ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡର ଭବିଷ୍ୟତ କ’ଣ?

Published: Nov 7, 2023, 3:21 pm IST

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟରେ ଚାଲିଥିବା ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ମାମଲାର ଶୁଣାଣି ଗତ ଗୁରୁବାର ଦିନ ଶେଷ ହୋଇଛି। ପ୍ରଧାନ ବିଚାରପତି ଡିୱାଇ ଚନ୍ଦ୍ରଚୂଡ଼ଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଗଠିତ ଖଣ୍ଡପୀଠ ରାୟ ସଂରକ୍ଷିତ ରଖିଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗର ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ଯେପରି ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ତାହା ମଧ୍ୟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। ଏହି ସମୟରେ କେବଳ ନିର୍ବାଚନପାଣ୍ଠିକୁ ନେଇ ନୁହେଁ ବରଂ ଚାନ୍ଦା ଦେଉଥିବା କମ୍ପାନୀ, ଚାନ୍ଦା ପାଉଥିବା ଦଳ ଏବଂ ଭୋଟରେ ଏହି ରାଜନୈତିକ ଦଳକୁ ବାଛିଥିବା ଭୋଟରଙ୍କ ଅଧିକାର କୁ ନେଇ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତ ପ୍ରକାଶ ପାଇଥିଲା।

ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ବିଚାର କରିବାର ଅଧିକାର ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କର ଅଛି କି ନାହିଁ। ଅଦାଲତ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ ଏହାଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥିବା ନିର୍ବାଚନୀ ପାଣ୍ଠିର ଫର୍ମାଟ ସମ୍ବିଧାନର ପରୀକ୍ଷାରେ ସଫଳ ହେଉଛି କି ନାହିଁ ତାହା ଦେଖିବା କାର୍ଯ୍ୟନିର୍ବାହୀଙ୍କ ଦାୟିତ୍ୱ ଏବଂ ଏହି ପ୍ରଶ୍ନ ଉପରେ ବିଚାର କରାଯିବ।

ଯଦି ଏଥିରେ ଅଭାବ ରହିଛି, ତେବେ ଏହାକୁ କିପରି ସୁଧାରିବେ କିମ୍ବା ଏହାକୁ ଅନ୍ୟ ଫର୍ମାଟରେ ବଦଳାଇବାକୁ ପଡ଼ିବ, ତେବେ ଏହା କିପରି ହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହା କିପରି ଆସିବ ତାହା ଦେଖିବା ସରକାରଙ୍କ କାମ ହେବ। ଶୁଣାଣି ସମୟରେ ବାରମ୍ବାର କୁହାଯାଉଥିଲା ଯେ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଆଇନ ଆଣିବା ପଛର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଭଲ ଥିଲା। ଏହାକୁ କୌଣସି ପକ୍ଷ ବିରୋଧ କରିନଥିଲେ। ଏହା ସତ୍ତ୍ୱେ ପାଣ୍ଠିର ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ ଅନେକ ସମସ୍ୟା ଦେଖାଦେଇଛି।

ଯଦିଓ ଏହି ଆଇନ ଆଣିବା ପଛର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ନଗଦ ଚାନ୍ଦା ବନ୍ଦ କରିବା ଏବଂ ନକଲି କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ଦାନ ଉପରେ ରୋକ ଲଗାଇବା, କିନ୍ତୁ ଅଭ୍ୟାସରେ ଯାହା ଘଟୁଛି ତାହା ହେଉଛି ଦାନ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ବିବରଣୀ କେବଳ ସରକାର ଏବଂ ଶାସକ ଦଳ ପାଖରେ ଅଛି ଏବଂ ଅନ୍ୟ କାହା ପାଖରେ ଏହା ଉପଲବ୍ଧ ନାହିଁ। ଫଳରେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ଶାସକ ଦଳକୁ ଯାଇଥାଏ ଏବଂ ବାକି ଦଳକୁ ନାମମାତ୍ର ଅଂଶ ମିଳିଥାଏ।

ଏହି ଧାରଣାକୁ ପ୍ରମାଣିତ କରିବା ପାଇଁ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ନିର୍ବାଚନ କମିଶନଙ୍କୁ ଇଲେକ୍ଟୋରାଲ ବଣ୍ଡ ଜରିଆରେ ମିଳିଥିବା ପାଣ୍ଠିର ବିବରଣୀ ଦେବାକୁ କହିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଏଠାରେ ଦୁଇଟି ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠୁଛି। ପ୍ରଥମତଃ ଏହା ବିଭିନ୍ନ ରାଜନୈତିକ ଦଳର ସମାନତା ଅଧିକାରକୁ କ୍ଷୁର୍ଣ୍ଣ କରୁନାହିଁ ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟତଃ ଏହା ଲାଞ୍ଚକୁ ବୈଧ କରିବାର ଉପାୟ ପାଲଟିଛି କି ନାହିଁ।

ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦିଗ ଏହା ମଧ୍ୟ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି ଯେ କମ୍ପାନିଗୁଡ଼ିକର ଚାନ୍ଦା ଗୋପନୀୟ ରଖିବାର ଅଧିକାର ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନା ସାଧାରଣ ନାଗରିକ ଏବଂ ଭୋଟରଙ୍କ ରାଜନୈତିକ ଦଳଗୁଡ଼ିକ ଦ୍ୱାରା ମିଳୁଥିବା ପାଣ୍ଠିର ଉତ୍ସ ଜାଣିବାର ଅଧିକାର। ଏହି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କ’ଣ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବେ ତାହା ତାଙ୍କ ନିଷ୍ପତ୍ତିରୁ ହିଁ ଜଣାପଡ଼ିବ, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆଶା କରାଯାଇପାରେ ଯେ ଅଦାଲତଙ୍କ ଏହି ଆଦେଶ ଆଗାମୀ ଦିନରେ ନିର୍ବାଚନୀ ପାଣ୍ଠିର ପ୍ରକୃତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ କରିବା ସହିତ ନିର୍ବାଚନ ସଂସ୍କାରକୁ ଏକ ନୂତନ ଦିଗ ଦେବ।

Related posts