Tag: budget2024

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୨୦୨୪ ବଜେଟ ତାରିଖ ପ୍ରକାଶ ପାଇଛି। ୨୦୨୪ ଫେବ୍ରୁଆରି ପହିଲାରେ ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବ ଏବଂ ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ନିର୍ମଳା ସୀତାରମଣ ଫେବ୍ରୁଆରି ୧ରେ ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବେ। ଅର୍ଥମନ୍ତ୍ରୀ ସୀତାରମଣ ସଂସଦରେ ବଜେଟ ସମୟରେ ଗତ ଏକ ବର୍ଷର ଅର୍ଥନୈତିକ ହିସାବ ଦେଶ ପାଇଁ କେମିତି ରହିଛି ଏବଂ ଆଗାମୀ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ଟଙ୍କା ପାଇଁ କ’ଣ କାମ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ ସେ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେବେ।

କେବେ ଆସିବ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ

ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପନର ଗୋଟିଏ ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଅର୍ଥାତ୍ ଜାନୁଆରୀ ୩୧ରେ ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ଭେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯିବ। ମୁଖ୍ୟ ଅର୍ଥନୈତିକ ପରାମର୍ଶଦାତା ଏବଂ ଅର୍ଥ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ସହ ଜଡ଼ିତ ତାଙ୍କ ଟିମ୍ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିବା ଅର୍ଥନୈତିକ ସର୍ବେକ୍ଷଣ ଜାନୁଆରି ୩୧ରେ ଉପସ୍ଥାପିତ ହେବ। ସଂସଦର ବଜେଟ ଅଧିବେଶନ ଅଧୀନରେ ଜାନୁଆରୀ ଶେଷ ତାରିଖରେ ଏହାକୁ ସଂସଦରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରାଯିବ।

ଏହା ଏକ ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟ ନା ଭୋଟ୍ ଅନ୍ ଆକାଉଣ୍ଟ?

ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟରେ ନିର୍ବାଚନ ବର୍ଷରେ ଦେଶର ଖର୍ଚ୍ଚ କେତେ ଟଙ୍କା ସରକାର ଚଳାଇବେ ଏବଂ ଏହାକୁ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବ, ତାହା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇ ଏହାକୁ ହିସାବରେ ଭୋଟ କୁହାଯାଏ।

ଚଳିତ ବର୍ଷର ହିସାବ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ

ମୋଦି ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱିତୀୟ ପାଳି ଶେଷ ହେବାର ମାତ୍ର କିଛିମାସ ପୂର୍ବରୁ ଏହି ବଜେଟ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇପଡ଼ିଛି। ଚଳିତ ବର୍ଷ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ହେବାକୁ ଯାଉଛି ଏବଂ ଏହା ପୂର୍ବରୁ ଏହା ଦେଶର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିକୁ ଦର୍ଶାଉଥିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଦସ୍ତାବିଜ ହେବ। ଗୋଟିଏ ନିର୍ବାଚନୀ ବର୍ଷରେ ଦେଶରେ ଦୁଇଟି ବଜେଟ ଉପସ୍ଥାପିତ ହୋଇଥାଏ, ପ୍ରଥମ ବଜେଟ ବର୍ତ୍ତମାନର ସରକାର ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥାନ୍ତି ଏବଂ ଦ୍ୱିତୀୟ ବଜେଟ ନୂଆ ସରକାର ଗଠନ ପରେ ଉପସ୍ଥାପନ କରିଥାନ୍ତି।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରବେଶ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ମୋଦି ସରକାର ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ଅନେକ ବଡ଼ ବଡ଼ ଯୋଜନା ଆଣିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଚଳାଇଛନ୍ତି। ଫେବ୍ରୁଆରି ୧ରେ ଅନ୍ତରୀଣ ବଜେଟରେ ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଘୋଷଣା ହୋଇପାରେ।

ବଜେଟରେ ମହିଳା କୃଷକଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କିଷାନ ସମ୍ମାନ ନିଧି ରାଶି ବାର୍ଷିକ ୬୦୦୦ ଟଙ୍କାରୁ ୧୨୦୦୦ ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ। ଏଥିସହ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ବଞ୍ଚିତ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ନଗଦ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଯୋଜନା ରହିଛି। ୨୧ ବର୍ଷରୁ ଅଧିକ ବୟସର ଯେଉଁ ମହିଳାମାନେ ସରକାରଙ୍କ କୌଣସି କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାର ଲାଭ ପାଉନାହାନ୍ତି ସେମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନଗଦ ହସ୍ତାନ୍ତର ଯୋଜନା ଆଣିବାକୁ ବିଚାର କରୁଛନ୍ତି।

ମନରେଗାରେ ମହିଳା ଶ୍ରମିକଙ୍କୁ ପ୍ରାଥମିକତା ଦିଆଯିବ। ବର୍ତ୍ତମାନ ମନରେଗାରେ ମହିଳାଙ୍କ ଭାଗ ୫୯.୨୬% ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୦-୨୧ରେ ଏହା ୫୩.୧୯% ଥିଲା। ମହିଳା କୃଷକଙ୍କ ପରିମାଣ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ ହେଲେ ସରକାରଙ୍କ ଉପରେ ୧୨୦ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଅତିରିକ୍ତ ବୋଝ ପଡ଼ିବ।

ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ମୋଦି ସରକାର ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ୧୫ଟି କିସ୍ତିରେ ୨.୮ ଲକ୍ଷ କୋଟିରୁ ଅଧିକ ଟଙ୍କା ଚାଷୀଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ପଠାଇଛନ୍ତି। ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ ୨୬ କୋଟି କୃଷକ ଅଛନ୍ତି। ଦେଶରେ ଜମି ଥିବା କୃଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ମାତ୍ର ୧୩% ହେଉଛନ୍ତି ମହିଳା।

ମହିଳା କେନ୍ଦ୍ରୀତ ଯୋଜନା ବଜେଟ୍ ୨.୨୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି

କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ କଲ୍ୟାଣକାରୀ ଯୋଜନାରେ ମହିଳାଙ୍କ ଅଂଶଗ୍ରହଣ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବାରେ ଲାଗିଛି। ଲିଙ୍ଗଗତ ବଜେଟରେ ବାର୍ଷିକ ୩୦% ବୃଦ୍ଧି ଲକ୍ଷ୍ୟ ନେଇ ମୋଦି ସରକାର କାମ କରୁଛନ୍ତି। ଏହା ଅଧୀନରେ ମୋଦି ସରକାର ୨୦୨୩-୨୪ ବଜେଟ ଆକଳନ (ବିଇ)ରେ ମୋଟ ଲିଙ୍ଗ ବଜେଟ ରାଶି (ମନ୍ତ୍ରାଳୟରେ ସମସ୍ତ ମହିଳା ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଯୋଜନା ପାଇଁ ରାଶି) ଧୀରେ ଧୀରେ ୨.୨୩ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି, ଯାହା କି ୨୦୧୩-୧୪ରେ ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଥିଲା। ଅର୍ଥାତ୍ ୧୦ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଦୁଇଗୁଣରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ଘଟିଛି। ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷ ୨୦୦୬ରେ ଦେଶର ଲିଙ୍ଗଗତ ବଜେଟ ଥିଲା ୧୪,୩୭୯ କୋଟି ଟଙ୍କା।

ଦେଶରେ ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଅଧିକ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଛି ଦେଶର ବେତନ ପ୍ରାପ୍ତ ମହିଳାମାନଙ୍କର ଅର୍ଥନୀତିରେ ବଡ଼ ଅବଦାନ ରହିଛି। ଏନ୍ଏସ୍ଏସ୍ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ ଦେଶରେ ଏଭଳି ମହିଳାଙ୍କ ଅବଦାନ ୨୨.୭ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା, ଯାହା କି ଦେଶର ଜିଡିପିର ପ୍ରାୟ ୭.୫ ପ୍ରତିଶତ। ମତଦାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ମଧ୍ୟ ମହିଳାଙ୍କ ଆଧିପତ୍ୟ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବୃଦ୍ଧି ପାଉଛି।

୨୦୧୪ରେ ଦେଶରେ ମତଦାନ ହାର ୧୩.୭ କୋଟି ବୃଦ୍ଧି ପାଇ ୫୫ କୋଟିରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୨୬ ନିୟୁତ ମହିଳା ଥିଲେ। ଏହା ୧୯୬୨-୨୦୦୯ ମଧ୍ୟରେ ହାରାହାରି ମତଦାନ ତୁଳନାରେ ୫.୫ ଗୁଣ ଅଧିକ ଥିଲା।

୨୦୧୯ରେ ଦେଶରେ ୬୨ କୋଟି ଭୋଟ୍ ପଡ଼ିଥିଲା। ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ୩୦୦ ନିୟୁତ ମହିଳା ଥିଲେ। ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ୫ ପ୍ରତିଶତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ୨୦୨୨ ଓ ୨୩ରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ୫ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି।

ଗତ ୨୩ଟି ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଧ୍ୟରୁ ୧୭ଟିରେ ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କ ତୁଳନାରେ ଅଧିକ ଭୋଟ ଦେଇଛନ୍ତି। ୨୦୨୪ରେ ୭୦ ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ମତଦାନ ହୋଇପାରେ ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି। ମତଦାନରେ ମହିଳାମାନେ ପୁରୁଷଙ୍କୁ ପଛରେ ପକାଇ ପାରିବେ।

ସି ଭୋଟର ଅନୁଯାୟୀ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ନିର୍ବାଚନରେ ମହିଳାଙ୍କ ପାଇଁ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କ୍ୟାସ୍ ଟ୍ରାନ୍ସଫର ଯୋଜନାରେ ବିଜେପିକୁ ଫାଇଦା ମିଳିଥିଲା। ବିଜେପି କୁ ୫୧% ମହିଳା ଭୋଟ ମିଳିଥିଲା। ସେହିପରି କଂଗ୍ରେସକୁ ୪୬.୨% ଭୋଟ ମିଳିଛି।

ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କୁ ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ୧ ଲକ୍ଷ କୋଟିପତି ଦିଦିଙ୍କୁ ଗଢ଼ିତୋଳିବା ପାଇଁ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ସଂସଦରେ ୩୩% ସଂରକ୍ଷଣ ବିଲ ପାରିତ ହୋଇଛି, ଯାହା ୨୦୨୯ରେ ଲାଗୁ ହେବ। ଶସ୍ତା ଗୃହ ଋଣ ଆଣିବା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ବିଚାର କରାଯାଉଛି।

ମହିଳାଙ୍କୁ ଟିକେଟ ଦେବାରେ କଷ୍ଟ ହେଉଛି

୧୦ ବର୍ଷରେ ସିଧାସଳଖ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ୧୬.୮ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପଠାଯାଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମହିଳାଙ୍କୁ ଟିକେଟ ଦେବାରେ ଅସୁବିଧା ଦେଖାଦେଇଥିଲା। ଗତବର୍ଷ ଶେଷ ଆଡ଼କୁ ୫ଟି ରାଜ୍ୟରେ ନିର୍ବାଚନ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ବିଜେପି ଓ କଂଗ୍ରେସ ମହିଳା ଭୋଟରଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ତ ଯୋଜନା କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବାକୁ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଦଳଗୁଡ଼ିକ ମାତ୍ର ୧୦-୧୫% ମହିଳା ଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥୀ କରିଥିଲେ।

୨୦୧୩ ପରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସିଧାସଳଖ ବ୍ୟାଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ୧୬.୮ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ପଠାଇଛନ୍ତି। ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ୨୦୨୦-୨୧ରେ ୩୩ ପ୍ରତିଶତ ଟଙ୍କା ପଠାଯାଇଛି। ପ୍ରାୟ ୩୧୯ଟି ଯୋଜନାରେ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ଆକାଉଣ୍ଟକୁ ସମାନ ଟଙ୍କା ଟ୍ରାନ୍ସଫର କରାଯାଇଛି। ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରାୟ ୭୦ କୋଟି ଲୋକ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ନଗଦ ହସ୍ତାନ୍ତର ଯୋଜନାରେ ଉପକୃତ ହୋଇଛନ୍ତି।