ଭୁବନେଶ୍ୱର: ଭୁବନେଶ୍ୱର ଜନତା ମଇଦାନରେ ଆଗାମୀ ନଭେମ୍ବର ୯ ଓ ୧୦ ତାରିଖରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବାକୁ ଥିବା ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ସମ୍ମିଳନୀକୁ ସଫଳତାର ସହ ଆୟୋଜନ ନିମନ୍ତେ ରାଜ୍ୟସ୍ତରୀୟ ପରିଚାଳନା କମିଟି ବୈଠକ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ପ୍ରଦୀପ କୁମାର ଜେନାଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ମଙ୍ଗଳବାର ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି। ଲୋକସେବା ଭବନସ୍ଥିତ ସମ୍ମିଳନୀ କକ୍ଷରେ ଆୟୋଜିତ ଏହି ବୈଠକରେ ଉନ୍ନୟନ କମିଶନର ତଥା ଅତିରିକ୍ତ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଅନୁ ଗର୍ଗ, କୃଷି ଓ କୃଷକ ସଶକ୍ତିକରଣ ବିଭାଗ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ଡଃ. ଅରବିନ୍ଦ କୁମାର ପାଢୀ, ମିଶନ ଶକ୍ତି ବିଭାଗ କମିଶନର ତଥା ଶାସନ ସଚିବ ଶ୍ରୀମତୀ ସୁଜାତା କାର୍ତ୍ତିକେୟନ୍ , କୃଷି ବିଭାଗ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ପ୍ରେମଚନ୍ଦ୍ର ଚୌଧାରୀ, ଗୃହ ବିଭାଗ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଶାସନ ସଚିବ ଡ. ସନ୍ତୋଷ ବାଲା ଏବଂ ଅନ୍ୟ ପଦାଧିକାରୀମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ରହି ଆଲୋଚନାରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ।
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଓଡ଼ିଶାରେ ମିଲେଟ୍ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ୧୦ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୨କୁ ମାଣ୍ଡିଆ ଦିବସ (ମିଲେଟ୍ ଦିବସ) ଭାବେ ଘୋଷଣା କରିବା ସହ ‘ଓଡିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନ’ର କାର୍ଯ୍ୟପନ୍ଥା ଅନୁସାରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ୧୦ ନଭେମ୍ବର ୨୦୨୩ ରେ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ ସମ୍ମିଳନୀ ଆୟୋଜନ ନିମନ୍ତେ ଏହାର କାର୍ଯ୍ୟ ଯୋଜନାକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ। ମିଲେଟ୍ ର ବହୁଳ ବ୍ୟବହାର, ମିଲେଟ୍ ଚାଷର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ବିଭିନ୍ନ ସହଭାଗୀ ସଂସ୍ଥାର ସହଯୋଗରେ ଆଗାମୀ ନଭେମ୍ବର ୯ ଓ ୧୦ ତାରିଖ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହେବା ନେଇ ଆୟୋଜନ ସଂପର୍କରେ କୃଷି ଓ କୃଷକ ସଶକ୍ତିକରଣ ବିଭାଗ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ଡଃ. ପାଢୀ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ ପାଳନ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ତରଫରୁ କରାଯାଉଥିବା ଏବଂ କରାଯିବାକୁ ଥିବା ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ, ସମ୍ମିଳନୀର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ, ଏହାର ପ୍ରସ୍ତୁତି ନକ୍ସା, ବିଭିନ୍ନ ସହଯୋଗୀ ସଂସ୍ଥାର ସହଯୋଗିତା ସଂପର୍କରେ ବୈଠକରେ ବିଶଦ୍ ଭାବେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା।
ମାଣ୍ଡିଆ ବା ମିଲେଟ୍ ଜାତୀୟ ଖାଦ୍ୟ ସଶ୍ୟର ଘରୋଇ ବ୍ୟବହାର ବୃଦ୍ଧି, ସହରାଞ୍ଚଳ ଓ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ମିଲେଟ୍ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ପୁନରୁଦ୍ଧାର, ଜମିର ବିହନ ପ୍ରଣାଳୀ ମାଧ୍ୟମରେ ବାଜରା ଜମିର ସଂରକ୍ଷଣ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ । ମାଣ୍ଡିଆ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଦ୍ୟତମ ଗବେଷଣା, ଚାଷ ଅଭ୍ୟାସ, ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦନ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ସହିତ ଆୟୋଜନ ହେବାକୁ ଥିବା ସମ୍ମିଳନୀ ଯେପରି ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରର ହୋଇପାରିବ, ସେଥିପ୍ରତି ଦୃଷ୍ଟି ଦେବାକୁ ମୁଖ୍ୟ ଶାସନ ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଜେନା ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଇଥିଲେ ।
ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ , ବାଜରାଭିତ୍ତିକ ଫସଲ ପ୍ରଣାଳୀର ଉତ୍ପାଦକତାରେ ଉନ୍ନତି,ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଓ ସହରାଞ୍ଚଳରେ ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉଦ୍ୟୋଗକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏହି ସମ୍ମିଳନୀର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରହିଛି । ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବ୍ୟବସ୍ଥା, ଆଇସିଡିଏସ୍, ମଧ୍ୟାନ୍ନ ଭୋଜନ , ଛାତ୍ରାବାସ ଇତ୍ୟାଦିରେ ମିଲେଟ୍ ଖାଦ୍ୟର ବ୍ୟବହାରକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ସହ ବାଜରା ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦର ବଜାର ଓ ରପ୍ତାନିକୁ ସୁଗମ କରିବାକୁ ଏହା ଉତ୍ସାହିତ କରିବ । ମିଲେଟକୁ କ୍ରୀଡା ସହିତ ଯୋଡିବା ଏବଂ ସମସ୍ତ କ୍ରୀଡା ଛାତ୍ରାବାସରେ ମିଲେଟକୁ ସାମିଲ କରିବା, ମିଲେଟ୍ ଖାଦ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ତଥ୍ୟ ରଖିବା ଓ ଏହାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରଚାର, ବିଦ୍ୟାଳୟ, ହୋଟେଲ, ଡାକ୍ତରଖାନା, ସେଲିବ୍ରିଟିମାନଙ୍କୁ ମିଲେଟର ବ୍ୟବହାର ଓ ଏହାର ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାରରେ ନିୟୋଜିତ କରିବା, ମିଲେଟ୍ ଏବଂ ସବୁଜ ପୁଞ୍ଜିନିବେଶକୁ ସଂଯୋଗ କରିବା, ଓଡିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନରେ ନିବେଶକୁ ପୁନଃ ଅନୁଶୀଳନ କରିବାରେ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ସହାୟକ ହେବ ।
ଅଧୂନା ମିଶନ ଶକ୍ତି ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ମାଧ୍ୟମରେ ମିଲେଟ୍ ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦର ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ସହ ପ୍ରମୁଖ ସହର ଏବଂ ଜିଲ୍ଲା ସଦର ମହକୁମାରେ ମିଲେଟ୍ ଶକ୍ତି କାଫେ/ଆଉଟଲେଟ୍ ଖୋଲା ଯାଇଛି । ବ୍ଲକ ସହର ଭିତରେ ଥିବା ମିଲେଟ୍ ଟିଫିନ୍ ସେଣ୍ଟରରେ ଜଳଖିଆ ଓ ଜଳଖିଆ ସାମଗ୍ରୀ ଦିଆଯାଉଛି । ଜିଲ୍ଲା ଓ ସହରସ୍ତରରେ ଭ୍ରାମ୍ୟମାଣ ବିକ୍ରୟ ୟୁନିଟ୍ ଶୁଖିଲା ଓ ମୂଲ୍ୟଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦ ବିକ୍ରି କରାଯାଉଛି ।
ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନରେ ପୁର୍ବରୁ ସାମିଲ ଥିବା ୧୯ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୪୩ଟି ବ୍ଲକକୁ ପରିବର୍ଦ୍ଧିତ କରାଯାଇ ଏବେ ୩୦ଟି ଜିଲ୍ଲାର ୧୭୭ଟି ବ୍ଲକକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି । ମାନ୍ୟବର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଓଡ଼ିଶା କ୍ୟାବିନେଟ୍ ବୈଠକରେ ୨୦୨୩-୨୪ରୁ ୨୦୨୬-୨୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନକୁ ଅନୁମୋଦନ ମିଳିଛି । ୨୦୨୨-୨୩ରେ ୭୯୦୦୦ ହେକ୍ଟର ଜମିରେ ମିଲେଟ୍ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ୧.୭୨ ଲକ୍ଷ କୃଷକଙ୍କୁ ନେଇ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ପ୍ରଦର୍ଶନ କରାଯାଇଥିଲା । ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ୧.୫ ଲକ୍ଷ ହେକ୍ଟର ଜମି ପାଇଁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖାଯାଇଛି, ଯେଉଁଥିରେ ୨.୨ ଲକ୍ଷରୁ ଅଧିକ କୃଷକ ସାମିଲ ହେବେ । ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ୬.୦୪ ଲକ୍ଷ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ‘ରାଗି’ କ୍ରୟ କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୩-୨୪ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ପାଇଁ ମାଣ୍ଡିଆ କ୍ରୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ୮ ଲକ୍ଷ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି। ୨୦୨୨-୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଟିଡିସିସିଓଏଲ୍ ଜରିଆରେ ୮୪ଟି କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନଙ୍କୁ ବ୍ଲକସ୍ତରୀୟ ମାଣ୍ଡିଆ କ୍ରୟ ଏଜେନ୍ସି ଭାବେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି ।
ଉତ୍ତମ ମାର୍କେଟିଂ ପାଇଁ ଅଳ୍ପ ବାଜରା ଓ ଫକ୍ସଟେଲ ମିଲେଟ୍ ର ବେଞ୍ଚମାର୍କିଂ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିବାରେ ଓଡ଼ିଶା ପ୍ରଥମ ରାଜ୍ୟ ହୋଇଛି । ମିଶନ ଶକ୍ତି ସ୍ୱୟଂ ସହାୟିକା ଗୋଷ୍ଠୀ ଦ୍ୱାରା ୧୫୩ଟି ମିଲେଟ୍ ଟିଫିନ୍ ସେଣ୍ଟର, ୮ଟି ମିଲେଟ୍ ଶକ୍ତି କାଫେ, ୬ଟି ମିଲେଟ୍ ଆଉଟଲେଟ୍, ୪ଟି ମିଲେଟ୍ ଅନ୍ ହ୍ଵିଲ୍ସ ପରିଚାଳିତ ହେଉଛି। ୧୪ ମିଲେଟ୍ ଶକ୍ତି କାଫେ/ଆଉଟଲେଟ୍ ୬ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ୧.୫ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ କାରବାର ହାସଲ କରିଛି । ଆଗାମୀ ବର୍ଷରେ ବଜାର ସ୍ଥାନରେ ଅଧିକ ସଂଖ୍ୟକ ମିଲେଟ୍ ଶକ୍ତି କାଫେ ଖୋଲାଯିବା ନେଇ ପ୍ରସ୍ତାବ ରହିଛି ।
କେନ୍ଦୁଝର ଓ ସୁନ୍ଦରଗଡ଼ରେ ଡିଏମ୍ଏଫ୍ ଜରିଆରେ ଦେଢ଼ ଲକ୍ଷ ପିଲାଙ୍କୁ ନେଇ ରାଗି ଲଡୁ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହୋଇଛି । ୫୯ଟି ଡବ୍ଲୁଏସଏଚଜି ଫେଡେରେସନ୍ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସାମିଲ ଅଛନ୍ତି । ୨୦୨୧ରେ ଜାତୀୟ ନ୍ୟୁଟ୍ରି ଶସ୍ୟ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଓଡ଼ିଶାଶ୍ରେଷ୍ଠ ପ୍ରଦର୍ଶନକାରୀ ମିଲେଟ୍ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଜ୍ୟ ପୁରସ୍କାର ଏବଂ ୨୦୨୨ରେ କୃଷି ଓ ପରିବାର କଲ୍ୟାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆଇସିଏଆର୍ ଦ୍ୱାରା ବାଜରା ଅଭିଯାନକୁ ବ୍ୟାପକ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ରାଜ୍ୟ ଭାବେ ପୁରସ୍କୃତ କରାଯାଇଥିଲା। ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ କୃଷି ଓ କୃଷକ କଲ୍ୟାଣ ବିଭାଗ ଏବଂ ନୀତି ଆୟୋଗ ଓଏମଏମକୁ ଏକ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ମଡେଲ ଭାବରେ ଚିହ୍ନଟ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ଓଏମଏମ ଆଭିମୁଖ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ କହିଛନ୍ତି । କୃଷି ବିଭାଗ ପ୍ରମୁଖ ଶାସନ ସଚିବ ମିଲେଟ ମିଶନର ଜାତୀୟ ଓ ଅନ୍ତର୍ଜୀତୀୟ ସ୍ୱୀକୃତି ସମ୍ପର୍କରେ ବିଶଦ୍ ଭାବେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ ।
ଫିକି ଆଦି ବିଭିନ୍ନ ସହଯୋଗୀ ଅନୁଷ୍ଠାନର ସହଯୋଗରେ ଆୟୋଜିତ ହେବାକୁ ଥିବା ଏହି ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସମ୍ମିଳନୀରେ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ବିଭିନ୍ନ ଆଲୋଚନା ଚକ୍ର, ଜି୨ବି ଓ ବି୨ବି ବୈଠକରେ ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନ ଓ ମିଲେଟ୍ ଶକ୍ତିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ନେତୃତ୍ୱ ଓ ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ ସଂପର୍କରେ ଆଲୋଚନା ହେବ । ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଅଭିଯାନ ଏବଂ ରଣନୈତିକ ପଦକ୍ଷେପ ଲୋକସଂପର୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆଦି ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶା ଉତ୍ପାଦିତ ମିଲେଟ୍ ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଯୁକ୍ତ ଉତ୍ପାଦପାଇଁ ଉପଭୋକ୍ତା ଚାହିଦାକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଏବଂ ବିକାଶ କରାଯିବ ।
ଓସେପା, ବିଦ୍ୟାଳୟ ଓ ଗଣଶିକ୍ଷା ବିଭାଗ ସହଯୋଗରେ ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀଙ୍କୁ ସାମିଲ କରିବା ପାଇଁ ମିଲେଟ୍ କୁଇଜ୍ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ପ୍ରବନ୍ଧ ପ୍ରତିଯୋଗିତା, ଏକ୍ସପୋଜର୍ ଭିଜିଟ୍, ଫୁଡ୍ ଫେଷ୍ଟିଭାଲ୍, ଗ୍ରାମୀଣ ଇତିହାସ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାଇଁ ଏକ ବିସ୍ତୃତ ଆକ୍ସନ୍ ପ୍ଲାନ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଇଛି । ବିଭିନ୍ନ ହୋଟେଲ ଏବଂ ରେଷ୍ଟୁରାଣ୍ଟର ସେଫ୍ ମାନଙ୍କୁ ମିଲେଟ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ ସୁସ୍ୱାଦୁ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରସ୍ତୁତି ସଂପର୍କରେ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ ଦିଆଯାଉଛି । ଛାତ୍ରଛାତ୍ରୀ ଓ ଉପଭୋକ୍ତାଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପୁଷ୍ଟିକର ଏବଂ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧିକାରୀ ଖାଦ୍ୟ ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ବ୍ୟାପକ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ, ହୋଟେଲ ସଂଘ, ସେଫ୍ ଆସୋସିଏସନ୍ ଏବଂ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ ଏବଂ ସହଯୋଗ ପାଇଁ ଏହି ସମ୍ମିଳନୀ ଏକ ସୁଯୋଗ ସୃଷ୍ଟି କରିବ । ଓଡ଼ିଶା ମିଲେଟ୍ ମିଶନର କୃଷକ, ମହିଳା ସ୍ୱୟଂ ସହାୟକ ଗୋଷ୍ଠୀ ଓ ଅନ୍ୟ ଅଂଶୀଦାରଙ୍କ ସଫଳତାର କାହାଣୀ ଏଥିରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ ହେବ । ମିଲେଟ୍ ଭିତ୍ତିକ ଉତ୍ପାଦ ପାଇଁ କମ୍ପାନୀ, ଏମଏସଏମଇ, ଏଫପିଓ, ଡବ୍ଲୁଏସଏଚଜି ମଧ୍ୟରେ ବଜାର ସଂଯୋଗକୁ ଏହା ସୁଗମ କରିବ ।
