ପ୍ରିୟ ରଞ୍ଜନ ସାହୁ
୧୯୮୦ର କଥା । ଆମେ ଯେତେବେଳେ କଲେଜରେ ପଢୁଥିଲୁ । ସେ ବର୍ଷ ଓଡିଶାରେ ଗୋଟିଏ ବଡ ଧରଣର ଛାତ୍ର ଆନ୍ଦୋଳନ ହୋଇଥିଲା । ଆମେ ସମସ୍ତେ ଆନ୍ଦୋଳନର ସକ୍ରିୟ କର୍ମୀ । ୧୯୮୫ ଓଡିଶା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାନରେ ଆମର ଛାତ୍ର ନେତା ସ୍ୱାଧୀନ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଭାବରେ ଛିଡା ହେଲେ । ତାଙ୍କର ଚିହ୍ନ ଥିଲା ସାଇକେଲ ।
ଆମେ ସବୁ ଛାତ୍ରମାନେ ସାଇକେଲରେ ମାଇଲ ମାଇଲ ବୁଲିକରି ପ୍ରଚାରରେ ମାତିଲୁ । ଆମେ ନିର୍ବାଚନ ହାରିଗଲୁ । କିନ୍ତୁ ସାଇକେଲରେ ବୁଲି ନିର୍ବାଚନର ପରିବେଶ ନିର୍ମାଣ କରିବା ସ୍ମୃତି ହୋଇ ଗଲା ସବୁଦିନ ପାଇଁ । ଓଡିଶାର ବିଶ୍ୱକପ୍ ହକି ସମୟରେ ରାଜରାସ୍ତାରେ ସାଇକେଲ ଟ୍ରାକ ସେଦିନର ସ୍ମୃତିକୁ ତାଜା କରିଦେଇଛି । ମୁଁ ଭାବଛି ବିଭିନ୍ନ ନିର୍ଦ୍ଧାରିତ ସ୍ଥାନରେ ସାଇକେଲ ଭଡା ସୁତ୍ରରେ ମିଳିବା ବ୍ୟବସ୍ଥା ଗୋଟିଏ ଅଭିନବ ପଦକ୍ଷେପ ।
ଭାରତର ହାରାହାରି ବାର୍ଷିକ ସାଇକେଲ ଉତ୍ପାଦନ ୧.୨୦ କୋଟି । ଚୀନ୍କୁ ଦ୍ୱିତୀୟ ସ୍ଥାନକୁ ଠେଲି ୨୦୧୭ ରେ ଭାରତ ପାଖାପାଖି ୧.୭୦ କୋଟି ସାଇକେଲ ଉତ୍ପାଦନ ସହିତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠୁ ବଡ ବାଇସାଇକେଲ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ରାଷ୍ଟ୍ର ଭାବରେ ଛିଡା ହୋଇଛି । କିନ୍ତୁ ଆମର ମୁଣ୍ଡପିଛା ସାଇକେଲ ବ୍ୟବହାର ଅନ୍ୟ ରାଷ୍ଟ୍ର ତୁଳନାରେ ବହୁତ କମ୍ ।
ଏଇଟା ଏଥିପାଇଁ ଯେ ଆମେ ବାଇସାଇକେଲ ବିପ୍ଲବକୁ ପଛରେ ଛାଡି ସିଧା ଅଟୋମୋବାଇଲ ବିପ୍ଲବକୁ ଲମ୍ଫ ମାରିଛୁ । ଦେଶର ପ୍ରମୁଖ ସହର ମାନଙ୍କରେ ରୋଡର ଡିଜାଇନ୍ ଅଟୋମୋବାଇଲ ହିସାବରେ ତିଆରି ହୋଇଛି । ଆମର ରୋଡ ଡିଜାଇନ୍ କୌଣସି ମତେ ବାଇସାଇକେଲ ଚଳେଇବାକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁନାହିଁ ।
କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ପୃଥିବୀସାରା ବାଇସାଇକେଲ ପ୍ରତି ଲୋକଙ୍କ ଆଗ୍ରହ ବଢିଛି । ବିଶେଷକରି ୟୁରୋପର ସହର ମାନଙ୍କରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ଲୋକ ବାଇସାଇକେଲକୁ ଯାତାୟତ ର ମାଧ୍ୟମ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି । ଟପ୍ ୧୦ ବାଇସାଇକେଲ ବ୍ୟବହାରକାରୀ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ନେଦରଲାଣ୍ଡ, ଡେନମାର୍କ, ଜର୍ମାନୀ ପ୍ରଥମ ତିନି ରାଷ୍ଟ୍ର । ନେଦରଲାଣ୍ଡରେ ୯୯ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ ସାଇକେଲରେ ଯାତାୟାତ କରୁଛନ୍ତି ।
ଏହି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବିଶ୍ୱକପ୍ ହକି ସମୟରେ ଭୁବନେଶ୍ୱରରେ ସାଇକେଲ ଟ୍ରାକ୍ ପାଇଁ ଜାଗା ଚିହ୍ନଟ କରିବା ଓ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ସାଇକେଲ ସେୟାରଙ୍ଗି(ଭଡାସୁତ୍ର)ର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ । ମୁଁ ଭାବୁଛି ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଓଡିଶା ସରକାର ଆଗକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରିବା ଦରକାର । ଏବଂ ଦେଶ ପାଇଁ ଏକ ଉଦାହରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଦରକାର ।
ଏହାର ସକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତିର ଶରୀର ଉପରେ କେବଳ ପଡିବ ନାହିଁ । ପ୍ରଦୂଷଣର ମାତ୍ରାକୁ କମ୍ କରିବାରେ ଏବଂ ଦେଶର ପେଟ୍ରୋଲ/ଡିଜେଲ ବାବଦରେ ଆମଦାନୀ ଜନିତ ଖର୍ଚ୍ଚକୁ ମଧ୍ୟ ବହୁ ପରିମାଣରେ କମ୍ କରି ପାରିବ । ମୁଁ ଭାବୁଛି ଓଡିଶାର ଉଦାହରଣକୁ ଦେଶର ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟ ଅନୁକରଣ କରିବେ । ଟିକେ ଭାବନ୍ତୁ, କି ପ୍ରକାର ପରିବର୍ତ୍ତନ ବାଇସାଇକେଲ ବିପ୍ଲବ ଆଣିପାରିବ ।
