ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ପୁଲିସ ପୀଡ଼ିତାଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇବା ଜରୁରୀ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ଆହତଙ୍କୁ ୫୦ ହଜାର ଟଙ୍କା ଓ ମୃତକଙ୍କ ପରିବାରକୁ ୨ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା କ୍ଷତିପୂରଣ ଦେବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଥିଲେ ହେଁ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଅଭାବରୁ ଦାବି ନଗଣ୍ୟ। ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ ଏହାକୁ ନେଇ ଅସନ୍ତୋଷ ବ୍ୟକ୍ତ କରିବା ସହ କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ପୀଡ଼ିତା ଓ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଜଣାଇବା ପୋଲିସର କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ବୋଲି କହିଛନ୍ତି।
କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ
ମୋଟର ଯାନ ଆଇନର ଧାରା-୧୬୧ ଅନୁଯାୟୀ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ପୀଡ଼ିତାଙ୍କ ପାଇଁ କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନା କରିଛନ୍ତି, ଯାହା ୧ ଏପ୍ରିଲ, ୨୦୨୨ରୁ ଲାଗୁ ହେବ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ବହୁତ କମ। ୨୦୨୨ରେ ସମଗ୍ର ଦେଶରେ ୬୭୩୮୭ଟି ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଘଟିଛି। ତେବେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନାରେ ମାତ୍ର ୨୦୫ଟି ଦାବି ଦାଖଲ ହୋଇଥିବାବେଳେ ୯୫ଟିର ସମାଧାନ ହୋଇଛି। ସଡ଼କ ପରିବହନ ମନ୍ତ୍ରାଳୟ ତଥ୍ୟ ଅନୁଯାୟୀ, ୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲାରେ ୬୬୦ ଜଣଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଓ ୧୧୩ ଆହତ ମାମଲାରେ କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ଏହି ରାଶି ୧୮୪.୬୦ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରହିଛି। ଦୁର୍ଘଟଣା ସଂଖ୍ୟା ଏବଂ କ୍ଷତିପୂରଣରେ ବ୍ୟାପକ ପାର୍ଥକ୍ୟ ରହିଛି। ଏହା ପଛର ଗୋଟିଏ କାରଣ ହେଉଛି ପୀଡ଼ିତା ଓ ମୃତକଙ୍କ ପରିବାର ପାଖରେ ଏହି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ସୂଚନାର ଅଭାବ।
ଦାବି ଅନୁସନ୍ଧାନ ଅଧିକାରୀଙ୍କ ବିଷୟରେ ଆମକୁ କୁହନ୍ତୁ
ସର୍ବୋଚ୍ଚ ନ୍ୟାୟାଳୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଅନେକ ମାମଲା ଅଛି, ଯେଉଁଥିରେ ପୋଲିସ ଏବଂ କ୍ଲେମ୍ ତଦନ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଏକ ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ଘଟିଛି। ସେମାନେ ଜାଣନ୍ତି ଯେ ଯେଉଁମାନେ ଏହି ଘଟଣାର ଶିକାର ହୋଇଛନ୍ତି ସେମାନେ କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଇବାକୁ ହକଦାର କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କ ତରଫରୁ କୌଣସି ଦାବି କରାଯାଇ ନାହିଁ। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ କେନ୍ଦ୍ରର କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ପୀଡ଼ିତା ଓ ମୃତକଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଜଣାଇବା ଦରକାର। ଯଦି କୌଣସି ହିଟ୍ ଆଣ୍ଡ ରନ୍ ମାମଲା ରହିଛି ଏବଂ ଏତଲା ସମୟରେ ଘଟଣାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଗାଡ଼ି ନ ମିଳେ ତେବେ ପୋଲିସ ତାକୁ ଖୋଜିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ଉଚିତ ଏବଂ ଏହି ଘଟଣା ପାଇଁ ଦାୟୀ ଗାଡ଼ି ଏକ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ନ ମିଳେ, ତା’ପରେ ପୀଡ଼ିତା ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଚିଠି ଲେଖି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ କ୍ଷତିପୂରଣ ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରନ୍ତୁ।
ଏହି ସମୟରେ ପୁଲିସ କ୍ଲେମ୍ ଇନକ୍ୱାରି ଅଫିସରଙ୍କ ବିବରଣୀ, ଯେଉଁଥିରେ ଇମେଲ୍ ଆଇଡି ଏବଂ ଠିକଣା ରହିଛି, ପୀଡ଼ିତାଙ୍କ ପରିବାରକୁ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ। ଏଥିସହ ଦାବି ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ପୁଲିସ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ କାଗଜପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତୁ। ମାସକ ମଧ୍ୟରେ ଆହତ କିମ୍ବା ମୃତକଙ୍କ ସମ୍ପର୍କୀୟଙ୍କ ନାମ ଓ ଠିକଣା ମଧ୍ୟ ଦାବି ଅନୁସନ୍ଧାନ ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ। ଯଦି ଦାବି ତଦନ୍ତ ଅଧିକାରୀ ଏକମାସ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷତିପୂରଣ ପାଇଁ ପୀଡ଼ିତା ଏବଂ ପରିବାର ସଦସ୍ୟଙ୍କଠାରୁ ଦାବି ଗ୍ରହଣ ନ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ଏ ସମ୍ପର୍କରେ ଜିଲ୍ଲା ଆଇନ ସେବା ପ୍ରାଧିକରଣକୁ ଅବଗତ କରନ୍ତୁ। ଦାବି ପତ୍ର ଆବେଦନର ଏକମାସ ମଧ୍ୟରେ ଦାବି ସମାଧାନ କମିଶନରଙ୍କ ନିକଟକୁ ଦସ୍ତାବିଜ ପଠାଇବାକୁ ଦାବି ଅଧିକାରୀ ନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ । ଖଣ୍ଡପୀଠ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର କ୍ଷତିପୂରଣ ରାଶି ବୃଦ୍ଧି କରିବା ଉପରେ ବିଚାର କରିବା ଉଚିତ।
ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତିର ଫାଇଦା କ’ଣ ହେବ?
ସଡ଼କ ଦୁର୍ଘଟଣା ଏକ ଗମ୍ଭୀର ସମସ୍ୟା। ଏପରି ଘଟଣାରେ ମୃତ୍ୟୁ ପରିବାରର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତି ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଖରାପ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ପୀଡ଼ିତାଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବା ପାଇଁ ଆଇନରେ ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି। ଏହି ଘଟଣାରେ ସମ୍ପୃକ୍ତ ଗାଡ଼ି ଠାବ ହେବା ପରେ ଗାଡ଼ି ବୀମା କମ୍ପାନୀ ପୀଡ଼ିତାଙ୍କୁ ତାଙ୍କ କ୍ଷମତା ଅନୁଯାୟୀ କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ମୋଟର ଯାନ ଦୁର୍ଘଟଣା ଟ୍ରିବ୍ୟୁନାଲରେ ଏଥିପାଇଁ ମାମଲା ଚାଲିଛି। ସେହିପରି ଯେଉଁ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଗାଡ଼ି ଠାବ ହୋଇନଥାଏ, ସେଠାରେ କେନ୍ଦ୍ର ତରଫରୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହି ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ଅଭାବରୁ ଖୁବ୍ କମ୍ ଲୋକଙ୍କୁ କ୍ଷତିପୂରଣ ମିଳୁଛି। ଏବେ ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟଙ୍କ ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ପରେ ଲୋକମାନେ ଏହି ଯୋଜନା ସମ୍ପର୍କରେ ସୂଚନା ପାଇବେ ଏବଂ ପୀଡ଼ିତଙ୍କୁ ଆର୍ଥିକ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯିବ।
