ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିରର ପ୍ରାଣପ୍ରତିଷ୍ଠାରେ ନେହେରୁଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିର କାହାଣୀ କ’ଣ?

Published: Jan 13, 2024, 11:14 am IST

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ରାମ ମନ୍ଦିର ପ୍ରାଣ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ନ ଦେବାକୁ କଂଗ୍ରେସ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛି। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ଦେବା ପାଇଁ ରାମ ମନ୍ଦିର ଟ୍ରଷ୍ଟ ପକ୍ଷରୁ ଦଳକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ ମିଳିଥିଲା। କଂଗ୍ରେସ ଏହାକୁ ବିଜେପି ଓ ଆରଏସଏସର ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବୋଲି କହି ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛି। ନିମନ୍ତ୍ରଣ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ ହେବା ପରେ ରାଜନୀତି ସରଗରମ ହୋଇଛି। ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟି (ବିଜେପି) ଏହାକୁ ୭୩ ବର୍ଷ ତଳେ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଉଦ୍‍ଘାଟନ ସହ ଯୋଡ଼ିଛି। ଏହାକୁ ନେଇ ବିଜେପି ଓ କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟରେ ବାକ୍ ଯୁଦ୍ଧ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଛି। କଂଗ୍ରେସ ରାମ ବିରୋଧୀ ବୋଲି ବିଜେପି ଅଭିଯୋଗ କରିଛି। ସାତ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବର କଥା ମନେପକାଇ ସେ ଦେଶର ପ୍ରଥମ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଜବାହରଲାଲ ନେହେରୁଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମଗ୍ର ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ସମାଲୋଚନା କରାଯାଇଛି। ଏହାପରେ ନେହେରୁ ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡ. ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କୁ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଉଦ୍‍ଘାଟନ ଉତ୍ସବରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ବାରଣ କରିଥିଲେ। ଏହାକୁ ନେଇ ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଖୋଲାଖୋଲି ମତଭେଦ ହୋଇଥିଲା। କ’ଣ ଥିଲା ସେହି କାହାଣୀ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏଠାରେ….

ଏହା ସାତ ଦଶନ୍ଧି ପୂର୍ବର କଥା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଭଳି ବାତାବରଣ ଭଳି ପ୍ରାୟ ସମାନ ସ୍ଥିତି ଥିଲା। ତାରିଖ ଥିଲା ୧୧ ମଇ ୧୯୫୧। ଗୁଜରାଟରେ ଉଦ୍‍ଘାଟିତ ହେଲା ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର। ଏହା ୧୨ଟି ଜ୍ୟୋତିର୍ଲିଙ୍ଗ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ। ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନେ ଏହି ମନ୍ଦିରକୁ ଅନେକ ଥର ଧ୍ୱଂସ କରିଥିଲେ। ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ୍ରମେ ଏହାକୁ ଭାଙ୍ଗି ଦିଆଯାଇଥିଲା। ସ୍ୱାଧୀନତା ପରେ ଏହାର ପୁନଃନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହାର ଶ୍ରେୟ ତତ୍କାଳୀନ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲଙ୍କୁ ଯାଉଛି।

୧୯୫୧ ମସିହା ମଇ ୧୧ ତାରିଖରେ ଭାରତର ପ୍ରଥମ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଡକ୍ଟର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ମନ୍ଦିରରେ ଜ୍ୟୋତିର୍ଲିଙ୍ଗ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣକୁ ନେହେରୁ ବିରୋଧ କରିଥିଲେ। ନେହେରୁ ଏଥିରେ ଯୋଗଦେବାକୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ମନା କରିଦେଇଥିଲେ। ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖି ନେହେରୁ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ନ ଦେବାକୁ ମଧ୍ୟ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ କୁହାଯାଇଥିଲା।

ପ୍ରସାଦଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଲେ ନେହେରୁ

ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଉଦ୍‍ଘାଟନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମର ପ୍ରାୟ ତିନିମାସ ପୂର୍ବରୁ ନେହେରୁ ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ। ଏହି ଚିଠି ୧୯୫୧ ମସିହା ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୩ ତାରିଖରେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା। ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି- ଯଦି ଆପଣ ଭାବୁଛନ୍ତି ଯେ ନିମନ୍ତ୍ରଣକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିବା ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ ଠିକ୍ ହେବ ନାହିଁ, ତେବେ ମୁଁ ଆପଣଙ୍କ ଉପରେ ଚାପ ପକାଇବି ନାହିଁ। ନେହେରୁ ଲେଖିଥିଲେ ଯେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦଙ୍କ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଗସ୍ତ ରାଜନୈତିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରୁଛି। ଏହା କୌଣସି ସରକାରୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ନୁହେଁ। ତେଣୁ ସେମାନେ ଏଥିରେ ଯିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ।

ବାସ୍ତବରେ ନେହେରୁ ଚାହୁଁନଥିଲେ ଯେ ଡାକ୍ତର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଥିବା ସମୟରେ କୌଣସି ଧାର୍ମିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଯୋଗ ଦିଅନ୍ତୁ। ନେହେରୁ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଏକ ଭୁଲ ବାର୍ତ୍ତା ଦେଇପାରେ। ଏହି କାରଣରୁ ନେହେରୁ ତତ୍କାଳୀନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତିଙ୍କୁ ଅଟକାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଏହା ଭିନ୍ନକଥା ଯେ ପ୍ରସାଦ ନେହେରୁଙ୍କ କଥା ନ ଶୁଣି ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିର ଉଦ୍‍ଘାଟନରେ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ।

ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ଚିଠିର ଉତ୍ତର ଦେଇଛନ୍ତି

ନେହେରୁଙ୍କ ଚିଠିର ଜବାବରେ ଡାକ୍ତର ରାଜେନ୍ଦ୍ର ପ୍ରସାଦ ମଧ୍ୟ ଏକ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ। ପ୍ରସାଦ ଲେଖିଛନ୍ତି- ମୁଁ ମୋ ଧର୍ମରେ ବହୁତ ବିଶ୍ୱାସ କରେ ଏବଂ ଏଥିରୁ ନିଜକୁ ଅଲଗା କରିପାରିବି ନାହିଁ। ତା’ପରେ ସେ କେବଳ ଉଦ୍‍ଘାଟନ ଉତ୍ସବରେ ଯୋଗ ଦେଇନଥିଲେ, ତେବେ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଯାୟୀ ଶିବଲିଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରିଥିଲେ। ତତ୍କାଳୀନ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ସର୍ଦ୍ଦାର ବଲ୍ଲଭଭାଇ ପଟେଲ ସୋମନାଥ ମନ୍ଦିରର ପୁନଃନିର୍ମାଣ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତାବ ଦେଇଥିଲେ। ଏ ନେଇ ସେ ମହାତ୍ମା ଗାନ୍ଧୀଙ୍କୁ ଚିଠି ଲେଖିଥିଲେ। ଗାନ୍ଧୀ ଏହି ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ସର୍ତ୍ତ ଥିଲା ଯେ ଏଥିରେ ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ କରାଯିବ ନାହିଁ। ପଟେଲ ଏହି ସର୍ତ୍ତକୁ ଅକ୍ଷରରେ ପାଳନ କରିଥିଲେ।

Related posts