳକ ସାଇବର ପ୍ରତିରକ୍ଷା ରଣନୀତି
ରିପୋର୍ଟ ଉନ୍ମୋଚନ ଅବସରରେ, ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ସୂଚନା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଏସ କୃଷ୍ଣନ, ଆଇଏଏସ, ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଦ୍ରୁତ ଡିଜିଟାଲାଇଜେସନ୍ ସହିତ ସଂପର୍କିତ ବଢିଚାଲିଥିବା ସାଇବର ବିପଦ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି କହିଥିଲେ, “ବିଏଫଏସଆଇ ଇକୋସିଷ୍ଟମ ପରସ୍ପରସହ ଜଡ଼ିତ ହୋଇରହିଛନ୍ତ, ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ଗୋଟିଏ ସାଇବର ଆକ୍ରମଣର ପ୍ରଣାଳୀଗତ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ହୋଇପାରେ, ଯାହା ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଲକ୍ଷ୍ୟ ବାହାରେ ଅନେକ ସଂସ୍ଥାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ। ଏହା ଜାତୀୟ ଏବଂ ଆଞ୍ଚଳିକ ସ୍ତରରେ ସମନ୍ୱିତ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରୟାସର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ରେଖାଙ୍କିତ କରେ। ସିଇଆରଟି-ଇନ୍ ଏବଂ ସିଏସଆଇଆରଟି-ଫିନ ସାଇବର ଘଟଣାରୁ ସମୟୋଚିତ ଚିହ୍ନଟ, ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଏବଂ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ନିୟାମକ, ଶିଳ୍ପ ଅଂଶୀଦାର ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ସଂସ୍ଥା ସହିତ ସହଯୋଗ କରି ଏହି ବିପଦଗୁଡ଼ିକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ସିସା ସହିତ ମିଳିତ ଭାବରେ ବିକଶିତ ଏହି ରିପୋର୍ଟ, BFSI ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା, ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତା ବିପଦକୁ ହ୍ରାସ କରିବା ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ସାଇବର ଆକ୍ରମଣର ମୁକାବିଲା କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସାମୂହିକ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ରଣନୀତି ନିର୍ମାଣ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିବ।”
ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ହେଉଛି ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତାର ମୂଳଦୁଆ
ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଆର୍ଥିକ ସେବା ବିଭାଗ ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଏମ୍. ନାଗରାଜୁ, ଆଇଏଏସ୍ ଆର୍ଥିକ ସେବାରେ ଦୃଢ଼ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ। ସେ ଅର୍ଥନୈତିକ ସ୍ଥିରତା ଏବଂ ବିଶ୍ୱାସ ଉପରେ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷାର ସୁଦୂରପ୍ରସାରୀ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରିଥିଲେ ଏବଂ କହିଥିଲେ ଯେ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଆଉ ଏକ ଇଚ୍ଛାଧୀନ ସୁରକ୍ଷା ନୁହେଁ ବରଂ ଡିଜିଟାଲ ଯୁଗରେ ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିରତାର ମୂଳଦୁଆ। ଭାରତର ବିଏଫଏସଆଇ କ୍ଷେତ୍ର ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିସ୍ତାର ହେଉଥିବାରୁ, ଡିଜିଟାଲ୍ କାରବାରକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା କେବଳ ଏକ ନିୟାମକ ଆବଶ୍ୟକତା ନୁହେଁ ବରଂ ଏକ ଆର୍ଥିକ ଜରୁରୀକାଳୀନ ଆବଶ୍ୟକତା ମଧ୍ୟ। ଜାତୀୟ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଶିଳ୍ପ ନେତାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ସହଯୋଗପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରୟାସ ଭାବରେ, ବିଏଫଏସଆଇ ପାଇଁ ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପଦ ରିପୋର୍ଟ ୨୦୨୪ ଏକ ସମନ୍ୱିତ ପଦ୍ଧତିର ଜରୁରୀତାକୁ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କରିଥାଏ ଯାହା ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା, ନିୟାମକ ଅନୁପାଳନ ଏବଂ ବିପଦ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ସମ୍ପନ୍ନ କରିଥାଏ।
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ବିଏଫଏସଆଇ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆକାର ଦେଉଥିବା ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଦୃଶ୍ୟପଟର ଏକ ବ୍ୟାପକ ବିଶ୍ଳେଷଣ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଏହି ପଦକ୍ଷେପର ସହଯୋଗୀ ପ୍ରକୃତି, ଅଗ୍ରଣୀ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନକାରୀ, ଜାତୀୟ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଘଟଣା ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦଳଗୁଡ଼ିକୁ ଏକତ୍ରିତ କରି, ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପଦ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ସକ୍ରିୟ, ଗୁଇନ୍ଦା-ଚାଳିତ ପଦ୍ଧତିର ଜରୁରୀ ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଗୁରୁତ୍ୱାରୋପ କରେ।
ବିଏଫଏସଆଇ କ୍ଷେତ୍ର ବିଶ୍ୱ ଡିଜିଟାଲ୍ ପରିବର୍ତ୍ତନର କେନ୍ଦ୍ରରେ ଅଛି, ୨୦୨୮ ସୁଦ୍ଧା ଡିଜିଟାଲ୍ ପେମେଣ୍ଟ ୩.୧ ଟ୍ରିଲିୟନ ଡଲାର ଉତ୍ପାଦନ କରିବ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ମୋଟ ବ୍ୟାଙ୍କିଙ୍ଗ୍ ରାଜସ୍ୱର ୩୫ ପ୍ରତିଶତ ଅଟେ। ତଥାପି, ଡିଜିଟାଲ କାରବାରର ଦ୍ରୁତ ପରିବର୍ତ୍ତନ ସହ ସାଇବର ଅପରାଧୀଙ୍କ ଆକ୍ରମଣ ବି ବଢିଚାଲିଛି। ୨୦୨୪ ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପଦ ରିପୋର୍ଟ କେବଳ ବିଦ୍ୟମାନ ବିପଦ ଏବଂ ଉଦୀୟମାନ ଦୁର୍ବଳତାକୁ ପରୀକ୍ଷା କରେ ନାହିଁ ବରଂ ସିଷ୍ଟମ-ସ୍ତରୀୟ କାର୍ଯ୍ୟକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରୁଥିବା ପ୍ରତିପକ୍ଷ ରଣନୀତିର ମଧ୍ୟ ଗଭୀର ଅନୁସନ୍ଧାନ କରେ। ଏହା ପ୍ରତ୍ୟାଶିତ ସାଇବର ବିପଦର ଏକ ଭବିଷ୍ୟତ-ଦୃଷ୍ଟି ବିଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରଦାନ କରି ଏବଂ ଆଜି ଏବଂ ଆସନ୍ତାକାଲିର ସାଇବର ବିପଦ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହେବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟି ସହିତ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସଜ୍ଜିତ କରି କ୍ଷେତ୍ର-ବ୍ୟାପୀ ସୁରକ୍ଷା ବ୍ୟବଧାନ ଉପରେ ଏକ ଅନନ୍ୟ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରେ।
ଡିଜିଟାଲ୍ ବିପଦ ରିପୋର୍ଟ ୨୦୨୪ ବହୁମୁଖୀ ସାଇବର ସୂଚନା ପ୍ରଦାନ କରେ
ଏହି ଅବସରରେ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଇଲେକ୍ଟ୍ରୋନିକ୍ସ ଏବଂ ଆଇଟି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଇଣ୍ଡିଆନ୍ କମ୍ପ୍ୟୁଟର ଜରୁରୀକାଳୀନ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦଳ (ସିଇଆରଟି-ଇନ୍)ର ମହାନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଡକ୍ଟର ସଞ୍ଜୟ ବହଲ କହିଛନ୍ତି, “ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା କେବଳ ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ସଂପର୍କିତ ନୁହେଁ – ଏହା ସମଗ୍ର ଇକୋ-ସିଷ୍ଟମକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ସଂପର୍କିତ। ଆଜିର ହାଇପର-କନେକ୍ଟଡ ବିଶ୍ୱରେ, ବିପଦ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ, ଯାହା ସହଯୋଗୀ ଗୁଇନ୍ଦା ସୂଚନା ଅଂଶୀଦାରକୁ ଜରୁରୀ କରିଥାଏ। ଏହି ରିପୋର୍ଟର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ପ୍ରତିଦ୍ୱନ୍ଦ୍ୱୀମାନଙ୍କଠାରୁ ଆଗରେ ରହିବା, ଉଦୀୟମାନ ବିପଦକୁ ସମାଧାନ କରିବା ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ସାଇବର ସ୍ଥିରତା ନିର୍ମାଣ କରିବା ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ସଶକ୍ତ କରିବା। ଏହି ଭଳି ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ଆର୍ଥିକ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷାରେ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ମାନଦଣ୍ଡ ସ୍ଥାପନ କରିବା ଏବଂ ଡିଜିଟାଲ୍ କାରବାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସହିତ ଭବିଷ୍ୟତର ବିପଦ ବିରୁଦ୍ଧରେ ସୁରକ୍ଷା ବୃଦ୍ଧି କରିବା ପାଇଁ ଭାରତର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରେ।”
ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ ସିସାର ଫରେନସିକ୍ ଅନୁସନ୍ଧାନ, ସିଇଆରଟି-ଇନର ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ତଦାରଖ ଏବଂ ସିଏସଆଇଆରଟି-ଫିନ୍ ର ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ର ଘଟଣା ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଦକ୍ଷତାରୁ ବାସ୍ତବ ଦୁନିଆର ସାଇବର ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସକୁ ସମନ୍ୱିତ କରାଯାଇଛି, ଯାହା ଉଦୀୟମାନ ବିପଦ ଉପରେ ଏକ ବହୁମୁଖୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣ ପ୍ରଦାନ କରୁଛି । ମୁଖ୍ୟ ଆକ୍ରମଣ ଭେକ୍ଟର ଚିହ୍ନଟ କରି, ପ୍ରତିକୂଳ ରଣକୌଶଳ ବିକଶିତ କରିବା ଏବଂ ନିରନ୍ତର ନିରାପତ୍ତା ବ୍ୟବଧାନକୁ ଚିହ୍ନଟ କରି, ଏହି ରିପୋର୍ଟରେ କେବଳ ସାମ୍ପ୍ରତିକ ଆହ୍ୱାନର ରୂପରେଖ ଦିଆଯାଇନାହିଁ ବରଂ ଆର୍ଥିକ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକୁ ଲୋକ, ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାରେ ପ୍ରତିଷେଧକ ଏବଂ ଗୁପ୍ତଚର ସୁରକ୍ଷା ପଦକ୍ଷେପ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାରିକ, କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ସୁପାରିଶ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି।
ରିପୋର୍ଟର ଗୁରୁତ୍ୱ ଉପରେ ମତାମତ ଦେଇ, ସିସାର ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଏବଂ ସିଇଓ ଦର୍ଶନ ଶାନ୍ତମୂର୍ତ୍ତି କହିଛନ୍ତି, ” ଏହା ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ସ୍ଥିରତା ସହଯୋଗ ଉପରେ ନିର୍ମିତ। ବାସ୍ତବ-ବିଶ୍ୱ ବିପଦ ସୂଚନା, ଜାତୀୟ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟି ଏବଂ ଆର୍ଥିକ କ୍ଷେତ୍ରର ଘଟଣା ପ୍ରତିକ୍ରିୟାକୁ ଏକୀକୃତ କରି, ଏହି ରିପୋର୍ଟ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ବୁଦ୍ଧିମତ୍ତା ପ୍ରଦାନ କରେ ଯାହା ଆର୍ଥିକ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକୁ ଉଦୀୟମାନ ବିପଦ ପ୍ରତି ସତର୍କ ରହିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରିଥାଏ। ଆମର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ଅନ୍ତର୍ଦୃଷ୍ଟିଠାରୁ ଅଧିକ- ଆମର ଲକ୍ଷ୍ୟ ହେଉଛି ଭାରତର ବିଏଫଏସଆଇ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ବିଶ୍ୱ ସ୍ତରରେ ସକ୍ଷମତାକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା, ଏକ ଭବିଷ୍ୟତ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଯେଉଁଠାରେ ଡିଜିଟାଲ୍ କାରବାର ନିରାପଦ, ସୁଗମ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷିତ ରହିବ।”
ବିଏଫଏସଆଇ ପାଇଁ ୨୦୨୪ ଡିଜିଟାଲ ଥ୍ରେଟ୍ ରିପୋର୍ଟ ହେଉଛି ସାଇବର ବିପଦ ବିରୋଧରେ ସକ୍ରିୟ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବା ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ନିୟାମକ ଏବଂ ସୁରକ୍ଷା ପେସାଦାରମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଆହ୍ୱାନ । ଏଆଇ ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ଆକ୍ରମଣ, ଅତ୍ୟାଧୁନିକ ଠକେଇ ରଣକୌଶଳ ଏବଂ ଅନୁପାଳନ ଜଟିଳତା ଯୋଗୁଁ ଏହି କ୍ଷେତ୍ର ବଢୁଥିବା ଆହ୍ୱାନର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବାବେଳେ, ଏହି ରିପୋର୍ଟ ବିକଶିତ ସାଇବର ନିରାପତ୍ତା ପରିଦୃଶ୍ୟକୁ ନେଭିଗେଟ୍ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ରଣନୈତିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶିକା ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ ।
ସିସା ବିଷୟରେ:
ଡିଜିଟାଲ ପେମେଣ୍ଟ ଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ସିସା ହେଉଛି ଏକ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ଫରେନସିକ୍-ପରିଚାଳିତ ସାଇବର ସିକ୍ୟୁରିଟି ସଲ୍ୟୁସନ୍ କମ୍ପାନୀ, ଯାହା ଦୃଢ଼ ପ୍ରତିଷେଧକ, ସନ୍ଧାନ ଏବଂ ସଂଶୋଧନମୂଳକ ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ସମାଧାନ ସହିତ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟକୁ ସୁରକ୍ଷିତ କରିବା ପାଇଁ ଅଗ୍ରଣୀ ସଂସ୍ଥାଦ୍ୱାରା ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ। ଏସଆଇଏସଏର ସମସ୍ୟା-ପ୍ରଥମ, ମାନବ-କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କର ସାଇବର ସୁରକ୍ଷା ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ୪୦ରୁ ଅଧିକ ଦେଶରେ ୨,୦୦୦ରୁ ଅଧିକ ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ପ୍ରକୃତ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରଦାନ କରିବା ପାଇଁ ସିସା ଫରେନ୍ସିକ୍ ଇଣ୍ଟେଲିଜେନ୍ସ ଏବଂ ଉନ୍ନତ ଜ୍ଞାନକୌଶଳର ଶକ୍ତି ପ୍ରୟୋଗ କରେ।