ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ଏବଂ ଋଷ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତା ବହୁତ ପୁରୁଣା, କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟରେ ଭାରତର ଏହି ବନ୍ଧୁ ଏହାର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ଶତ୍ରୁ ପାକିସ୍ତାନ ସହିତ ନିକଟତର ହେଉଛି। ପାକିସ୍ତାନ ଏବଂ ଋଷ ମିଳିତ ଭାବରେ ମସ୍କୋରେ ପାକିସ୍ତାନ ଷ୍ଟିଲ୍ ମିଲ୍ସ (PSM) ପୁନଃଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ ଏକ ଚୁକ୍ତି ସ୍ୱାକ୍ଷର କରିଛନ୍ତି।
ମସ୍କୋରେ ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ହେଲା ଚୁକ୍ତି
ଗଣମାଧ୍ୟମ ର ଏକ ରିପୋର୍ଟ ଅନୁଯାୟୀ, ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ଚୁକ୍ତି ମସ୍କୋରେ ଥିବା ପାକିସ୍ତାନ ଦୂତାବାସରେ ହୋଇଥିଲା। ଏକମାତ୍ର ଚିନ୍ତା ହେଉଛି ଯେ, ଉଭୟଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ବନ୍ଧୁତା ଏଠାରୁ ଆରମ୍ଭ ହେଉଛି କି ନାହିଁ। ଏହା ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯେ, ପାକିସ୍ତାନର ନିକଟତର ଚୀନ୍ ମଧ୍ୟ PSM ପୁନଃଆରମ୍ଭ କରିବା ପାଇଁ ଦୌଡ଼ରେ ଥିଲା, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ଋଷ ସହିତ ଚୁକ୍ତି ଚୂଡ଼ାନ୍ତ ହୋଇଛି। ଏହି ଇସ୍ପାତ କାରଖାନା ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ସାହାଯ୍ୟରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ଚୁକ୍ତିର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି PSMରେ ପୁଣି ଇସ୍ପାତ ଉତ୍ପାଦନ ଆରମ୍ଭ କରିବା ଏବଂ ଧୀରେ ଧୀରେ ଏହାର ପରିସର ବୃଦ୍ଧି କରିବା।
୨୦୦୮ ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହେଲା ପତନ
ପାକିସ୍ତାନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସହାୟକ ହାରୁନ୍ ଅଖତର ଖାନ, ଯିଏ ବର୍ତ୍ତମାନ ରୁଷ ଗସ୍ତରେ ଅଛନ୍ତି, ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ, “ରୁଷ ସହଯୋଗ ସହିତ ପିଏସଏମର ପୁନରୁଦ୍ଧାର ଆମର ସହଭାଗୀ ଇତିହାସ ଏବଂ ଏକ ଦୃଢ଼ ଶିଳ୍ପ ଭବିଷ୍ୟତ ପ୍ରତି ଆମର ପ୍ରତିବଦ୍ଧତାକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରେ।” ପାକିସ୍ତାନ ଷ୍ଟିଲ୍ ମିଲ୍ସ ୧୯୭୧ ମସିହାରେ ପୂର୍ବତନ ସୋଭିଏତ୍ ୟୁନିଅନ୍ ସହାୟତାରେ ନିର୍ମିତ ହୋଇଥିଲା ଏବଂ ଏହା ପାକିସ୍ତାନ-ରୁଷ ସମ୍ପର୍କର ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ପ୍ରତୀକ ହୋଇ ରହିଛି। ୨୦୦୮ ମସିହାରେ କମ୍ପାନୀ ଆର୍ଥିକ ସମସ୍ୟାରେ ପଡ଼ିଥିଲା। ୨୦୦୮-୦୯ ମଧ୍ୟରେ ଏହା ୧୬.୯ ବିଲିୟନ ପାକିସ୍ତାନୀ ଟଙ୍କା କ୍ଷତି ସହିଥିଲା, ଯାହା ପରବର୍ତ୍ତୀ ପାଞ୍ଚ ବର୍ଷରେ ୧୧୮.୭ ବିଲିୟନକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥିଲା।
ଚୀନ୍ ଏବଂ ରୁଷ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିଲା ପ୍ରତିଯୋଗିତା
୨୦୦୮ ରୁ ୨୦୧୮ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କ୍ଷମତାରେ ଥିବା ପାକିସ୍ତାନ ପିପୁଲ୍ସ ପାର୍ଟି (ପିପିପି) ଏବଂ ପାକିସ୍ତାନ ମୁସଲିମ୍ ଲିଗ୍-ନୱାଜ୍ (ପିଏମଏଲ-ଏନ) ସରକାର ଏହାକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ଚଳାଇବାରେ ବିଫଳ ହୋଇଥିଲେ। ପରେ ଇମ୍ରାନ ଖାନଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱାଧୀନ ପାକିସ୍ତାନ ତେହେରିକ୍-ଏ-ଇନସାଫ୍ (ପିଟିଆଇ) ସରକାର ଏହାକୁ ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲା, ଯାହା ଫଳରେ ଚୁକ୍ତିନାମା ପାଇବା ପାଇଁ ଚୀନ୍ ଏବଂ ରୁଷ ମଧ୍ୟରେ ଏକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ପିଟିଆଇ ସରକାର ଚୀନ୍ ସପକ୍ଷରେ ଥିଲା ଏବଂ ଏକ ଚୀନ୍ କମ୍ପାନୀ ସହିତ ଆଲୋଚନା ମଧ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, କିନ୍ତୁ କିଛି ସଫଳ ହୋଇନଥିଲା।