ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଆଜି କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ୍ ‘ଗୋଟିଏ ଦେଶ, ଗୋଟିଏ ନିର୍ବାଚନ’ ବିଲ୍ କୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଛି। ସଂସଦର ଏହି ଶୀତକାଳୀନ ଅଧିବେଶନରେ ଏହି ବିଲ୍ ଆଗତ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ବିସ୍ତୃତ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଏହି ବିଲ୍ ମିଳିତ ସଂସଦୀୟ କମିଟି (ଜେପିସି) କୁ ପଠାଯିବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି।
ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଜନ ପ୍ରସ୍ତାବ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ୨୦୨୪ ନିର୍ବାଚନର ଏକ ଅଂଶ ଥିଲା ଏବଂ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀଙ୍କ ସମର୍ଥନ ମିଳିଛି, କିନ୍ତୁ ଏହା ଗଣତାନ୍ତ୍ରିକ ଉତ୍ତରଦାୟିତ୍ୱକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇବ ବୋଲି ଅନେକ ରାଜନୈତିକ ଦଳ ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତ୍ତା ଦୃଢ ବିରୋଧ କରିଛନ୍ତି।
ସେପ୍ଟେମ୍ବରରେ ପୂର୍ବତନ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ରାମ ନାଥ କୋବିନ୍ଦଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏକ ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ କମିଟିର ସୁପାରିଶକୁ କେନ୍ଦ୍ର କ୍ୟାବିନେଟ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲା ଯାହା ସମଗ୍ର ଭାରତରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଆହ୍ଵାନ ଦେଇଥିଲା। ୧୮,୦୦୦ ପୃଷ୍ଠାର କୋବିନ୍ଦ ରିପୋର୍ଟରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ପାଇଁ ରୂପରେଖ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରଯାଇଥିଲା। ଯାହାର ଆରମ୍ଭ ପ୍ରଥମେ ଲୋକସଭା ଏବଂ ବିଧାନସଭା ଠାରୁ ହେବାର ଥିଲା। ଏହାପରେ ୧୦୦ ଦିନ ମଧ୍ୟରେ ସ୍ଥାନୀୟ ନିର୍ବାଚନ କରାଯିବାରଥିଲା।
ଭାରତରେ ଶେଷଥର ପାଇଁ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ କେବେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା?:
୧୯୫୦ ରେ ଏକ ଗଣତନ୍ତ୍ର ହେବା ପରେ ୧୯୫୧ ରୁ ୧୯୬୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଲୋକସଭା ଏବଂ ବିଧାନସଭା ପ୍ରତି ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ୧୯୫୨, ୧୯୫୭, ୧୯୬୨ ଏବଂ ୧୯୬୭ ରେ ଦେଶର ଭୋଟରମାନେ ଉଭୟ କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂ ରାଜ୍ୟ ପାଇଁ ଏକକାଳୀନ ଭୋଟ୍ ଦେଇଥିଲେ। ଅବଶ୍ୟ, ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ୧୯୬୮–୬୯ ରେ କିଛି ପୁରୁଣା ରାଜ୍ୟର ପୁନର୍ଗଠନ ଏବଂ ନୂତନ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଆବିର୍ଭାବ ସହିତ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ବନ୍ଦ ହୋଇଗଲା।
୧୯୮୩ ମସିହାରେ, ନିର୍ବାଚନ ଆୟୋଗ ଏହାର ବାର୍ଷିକ ରିପୋର୍ଟରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ୧୯୯୯ ରେ ଆଇନ ଆୟୋଗର ରିପୋର୍ଟରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଅଭ୍ୟାସ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଥିଲା। ସୂଚନା ଅନୁଯାୟୀ, ଦକ୍ଷିଣ ଆଫ୍ରିକା, ସ୍ୱିଡେନ, ବେଲଜିୟମ, ଜର୍ମାନୀ, ଜାପାନ, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ ଏବଂ ଫିଲିପାଇନ୍ସ ଭଳି ଅନେକ ଦେଶରେ ଏକକାଳୀନ ନିର୍ବାଚନ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ।
