ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଶ୍ରାବଣ ମାସ ଶୁକ୍ଲ ପକ୍ଷର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥିରେ ନାଗପଞ୍ଚମୀ ପର୍ବ ପାଳନ କରାଯିବ। ଏଥର ନାଗ ପଞ୍ଚମି ଅଗଷ୍ଟ ୨ ତାରିଖରେ ପାଳନ କରାଯିବ। ଏହି ଦିନ ନାଗଦେବଙ୍କୁ ପୂଜା କରିବାର ନିୟମ ରହିଛି। ପୌରାଣିକ ବିଶ୍ୱାସ ଅନୁଯାୟୀ, ଶ୍ରାବଣର ପଞ୍ଚମୀ ତିଥି ସାପମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରିୟ, କାରଣ ଏହି ଦିନ ସମସ୍ତ ସାପର ବିନାଶକୁ ରକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ସାପ ସହିତ ଜଡିତ ଏକ ପରମ୍ପରା ଅଛି।
କୁହାଯାଏ ଯେ, ସାପ ଘରର ବାହ୍ୟ କାନ୍ଥରେ ଋଷିଙ୍କ ନାମ ଲେଖିଲେ ଘରେ ସାପ ପ୍ରବେଶ କରେ ନାହିଁ। କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କ’ଣ କହୁଛି ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା…
ସାପ କାମୁଡ଼ାରୁ ରକ୍ଷା କରନ୍ତି ଏହି ଋଷି:
ସାପର ନାମ ଶୁଣି ମନରେ ଭୟ ସୃଷ୍ଟି ହୁଏ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଚାଲିଆସୁଥିବା ଏକ ପରମ୍ପରା କେତେକ ସ୍ଥାନରେ ପ୍ରଚଳିତ ଅଛି। ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ, ସାପମାନେ ଘରର ବାହ୍ୟ କାନ୍ଥରେ ‘ଆସ୍ତିକ ମୁନିଙ୍କ ଦୁହାଇ’ ବାକ୍ୟ ଲେଖିଲେ ଘରେ ସାପ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି ନାହିଁ। ଏହି ବିଶ୍ୱାସ ପଛରେ ଏକ କିମ୍ବଦନ୍ତୀ ମଧ୍ୟ ଅଛି।
କିମ୍ବଦନ୍ତୀ କ’ଣ କହୁଛି:
ମହାଭାରତ କାଳରେ, ଶମିକ ମୁନିଙ୍କ ଅଭିଶାପ ହେତୁ ତକ୍ଷକ ନାଗ ରାଜା ପରୀକ୍ଷିତଙ୍କୁ କାମୁଡିଥିଲେ। ତାଙ୍କ ପିତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର ପ୍ରତିଶୋଧ ନେବାକୁ ପରୀକ୍ଷିତଙ୍କ ପୁଅ ଜନମେଜୟ ସମସ୍ତ ସାପକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସାର୍ପୋଷ୍ଟି ଯଜ୍ଞ ଆୟୋଜନ କରିଥିଲେ। ଏହି ଯଜ୍ଞର ପ୍ରଭାବ ହେତୁ ଦୁନିଆର ସମସ୍ତ ସର୍ପ ଏବଂ ସର୍ପମାନେ ନିଜେ ଅଗ୍ନି ଗର୍ତ୍ତ ଆଡକୁ ଟାଣି ହୋଇ ଯାଉଥିଲେ। ଗୋଟିଏ ପରେ ଗୋଟିଏ ସମସ୍ତ ସାପ ଭସ୍ମ ହେବାକୁ ଲାଗିଲେ। ସର୍ପମାନେ ସେମାନଙ୍କୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ମହାନ ଋଷି ଆସ୍ତିକ ମୁନିଙ୍କ ନିକଟରେ ପ୍ରାର୍ଥନା କରିଥିଲେ। ବ୍ରହ୍ମାଙ୍କ ବରଦାନ ହେତୁ ଆସ୍ତିକ ମୁନି ଏହି ଯଜ୍ଞକୁ ଶେଷ କରି ସର୍ପମାନଙ୍କ ଜୀବନ ରକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ତା’ପରେ ସର୍ପମାନେ ଆସ୍ତିକ ମୁନିଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଥିଲେ ଯେ ସେମାନେ ଯେଉଁ ସ୍ଥାନରେ ଆସ୍ତିକ ମୁନିଙ୍କ ନାମ ଲେଖାଯିବ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ସେମାନେ ପ୍ରବେଶ କରିବେ ନାହିଁ। ଯେଉଁ ଘରେ ସର୍ପ ପୂଜା କରାଯାଏ, ସେହି ଘରେ ସାପ କାମୁଡ଼ିବାର ଭୟ କେବେ ରହିବ ନାହିଁ। ଏହି ପରମ୍ପରା ହେତୁ ଲୋକମାନେ ନିଜ ଘର ବାହାରେ ଥିବା କାନ୍ଥରେ ଆସ୍ତିକ ମୁନିଙ୍କ ନାମ ଲେଖନ୍ତି।