Tag: ଭାରତ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୧୯୬୨ ଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ମଧ୍ୟରେ ସମ୍ପର୍କ ବହୁତ ଖରାପ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ପାଖାପାଖି ୨୦ ବର୍ଷ ହେଲା କୌଣସି ବଡ଼ ସରକାରୀ ଗସ୍ତ ହୋଇନଥିଲା। ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ ଭାରତର ବୈଦେଶିକ ବ୍ୟାପାର ମନ୍ତ୍ରୀ ଥିଲାବେଳେ ୧୯୭୯ ଫେବ୍ରୁଆରିରେ ଚୀନ ଯାଇଥିଲେ। ବିମାନବନ୍ଦରରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରଶଂସକମାନେ ଫୁଲ ଓ ମାଳ ଧରି ଠିଆ ହୋଇଥିଲେ। ଏଠାରେ ଜଣେ ମହିଳା ଏକ ପୋଷ୍ଟର ଧରି ଠିଆ ହୋଇଥିଲେ, ‘୬୨ ବର୍ଷକୁ ଭୁଲିବେ ନାହିଁ’ ବୋଲି ସେଥିରେ ଲେଖାଥିଲା। ଗୋଟିଏ ବ୍ୟାନରରେ ଲେଖାଥିଲା, ‘ଅଧିକୃତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଫେରାଇ ନିଅ।’ ୧୯୬୨ମସିହାରେ ଚୀନ୍ ଭାରତରେ ପ୍ରବେଶ କରି ୧୪,୦୦୦ ବର୍ଗ ମାଇଲ ଅଞ୍ଚଳ ଦଖଲ କରିଥିଲା। ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ କଶ୍ମୀରର ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳ ଯାହା ଏବେ ବି ଚୀନ କବ୍ଜାରେ ରହିଛି। ସେତେବେଳେ ମୋରାରଜୀ ଦେଶାଇଙ୍କ ସରକାର ଥିଲା। ଅଟଳଙ୍କ ଗସ୍ତର ଆବଶ୍ୟକତା ନେଇ ରୁଷ ନେତାମାନେ ପ୍ରଶ୍ନ କରୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ ସେ ବେଜିଂ ଯାଇଥିଲେ।

ସଂସଦରେ ବୟାନ ଦେଲେ ଅଟଳ

ଅଟଳ ଚୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୁଆ ଗୁଓଫେଙ୍ଗ, ଉପପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଡେଙ୍ଗ ଜିଆଓପିଙ୍ଗ ଏବଂ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ହୁଆଙ୍ଗ ହୁଆଙ୍କୁ ଭେଟିଥିଲେ। ଫେରିବା ପରେ ସେ ସଂସଦକୁ ତାଙ୍କ ଗସ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ। ଅଟଳ କହିଥିଲେ ଯେ, ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ସୀମା ବିବାଦର ସମ୍ଭାବ୍ୟ ସମାଧାନ ପାଇଁ ଦୁଇ ସରକାର ରାଜି ହେବା କିଛି କମ୍ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନୁହେଁ। ୮ ପୃଷ୍ଠାର ବିବୃତ୍ତିରେ ବାଜପେୟୀ ଏହା ମଧ୍ୟ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଛନ୍ତି ଯେ, ଯଦି ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ବିଶ୍ୱାସ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ହୁଏ ତେବେ ଅସମାଧାନ ସୀମା ବିବାଦର ସନ୍ତୋଷଜନକ ସମାଧାନ ଜରୁରୀ। ବାଜପେୟୀଙ୍କ ଏହି ଗସ୍ତକୁ ଭାରତ-ଚୀନ ସମ୍ପର୍କରେ ବରଫ ତରଳିବା ପାଇଁ ଏକ ପଦକ୍ଷେପ ଭାବେ ବିବେଚନା କରାଯାଉଥିଲା।

ତେବେ ଏହି ସମୟରେ ଚୀନ ପୁଣି ଥରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଥିଲା। ବାସ୍ତବ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ରେଖାରେ ବିବାଦର ସମାଧାନ ପାଇଁ ଆଉ ୧୭ ଘଣ୍ଟିଆ ବୈଠକ ଶେଷ ହୋଇନଥିଲା। ସୀମା ବିବାଦକୁ ନେଇ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି ଉଚ୍ଚସ୍ତରୀୟ ସାମରିକ ଆଲୋଚନା ଚାଲିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଚୀନ ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେବାକୁ ମନା କରିଦେଇଥିଲା। ପୂର୍ବ ଲଦାଖରେ ଚାଲିଥିବା ବିବାଦର କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ଭାରତ ଓ ଚୀନ ସୈନିକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ତିନି ବର୍ଷ ଧରି ମୁହାଁମୁହିଁ ପରିସ୍ଥିତି ଲାଗି ରହିଥିଲା। ବ୍ୟାପକ କୂଟନୈତିକ ଓ ସାମରିକ ଆଲୋଚନା ପରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ସୈନ୍ୟ ପ୍ରତ୍ୟାହାର କରିଥିଲେ। ରଣନୈତିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଡେପସାଙ୍ଗ ବିମାନ, ଦୌଲତ ବେଗ ଓଲ୍ଡି ଏବଂ ଡେମଚୋକରେ ପାଟ୍ରୋଲିଂ କରିବା ପାଇଁ ଭାରତୀୟ ସୈନ୍ୟଙ୍କ ଅଧିକାରରେ ଚୀନ ରାଜି ହୋଇନଥିଲା।

ଆଜି ସମଗ୍ର ଦେଶ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରୁଛି

ପୂର୍ବତନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ପଞ୍ଚମ ଶ୍ରାଦ୍ଧବାର୍ଷିକୀ ଅବସରରେ ରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଦ୍ରୌପଦୀ ମୁର୍ମୁ, ଉପରାଷ୍ଟ୍ରପତି ଜଗଦୀପ ଧନଖର ଓ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ସଦୈବ ଅଟଳ ଠାରେ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଛନ୍ତି। ଦିଲ୍ଲୀରେ ରହିଛି ‘ସଦୈବ ଅଟଳ’ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ସ୍ମାରକୀ। ୨୦୧୮ ମସିହା ଆଜିର ଦିନରେ ଦିଲ୍ଲୀ ଏମ୍ସରେ ତାଙ୍କର ଦେହାନ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ବାଜପେୟୀଙ୍କୁ ୨୦୧୫ରେ ଦେଶର ସର୍ବୋଚ୍ଚ ବେସାମରିକ ସମ୍ମାନ ଭାରତ ରତ୍ନରେ ସମ୍ମାନିତ କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ଭାରତୀୟ ଜନତା ପାର୍ଟିର ଅନ୍ୟତମ ପ୍ରତିଷ୍ଠାତା ଥିଲେ। ସେ ତିନି ଥର ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ୧୯୯୬ରେ ତାଙ୍କର ପ୍ରଥମ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ମାତ୍ର ୧୩ ଦିନ ଥିଲା। ଏହାପରେ ୧୯୯୮ରେ ସେ ପୁଣି ଥରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ୧୩ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏହି ପଦରେ ରହିଥିଲେ। ୧୯୯୯ରେ ସେ ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ ଦେଶର ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ହୋଇଥିଲେ। ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟକାଳ ପୂରଣ କରିବାରେ ସେ ହେଉଛନ୍ତି ପ୍ରଥମ ଅଣକଂଗ୍ରେସ ନେତା।

ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁ ଆରମ୍ଭରୁ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀଙ୍କ ବକ୍ତୃତା କୌଶଳର ପ୍ରଶଂସକ ଥିଲେ। ବାଜପେୟୀଙ୍କ ମନରେ ତାଙ୍କ ପ୍ରତି ସମାନ ସମ୍ମାନ ଥିଲା। ପଣ୍ଡିତ ନେହେରୁଙ୍କ ଦେହାନ୍ତ ପରେ ଅଟଳ ବିହାରୀ ବାଜପେୟୀ କବିତା ମାଧ୍ୟମରେ ନେହେରୁଙ୍କୁ ଭାବପ୍ରବଣ ଶ୍ରଦ୍ଧାଞ୍ଜଳି ଅର୍ପଣ କରିଥିଲେ। ଅଟଳ କହିଥିଲେ, ଆଜି ଏକ ସ୍ୱପ୍ନର ଅନ୍ତ ଘଟିଛି। ଗୋଟିଏ ଗୀତ ନିରବ ହୋଇଗଲା । ସବୁଦିନ ପାଇଁ ନିଆଁ ଲିଭାଇ ଯାଇଥିଲା। ଅଟଳ କହିଥିଲେ ଯେ ଏହା ଏକ ଦୀପର ନିଆଁ ଥିଲା ଯାହା ସାରା ରାତି ଜଳୁଥିଲା । ସେ ସବୁ ଅନ୍ଧାରକୁ ସାମ୍ନା କରି ଆମକୁ ବାଟ ଦେଖାଇଲେ ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ଦଶମରୁ ପଞ୍ଚମ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥାର ରାଷ୍ଟ୍ର ହେବାର ଶ୍ରେୟ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦୀ ୧୪୦କୋଟି ଭାରତବାସୀଙ୍କୁ ଦେଇଛନ୍ତି। ୭୭ତମ ସ୍ୱାଧୀନତା ଦିବସ ଅବସରରେ ଆଜି (୧୫.୮.୨୦୨୩) ଲାଲକିଲ୍ଳାର ପ୍ରାଚୀର ଉପରୁ ଦେଶବାସୀଙ୍କୁ ସମ୍ବୋଧନ କରିବା ଅବସରରେ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ ଏହା ପ୍ରକାଶ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ସରକାର ବାଟମାରଣା ରୋକିବା, ଏକ ମଜବୁତ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ତଥା ଗରିବ କଲ୍ୟାଣରେ ସର୍ବାଧିକ ଅର୍ଥ ବ୍ୟୟ କରିବାରୁ ଏପରି ହୋଇଛି ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ, “ ଆଜି ମୁଁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ କହିବାକୁ ଚାହୁଁଛି ଯେ ଯେତେବେଳେ ଦେଶ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସମୃଦ୍ଧିଶାଳୀ ହୁଏ, ସେତେବେଳେ ଏହା କେବଳ ରାଜକୋଷ ପୂରଣ କରେ ନାହିଁ, ଏହା ଦେଶ ଓ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ମଧ୍ୟ କରିଥାଏ। ଦଶବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଭାରତ ସରକାର ରାଜ୍ୟଗୁଡିକ ନିମନ୍ତେ ୩୦ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କା ଖର୍ଚ୍ଚ କରୁଥିଲେ। ଗତ ନଅବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହି ପରିମାଣ ୧୦୦ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରେ ପହଞ୍ଚିଛି। ଏହି ସବୁ ସଂଖ୍ୟା ଗଣିତରୁ ଏଭଳି ଅବସ୍ଥାନ୍ତର ସାମର୍ଥ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ଯୋଗୁଁ ହୋଇଥିବା ଆପଣମାନେ ଅନୁମାନ କରିପାରୁଥିବେ।

ଆତ୍ମ ନିଯୁକ୍ତିକୁ ନେଇ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ “୨୦ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାରୁ ଅଧିକ ଦେଶର ଯୁବାଗୋଷ୍ଠୀଙ୍କୁ ଆତ୍ମନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ବ୍ୟବସାୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ଏଥିରେ ଆଠକୋଟି ଜନସାଧାରଣ କେବଳ ବ୍ୟବସାୟ କଲେ ନାହିଁ, ବରଂ ସେମାନେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଜଣେ ବା ଦୁଇଜଣଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେଲେ। ସେ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୁଦ୍ରା ଯୋଜନାରେ ସୁବିଧା ପାଇଥିବା ଆଠ କୋଟି ନାଗରିକ ୮ରୁ୧୦କୋଟି ନୂଆ ଲୋକଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଯୋଗାଇଲେ।”

କୋଭିଡ-୧୯ ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ ବେଳର ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉତ୍‌ଥାପନ କରି ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ “କରୋନା ଭୂତାଣୁ ସମସ୍ୟା କାଳରେ ମଧ୍ୟ ଏମ୍‌ଏସ୍‌ଏମ୍‌ଏଇକୁ ଦେବାଳିଆ ଅବସ୍ଥାରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ୩.୫ ଲକ୍ଷ କୋଟି ଟଙ୍କାର ଋଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେମାନଙ୍କୁ ମରିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ ଶକ୍ତି ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିଲା।”

ନୂତନ ଓ ଆକାଂକ୍ଷିତ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀକୁ ନେଇ ଶ୍ରୀ ମୋଦୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ଯେତେବେଳେ ଦେଶର ଦାରିଦ୍ର‌୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଏ, ସେତେବେଳେ ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଶକ୍ତି ମଧ୍ୟ ଅନେକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ମୁଁ ଆପଣମାନଙ୍କୁ ଗ୍ୟାରେଣ୍ଟିର ସହ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଉଛି ଯେ ଆଗାମୀ ପାଞ୍ଚବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ତୃତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ଅର୍ଥ ବ୍ୟବସ୍ଥା ହେବ। ଆଜି ଦେଶର ସାଢେ ୧୩କୋଟି ଲୋକ ଦାରିଦ୍ର‌୍ୟ ସୀମାରେଖାରୁ ଊର୍ଦ୍ଧ୍ୱକୁ ଆସି ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି। ଯେତେବେଳେ ଗରିବର କ୍ର୍ରୟ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି ପାଏ। ମଧ୍ୟବତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀର ବ୍ୟାବସାୟିକ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। ଯେତେବେଳେ ଗ୍ରାମଗୁଡିକର କ୍ରୟ ଶକ୍ତି ବୃଦ୍ଧି ପାଏ, ସେତେବେଳେ ସହର ଓ ନଗରୀଗୁଡିକର ଆର୍ଥିକ ପଦ୍ଧତିରେ ମଧ୍ୟ ଦୃତ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ଘଟିଥାଏ। ଏହା ଆମ ଆର୍ଥିକ ଚକ୍ର ସହ ଅଙ୍ଗାଙ୍ଗୀଭାବେ ଜଡିତ। ଏହି ଶକ୍ତି ନେଇ ଆମେ ଆଗକୁ ବଢିବୁ।

ଏହା ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ଆହୁରି କହିଥିଲେ ଯେ “ଯେତେବେଳେ ଆୟକରରେ ରିହାତି ସୀମା ୨ଲକ୍ଷରୁ ବଢି ୭ଲକ୍ଷ ହେଲା ଏହାର ସବୁଠାରୁ ଅଧିକ ସୁବିଧା ଚାକିରିଆ ବା ମଧ୍ୟବିତ୍ତ ଶ୍ରେଣୀଙ୍କୁ ହିଁ ମିଳିଥିଲା।”

ନିକଟରେ ବିଶ୍ୱ ସମ୍ମିଳିତ ଭାବେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିାଲେ ଯେ “ବିଶ୍ୱ ଏବେ ମଧ୍ୟ କୋଭିଡ-୧୯ ବୈଶ୍ୱିକ ମହାମାରୀ କବଳରୁ ମୁକୁଳି ପାରିନାହିଁ ଓ ଯୁଦ୍ଧ ସମସ୍ୟାକୁ ଆହୁରି ଘନୀଭୂତ କରିଛି। ଆଜି ବିଶ୍ୱ ମୁଦ୍ରାସ୍ପିତିର ଜଟିଳ ସମସ୍ୟାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି।”

ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତି ସମସ୍ୟାର ମୁକାବିଲା ନେଇ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ କହିଥିଲେ ଯେ “ ଭାରତ ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ନେଇ ସବୁଠାରୁ ଭଲ ଉଦ୍ୟମ କରିଛି। ଆମେ ନିଜକୁ ବିଶ୍ୱଠାରୁ ଅଲଗା ଭାବିବା ମଧ୍ୟ ଅନୁଚିତ। ମୋତେ ମୋ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତି ବୋଝ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ଆହୁରି ଅଧିକ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ପଡିବ। ମୁଦ୍ରାସ୍ପୀତିକୁ ମନେଇବା ପାଇଁ ମୋର ଉଦ୍ୟମ ଅବ୍ୟାହତ ରହିବ।”

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ସ୍ୱାଧୀନତାର ୭୬ ବର୍ଷ ପରେ ଭାରତ ଇତିହାସର ଏକ ନୂଆ ଯୁଗରେ ପ୍ରବେଶ କରୁଛି। ଏହାର ଇତିହାସର ପ୍ରଥମ ପୃଷ୍ଠା ପ୍ରାୟ ୧୦,୦୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଲେଖାଯାଇଥିଲା। ଯୁଗ ବଦଳିବା ସହିତ ଦେଶକୁ ଅନେକ ନାମ ମିଳିଥିଲା, ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ନାମ ହେଉଛି ଭାରତ, ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଏବଂ ଭାରତ।

ଆଜି ଐତିହାସିକ ପ୍ରଫେସର ଡ. ସଞ୍ଜୟ ସ୍ୱର୍ଣ୍ଣକର ଏହି ଯାତ୍ରାର ସୁବର୍ଣ୍ଣ ଅଧ୍ୟାୟକୁ ବଦଳାଇ ଦେଉଛନ୍ତି…

ବୈଦିକ ପରବର୍ତ୍ତୀ ସମୟର ବିଭିନ୍ନ ଶାସ୍ତ୍ରରେ ମହାନ ସମ୍ରାଟ ଚକ୍ରବର୍ତ୍ତୀ ରାଜା ଭରତଙ୍କ ସମ୍ମାନରେ ଦେଶକୁ ଭାରତ ବୋଲି କୁହାଯାଇଥାଏ। ବିଷ୍ଣୁ ପୁରାଣ, ବାୟୁପୁରାଣ, ଲିଙ୍ଗ ପୁରାଣ, ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ପୁରାଣ, ଅଗ୍ନି ପୁରାଣ, ସ୍କନ୍ଦ ପୁରାଣ ଓ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପୁରାଣରେ ଏହି ନାମ ରହିଛି।

ବିଷ୍ଣୁ ପୁରାଣରେ ଏହା ଉଲ୍ଲେଖ ଅଛି – ଉତ୍ତରମ ୟତସମୁଦ୍ରସ୍ୟ ହିମାଦ୍ରେଶବ ଦକ୍ଷିଣମ୍। ବର୍ଷ ତଦ୍ ଭାରତର ନାମ ହେଉଛି ଭାରତୀ।

ଅର୍ଥାତ୍ ସମୁଦ୍ରର ଉତ୍ତର ଏବଂ ହିମାଳୟର ଦକ୍ଷିଣରେ ଥିବା ଭୂମିକୁ ଭାରତ ଭୂମି କୁହାଯାଏ ଏବଂ ଏହି ପବିତ୍ର ଭୂମିରେ ରହୁଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ କୁହାଯାଏ। ଅର୍ଥାତ୍ କାଶ୍ମୀରରୁ କନ୍ୟାକୁମାରୀ ଏବଂ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀରୁ ବ୍ରହ୍ମପୁତ୍ର ନଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଭାରତ ରହିଛି। ଭାରତକୁ ଏହାର ଭୌଗୋଳିକ ପରିଚୟ ଦେବାରେ ହିମାଳୟ ଏବଂ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ହିମାଳୟ ନିକଟରେ ଥିବାରୁ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଆର୍ଯ୍ୟବର୍ତ୍ତ, ବ୍ରହ୍ମ ଋଷି ଦେଶ କୁହାଯାଉଥିଲା। ସେହିପରି ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ନଦୀ କୂଳରେ ଥିବାରୁ ଏହାର ନାମ ସପ୍ତ ସାନ୍ଧବ ରଖାଯାଇଛି। ଏହି ସିନ୍ଧ ନଦୀ କାରଣରୁ ଗ୍ରୀକ ଆକ୍ରମଣକାରୀମାନେ ସିନ୍ଧରୁ ସିନ୍ଧୁ ନାମ ରଖିଥିଲେ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଭାରତ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ପାରସୀମାନେ ସିନ୍ଧ ହିନ୍ଦ ଏବଂ ଏହି ଅଞ୍ଚଳକୁ ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ବୋଲି କହୁଥିଲେ।

ସ୍ପଷ୍ଟୀକରଣ: ପାକିସ୍ତାନର କାନ୍ଦାହାରଠାରୁ ତକ୍ଷସିଲା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସୀମା ଥିଲା

ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକା ସଭ୍ୟତା ସମୟରେ ହରପ୍ପା, ମୋହେଞ୍ଜୋଦାରୋ, କାଲିବଙ୍ଗା, ରଙ୍ଗପୁର ଭଳି ସହରର ବିକାଶ ଭାରତ ଦେଖିଥିଲା। ଆର୍ଯ୍ୟ ସଭ୍ୟତାରେ ଗାନ୍ଧର (ଆଫଗାନିସ୍ତାନର କାନ୍ଦାହାର), ପୁରୁଷପୁର (ପାକିସ୍ତାନର ପେଶାୱାର), ତକ୍ଷଶିଳା (ପାକିସ୍ତାନ), ପାଟଲିପୁତ୍ର (ପାଟନା), ଉଜ୍ଜୈନ (ଉଜ୍ଜୈନ), କୌଶାମ୍ବି ଭଳି ସହରର ବିକାଶ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ସମୟ ମଧ୍ୟରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ବାସିନ୍ଦାମାନେ ଭାରତୀୟ ସଂସ୍କୃତିକୁ ସମୁଦ୍ର ପାର କରି ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆକୁ ବିସ୍ତାର କରିଥିଲେ, ଯାହାର ପ୍ରମାଣ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ମାଲେସିଆ, ଥାଇଲାଣ୍ଡ, କାମ୍ବୋଡିଆ ଇତ୍ୟାଦି ଦେଶରେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ।

ଜୈନ ପରମ୍ପରାରେ ଋଷଭଦେବଙ୍କ ପୁତ୍ର ଭରତ

ଜୈନ ପରମ୍ପରା ଅନୁଯାୟୀ, ‘ଭଗବାନ ଋଷଭଦେବ ନାଭିରାଜଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ। ଋଷଭଦେବଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ ଭରତ ଏବଂ ତାଙ୍କ ନାମ ପରେ ଏହି ଦେଶକୁ ଭାରତବର୍ଷ ନାମ ମିଳିଥିଲା । ସ୍କନ୍ଦ ପୁରାଣ (ଅଧ୍ୟାୟ ୩୭), ବିଷ୍ଣୁ ପୁରାଣ, ବାୟୁପୁରାଣ, ଲିଙ୍ଗ ପୁରାଣ, ବ୍ରହ୍ମାନନ୍ଦ ପୁରାଣ, ଅଗ୍ନି ପୁରାଣ ଓ ମାର୍କଣ୍ଡେୟ ପୁରାଣରେ ମଧ୍ୟ ସମାନ ଉଲ୍ଲେଖ ରହିଛି।

ଏଠାକାର ସଭ୍ୟତାରେ ସବୁକିଛି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ

ଭାରତର ମୂଳ ବାସିନ୍ଦାମାନେ ଶକା, କୁଶାନ, ହୁନ୍, ପଠାନ, ମଙ୍ଗୋଲ, ତୁର୍କୀ, ଫ୍ରେଞ୍ଚ, ଇଂରାଜୀ, ଡଚ୍, ପର୍ତ୍ତୁଗିଜ ଇତ୍ୟାଦି ବିଦେଶୀ ଜାତିକୁ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ରବୀନ୍ଦ୍ରନାଥ ଟାଗୋର ଏହି ଶବ୍ଦରେ ଭାରତର ଏହି ଗୁଣ ରଚନା କରିଥିଲେ- ହେଥାୟା ଆର୍ଯ୍ୟ, ହେଥା ଅନରିଆ, ହେଥାଇ ଦ୍ରାବିଡ଼-ଚାଇନା, ଶାକ୍-ହୁନ୍-ଦଳ, ପଠାନ-ମୋଗଲ ଏକ ଦେହେ ହୋଲୋ ଲିନ୍ ।

ଏବେ ଜାଣନ୍ତୁ ବଦଳୁଥିବା ନାମର ଇତିହାସ

ଭାରତବର୍ଷ: ସମ୍ରାଟ ଭରତଙ୍କ ଶିଶୁ ରୂପର ଏହି ଚିତ୍ରକୁ ରାଜା ରବି ବର୍ମା ନିର୍ମାଣ କରିଥିଲେ । ଋଗବେଦରେ ଭାରତ ନାମର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ପ୍ରମାଣ ମିଳେ, ଯେଉଁଥିରେ ଯୁଦ୍ଧରେ ଭାରତ ନାମକ ଏକ ବଂଶ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି । ଏହାପରେ ଭରତ ନାମକ ରାଜାମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ସବୁଠାରୁ ପ୍ରମୁଖ ଥିଲେ ସମ୍ରାଟ ଭରତ, ଯିଏ ଦୁଷ୍ମନ୍ତ ଓ ଶକୁନ୍ତଳାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ । ପାଣ୍ଡବ ଓ କୌରବମାନେ ସେମାନଙ୍କ ବଂଶରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ନାମ ପରେ ଏହି ଭୂମିର ନାମ ଭାରତ ରଖାଯାଇଛି । ଭାରତରେ ଜମ୍ବୁଦ୍ୱିପ, ଭାରତଖଣ୍ଡ, ହିମବର୍ଷ, ଭରତବର୍ଷ, ଆର୍ଯ୍ୟବର୍ତ ଭଳି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ନାମ ରହିଛି ।

ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ: ହିନ୍ଦୁ ଶବ୍ଦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ପଞ୍ଚମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଅସ୍ତିତ୍ୱରେ ଆସିଥିଲା ବୋଲି ଐତିହାସିକ ପ୍ରମାଣରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି । ହିନ୍ଦୁସ୍ଥାନ ଶବ୍ଦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟୀୟ ପ୍ରଥମ ଶତାବ୍ଦୀରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା । ଉଭୟ ହିନ୍ଦୁ ଓ ହିନ୍ଦ ଶବ୍ଦ ଇଣ୍ଡୋ-ଆର୍ଯ୍ୟ/ସଂସ୍କୃତ ଶବ୍ଦ ସିନ୍ଧୁ ଅର୍ଥାତ୍ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ ବା ଏହାର ଆଖପାଖ ଅଞ୍ଚଳରୁ ବିକଶିତ ହୋଇଛି । ପ୍ରାଚୀନ ଇରାନର ଆଚାମେନିଡ ସମ୍ରାଟ ଦାରିୟସ୍ ପ୍ରଥମ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ୫୧୬ରେ ସିନ୍ଧୁ ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ସମୟରେ ନିମ୍ନ ସିନ୍ଧୁ ଉପତ୍ୟକା ପାଇଁ ‘ହିନ୍ଦୁ’ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥିଲା ।

ଅଶୋକ ଚକ୍ରକୁ ଭାରତରେ ‘ଧର୍ମ ଚକ୍ର’ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀରେ ମୌର୍ୟ ସମ୍ରାଟ ଅଶୋକଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିର୍ମିତ ସାରନାଥ ମନ୍ଦିରରୁ ଏହା ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି ।

ଭାରତ: ଭାରତର ଇଂରାଜୀ ନାମ ସିନ୍ଧୁ (ସିନ୍ଧୁ) ଶବ୍ଦରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୋଇଛି । ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ଚତୁର୍ଥ ଶତାବ୍ଦୀରୁ ୟୁରୋପରେ ଗ୍ରୀକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସମାନ ନାମ ପ୍ରଚଳିତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଗ୍ରୀକମାନେ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀକୁ ସିନ୍ଧୁ ନଦୀ ବୋଲି ଡାକୁଥିଲେ ଏବଂ ସେମାନେ ଏହି ଭୂମିକୁ ଇଣ୍ଡିସ୍ ବୋଲି କହୁଥିଲେ । ଲାଟିନ୍ ଭାଷାରେ ଏହା ଭାରତ ରେ ପରିଣତ ହୋଇଥିଲା । ଏହାର ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଶୁଣି ଆଲେକଜାଣ୍ଡର ଖ୍ରୀଷ୍ଟଙ୍କ ପ୍ରାୟ ୩୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବରୁ ଆକ୍ରମଣ କରିଥିଲେ । ଗ୍ରୀକ୍ ରାଷ୍ଟ୍ରଦୂତ ମେଗାସ୍ଥିନିସ୍ ଭାରତର ପରିସ୍ଥିତି, ସଭ୍ୟତା ଏବଂ ସଂସ୍କୃତି ଉପରେ ଇଣ୍ଡିକା ନାମକ ଏକ ଗ୍ରନ୍ଥ ଲେଖିଥିଲେ । ପୁରୁଣା ଇଂରାଜୀରେ ଭାରତ ନାମ ନବମ ଶତାବ୍ଦୀ ଓ ଆଧୁନିକ ଇଂରାଜୀରେ ସପ୍ତଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର । ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତ ଶବ୍ଦ ଟି ବହୁତ ଦ୍ରୁତ ଏବଂ ଅଧିକ ବ୍ୟବହୃତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା ।

ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ ତୃତୀୟ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଭାରତର ସମ୍ମାନ ଆଲେକଜାଣ୍ଡରଙ୍କ ନିକଟରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲା । ସମ୍ବିଧାନରେ ‘ଭାରତ ହିଁ ଭାରତ’ ନାମ ରହିଛି

ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ରାଜ୍ୟର ଅଧିକାଂଶ ରେକର୍ଡରେ ‘ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ’ ନାମ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ଐତିହାସିକ ଇଆନ୍ ଜେ ବାରୋ ତାଙ୍କ ପ୍ରବନ୍ଧ ‘ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନରୁ ଭାରତ: ବଦଳୁଥିବା ନାମ’ରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ “ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ହିନ୍ଦୁସ୍ତାନ ଶବ୍ଦ ପ୍ରାୟତଃ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳକୁ ବୁଝାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହୃତ ହେଉଥିଲା । ତେବେ ଅଷ୍ଟାଦଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଶେଷ ଭାଗରୁ ବ୍ରିଟିଶ ମାନଚିତ୍ରରେ ‘ଭାରତ’ ଶବ୍ଦର ବ୍ୟବହାର ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବଢ଼ିବାରେ ଲାଗିଲା । ଉନବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀରେ ଇଂରେଜମାନେ ଭାରତ ଶବ୍ଦକୁ ବ୍ୟାପକ ମାତ୍ରାରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ । ଇଂରାଜୀ ଦସ୍ତାବିଜ ଓ ପୁସ୍ତକରେ ଭାରତ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହୃତ ହେବା ଆରମ୍ଭ ହେଲା । ଦେଶୀ ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ରାଜାମାନେ ମଧ୍ୟ ନିଜ ରାଜ୍ୟରେ ଇଂରାଜୀ ଭାଷାରେ ଭାରତ ଶବ୍ଦ ବ୍ୟବହାର କରିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ ।