Author: SM Network

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୭୦ ବର୍ଷ ଧରି ଦେଶକୁ ଶାସନ କରିଥିବା କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ରାଜସ୍ଥାନର ୩୦ ବର୍ଷର ପରମ୍ପରାକୁ ବଦଳାଇ ପାରିନାହିଁ। ୫ ବର୍ଷ କ୍ଷମତାରେ ରହିବା ପରେ ୨୦୨୩ ନିର୍ବାଚନରେ ସେ ସରକାରଙ୍କୁ ଦୋହରାଇବାରେ ସକ୍ଷମ ହେବେ ବୋଲି ଆଶା ରଖିଥିଲେ। ତାହା ହୋଇନାହିଁ। ନା ସରକାର ଗଠନ ହେଲା ନା ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଆସନରେ ବସିବାର ସୁଯୋଗ ମିଳିଲା। ରାଜସ୍ଥାନର ଭୋଟରମାନେ ପରମ୍ପରା ପାଳନ କରି ଗେହଲତଙ୍କୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି। ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କ୍ଷମତା ଯିବା ପରେ ସେ ଗେହେଲତ ନିଜ ଲୋକ ‘ଶତ୍ରୁ’ ପାଲଟି ଯାଇଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ଓଏସଡି ଲୋକେଶ ଶର୍ମା ସର୍ବସାଧାରଣରେ ମୁହଁ ଖୋଲିଛନ୍ତି। ଗତ କିଛିବର୍ଷ ହେବ ଯେଉଁମାନେ ଗେହଲତଙ୍କୁ ପ୍ରଶଂସା କରିବାକୁ ଥକି ନ ଥିଲେ, ସେମାନେ ହଠାତ୍ ବିରୋଧୀ ଦଳ ଭୂମିକାରେ ନଜର ଆସିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି। ୧୦ ବର୍ଷର ପୁରୁଣା ଇତିହାସର ପୁନରାବୃତ୍ତି ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ତତ୍କାଳୀନ ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ମିଡିଆ ପରାମର୍ଶଦାତା ସଞ୍ଜୟ ବାରୁ ତାଙ୍କ ପାଇଁ ସମସ୍ୟା ପାଲଟିଥିଲେ। ସେହିପରି ଏବେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ ଓଏସଡି ଲୋକେଶ ଶର୍ମା ଶତ୍ରୁରେ ପରିଣତ ହୋଇଛନ୍ତି।

ରାଜସ୍ଥାନରେ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଆଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ କ’ଣ ହେଲା?

ରାଜସ୍ଥାନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ କଂଗ୍ରେସ ରାଜସ୍ଥାନରେ ତିନି ଦଶନ୍ଧି ପୁରୁଣା ପରମ୍ପରାକୁ ବଦଳାଇବାର ଆଶା ରଖିଥିଲା। ୫ ବର୍ଷ ତଳେ କ୍ଷମତାରୁ ବିତାଡ଼ିତ ଦଳ ପୁଣିଥରେ ସରକାର ଗଢ଼ୁଛି । ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଚେହେରା ଜନତାଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ ଥିଲା, ସେ ହେଉଛନ୍ତି ଅଶୋକ ଗେହଲତ। ଗାନ୍ଧି ପରିବାର ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ମୁକ୍ତ ସୁଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ସରକାରଙ୍କ ବିରୋଧରେ କୌଣସି ଆଣ୍ଟି ଇନକମ୍ବେନ୍ସି ନ ଥିଲା। ଜନମତ ସର୍ବେକ୍ଷଣଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଏକଜିଟ୍ ପୋଲ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କଂଗ୍ରେସ ସରକାର ହେବ ବୋଲି ସଙ୍କେତ ଦେଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ତାହା ହୋଇନାହିଁ। ଫଳାଫଳ ଦିନ ଅର୍ଥାତ୍ ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରେ କଂଗ୍ରେସ ସରକାର କିମ୍ବା ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ ଯାଦୁ ଚାଲିନଥିଲା। କଂଗ୍ରେସକୁ ମାତ୍ର ୬୯ଟି ଆସନରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ହେବାକୁ ପଡ଼ିଛି ଏବଂ ପରାଜୟର ଦୋଷ ଗେହଲତଙ୍କ ମୁଣ୍ଡରେ ପଡ଼ିଛି। ଫଳାଫଳ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତାଙ୍କ ସହ ଥିବା ଲୋକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏବେ ତାଙ୍କ ବିରୋଧରେ ଛିଡ଼ା ହୋଇଛନ୍ତି। ଯେଉଁ ଚେହେରାରେ କଂଗ୍ରେସ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲା, ସେହି ଚେହେରାକୁ ପରାଜୟର କାରଣ କହିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି।

ଗେହଲତଙ୍କ ପାଇଁ କେମିତି ସମସ୍ୟା ପାଲଟିଲେ ଲୋକେଶ ଶର୍ମା

ଡିସେମ୍ବର ୩ରେ ଫଳାଫଳ ଆସିବା ପରେ ରାଜସ୍ଥାନରେ କଂଗ୍ରେସର ପରାଜୟର ସମୀକ୍ଷା କରିବାର ସମୟ ଆସିଥିଲା। ରାଜ୍ୟ ପ୍ରଭାରୀ ସୁଜିନ୍ଦର ସିଂହ ରନ୍ଧାୱା, ରାଜ୍ୟ ସଭାପତି ଗୋବିନ୍ଦ ସିଂହ ଡୋଟାସରା ଏବଂ ସମସ୍ତ ବରିଷ୍ଠ ନେତା ପରାଜୟର କାରଣ ଭାବେ ବିଜେପି ଓ ମୋଦୀ ଲହରକୁ ଧ୍ରୁବୀକରଣ କରିବାରେ ଲାଗିପଡ଼ିଛନ୍ତି। ଯାହାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ାଯାଇଥିଲା, ତାହାକୁ ଏଡ଼ାଇ ଦିଆଯାଇଥିଲା, ଅର୍ଥାତ୍ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କୁ ପରାଜୟ ପାଇଁ ଦାୟୀ କରାଯାଉଥିଲା। ଏହି ରିପୋର୍ଟ ହାଇକମାଣ୍ଡଙ୍କ ନିକଟକୁ ପଠାଯାଉଥିବାବେଳେ ଲୋକେଶ ଶର୍ମା ନିଜ ବୟାନ ଦେଇ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଛନ୍ତି । ଦଳ ଭିତରେ ପୂର୍ବରୁ ଗୋଷ୍ଠୀକନ୍ଦଳ ଲାଗି ରହିଥିବାବେଳେ ଏବେ ଲୋକେଶ ଶର୍ମାଙ୍କ ଖୋଲା ବିରୋଧ ଗେହଲତଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।
ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ ବିଫଳତାକୁ ନେଇ ବିଜେପିର ବୟାନବାଜି ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଶେଷ ହୋଇନାହିଁ । ଏହି ସମୟରେ ତାଙ୍କ ଓଏସଡି ଲୋକେଶ ଶର୍ମାଙ୍କ ମନ୍ତବ୍ୟ ଦଳରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । କେବଳ ଚେହେରା, ଟିକେଟ ବଣ୍ଟନ, ନେତୃତ୍ୱ ଦକ୍ଷତା ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛି । ଲୋକେଶ ଶର୍ମା ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ କ୍ଷତିକାରକ ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଛନ୍ତି ଯେ ଗେହଲତ ଆତ୍ମସନ୍ତୋଷରେ ରହିଥିଲେ, ଗମ୍ଭୀର ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଅଣଦେଖା କରୁଥିଲେ ।
ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳର ନୀରବତା ଭିତରେ ଲୋକେଶ ଶର୍ମାଙ୍କ ବିସ୍ଫୋରଣ ଦଳରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି

ଲୋକେଶ ଶର୍ମା କହିଛନ୍ତି ଯେ ଫଳାଫଳରେ ମୁଁ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ଦୁଃଖିତ, କିନ୍ତୁ ମୁଁ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ନୁହେଁ । କଂଗ୍ରେସ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ ପରମ୍ପରା ବଦଳାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ଅଶୋକ ଗେହଲତ କେବେବି କୌଣସି ପରିବର୍ତ୍ତନ ଚାହୁଁନଥିଲେ । ଏହା କଂଗ୍ରେସର ପରାଜୟ ନୁହେଁ ବରଂ ଅଶୋକ ଗେହଲତଙ୍କ ପରାଜୟ । ଗେହଲତଙ୍କ ଚେହେରାରେ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମତା ଦେଇ ଦଳ ତାଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିଥିଲା ଏବଂ ତାଙ୍କ କହିବା ଅନୁଯାୟୀ ସେ ନିଜେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଆସନରେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଦେଇଥିଲେ । ନା ତାଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତା, ନା ଯାଦୁ ଏବଂ ପ୍ରତିଥର ଭଳି କଂଗ୍ରେସ ତାଙ୍କ ଯୋଜନା ଆଧାରରେ ଜିତିପାରିଲା ନାହିଁ କି ଗୋଲାପୀ ପ୍ରଚାର କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରିଲା ନାହିଁ । କ୍ରମାଗତ ତୃତୀୟ ଥର ପାଇଁ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଥିବାବେଳେ ଗେହଲତ ଦଳକୁ ପୁଣିଥରେ ପରାଜିତ କରିଛନ୍ତି । ଆଜି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ କେବଳ ଦଳରୁ ଇସ୍ତଫା ଦେଇଛନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଗେହଲତ ତାଙ୍କ କ୍ଷମତା ସମୟରେ ଦଳକୁ କେବେବି କ୍ଷମତାକୁ ଫେରାଇ ଆଣିବାରେ ସକ୍ଷମ ହୋଇନାହାନ୍ତି ।

ବିପୁଳ ବିଜୟ ପରେ ବି ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ମେରୁଦଣ୍ଡହୀନତା

ସଞ୍ଜୟ ବାରୁ ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକରେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ୨୦୦୯ରେ ବିପୁଳ ବିଜୟ ପରେ ମଧ୍ୟ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କ ମେରୁଦଣ୍ଡହୀନତା ବୁଝିବା ବାହାରେ ଥିଲା । ସେ ନିଜ କାର୍ଯ୍ୟାଳୟରେ ନିଜ ପସନ୍ଦର ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ନିଯୁକ୍ତି ଦେବାରେ ସକ୍ଷମ ନ ଥିଲେ । ଏହି ପୁସ୍ତକରେ ବାରୁ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ସୋନିଆ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ଜାତୀୟ ପରାମର୍ଶଦାତା ପରିଷଦ ଏକ ସୁପର କ୍ୟାବିନେଟ ଭଳି କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିଲା । ସମସ୍ତ ସାମାଜିକ ସଂସ୍କାର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଆରମ୍ଭ କରିବାର ଶ୍ରେୟ ତାଙ୍କୁ ଦିଆଯାଇଥିଲା । ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀଙ୍କ ବିଦେଶ ଗସ୍ତ ସମ୍ପର୍କରେ ବାରୁ ଏପରି ମଧ୍ୟ ଲେଖିଥିଲେ ଯେ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କୁ ଅଣଦେଖା କରିବାର ସର୍ତ୍ତ ଏପରି ଥିଲା ଯେ ଆମେରିକା ଭଳି ଦେଶ ଭ୍ରମଣ କରି ଫେରିବା ପରେ ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରୀ ପ୍ରଣବ ମୁଖାର୍ଜୀ ମନମୋହନ ସିଂହଙ୍କୁ ଏ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଇବାର ଆବଶ୍ୟକତା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରିନଥିଲେ।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ନିଜ ବୟାନ ଓ ଆଚରଣ ଯୋଗୁଁ କଂଗ୍ରେସ ନିଜକୁ ଲଜ୍ଜିତ କରୁଛି। କେତେବେଳେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ରାଜନୈତିକ ଦଳମାନେ ‘ଫ୍ଲାଇଂ କିସ୍’ ପାଇଁ ଟାର୍ଗେଟ କରୁଛନ୍ତି ତ ଆଉ କେତେବେଳେ ନିଜ ବୟାନ ଦେଇ କଂଗ୍ରେସକୁ ପରାଜୟ ଦେଉଛନ୍ତି। ନିକଟରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ତଥା କଂଗ୍ରେସ ନେତା ଏକ ବୟାନ ଦେଇ କଂଗ୍ରେସକୁ ଲଜ୍ଜିତ କରିଥିବା ବେଳେ ଏବେ ତେଲେଙ୍ଗାନାରେ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀଭାବେ ଶପଥ ନେଇଥିବା ରେବନ୍ତ ରେଡ୍ଡୀ ଏଭଳି ବୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି ଯାହା ସମଗ୍ର ଉତ୍ତର ଭାରତର ରାଜନୀତିରେ ଭୂମିକମ୍ପ ଆଣିଛି।

ରେଡ୍ଡି ଉତ୍ତର ଭାରତର ବାତାବରଣକୁ ଖରାପ କରିଦେଲେ

ତେଲେଙ୍ଗାନା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ଦଳ ସଂଖ୍ୟାଗରିଷ୍ଠତା ହାସଲ କରି କେସିଆରଙ୍କ ଦଳ ବିଆରଏସକୁ କ୍ଷମତାରୁ ହଟାଇଦେଇଥିଲା। ଏହି ବିଜୟ ପରେ ତେଲେଙ୍ଗାନା କଂଗ୍ରେସ ସଭାପତି ରେବନ୍ତ ରେଡ୍ଡୀ ବିହାରର ଡିଏନଏ ଉପରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଛନ୍ତି। କେସିଆରଙ୍କ ଡିଏନଏ ବିହାରର ଏବଂ ତାଙ୍କ ଡିଏନଏ ତେଲେଙ୍ଗାନାର। କେସିଆର ମୂଳତଃ ବିହାରର କୁର୍ମି ଆତିର ବାସିନ୍ଦା। ତାଙ୍କ ପରିବାର ବହୁ ପୂର୍ବରୁ ତେଲେଙ୍ଗାନା ଚାଲି ଆସିଥିଲେ। ସେ ଏତିକିରେ ଅଟକି ନ ଥିଲେ, ବରଂ ତେଲେଙ୍ଗାନାର ଡିଏନଏ ବିହାରର ଡିଏନଏଠାରୁ ଭଲ ବୋଲି କହିଥିଲେ। ସେମାନେ ବିହାରର କୁର୍ମି ଜାତିକୁ ଛୋଟ କହି ଅପମାନିତ କରିଛନ୍ତି।

ରାଜନୈତିକ ବିଶ୍ଳେଷକମାନେ ମଧ୍ୟ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ବୟାନକୁ ଆତ୍ମଘାତୀ ବୋଲି କହୁଛନ୍ତି । ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ଏହି ବୟାନ ପରେ ଉତ୍ତର ଭାରତର ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଜାତି କ୍ରୋଧିତ ହେବା ସହ ଉତ୍ତର ବିହାରରେ କଂଗ୍ରେସ ବିରୋଧରେ ପ୍ରବଳ ଜନମତ ସୃଷ୍ଟି ହେବ । ଉତ୍ତର ଭାରତରେ କଂଗ୍ରେସର ଏହି ବୟାନକୁ ବ୍ୟାପକ ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରଚାର ପ୍ରସାର କରି କଂଗ୍ରେସ ଡଙ୍ଗା ବୁଡ଼ିବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ବିଜେପି ପଛଘୁଞ୍ଚା ଦେବ ନାହିଁ । ଏପରିକି ଉତ୍ତର ଭାରତ ବିନା କଂଗ୍ରେସ କେନ୍ଦ୍ରରେ କ୍ଷମତାକୁ ଆସିପାରିବ ନାହିଁ ବୋଲି କଂଗ୍ରେସର ଶୀର୍ଷ ନେତାମାନେ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଛନ୍ତି । ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଏବଂ ଛତିଶଗଡ଼ରେ ମଧ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ସମାନ ଢଙ୍ଗରେ ନିଜର ସ୍ଥିତି ଖରାପ କରିଛି । ଏବେ କଂଗ୍ରେସ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଓ ବିହାରରେ ବିହାର, ବିଶେଷ କରି କୁର୍ମି ଜାତିକୁ ଅପମାନିତ କରି ନିଜକୁ ଅପମାନିତ କରିବାକୁ ଯାଉଛି । ଏହିସବୁ ରାଜ୍ୟରେ କଂଗ୍ରେସ ନେତାମାନେ ଭୋଟରଙ୍କ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବା କଷ୍ଟକର ହେବ । ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ବୟାନ ଆଗାମୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପରାଜୟର କାରଣ ହେବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।

କଂଗ୍ରେସକୁ ପରାଜୟର ଉପହାର ଦେଇଛନ୍ତି କମଲନାଥ

ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ କମଲନାଥ ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମଘାତୀ ବୟାନ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ବୟାନ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ ଓ ରାଜସ୍ଥାନରେ କଂଗ୍ରେସକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଛି । ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ଧର୍ମ ଅନୁଯାୟୀ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ନେତା ତଥା ପୂର୍ବତନ ମୁଖ୍ୟମନ୍ତ୍ରୀ ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ କିଛି ଆସନରେ ଲଢ଼ିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । କିନ୍ତୁ ଏଭଳି ସମୟରେ କଂଗ୍ରେସ ନେତା କମଲନାଥ ଏପରି କିଛି କହିଛି କହିଲେ ଯାହା ଫଳରେ ନିଜ ସହଯୋଗୀ ଦଳକୁ ନିଜ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବଦଳାଇ ଦେଇଥିଲେ । ତା’ପରେ ସେ କହିଥିଲେ ଯେ ଇଣ୍ଡିମେଣ୍ଟ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ହୋଇଛି । ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ ୬୫ଟି ବିଧାନସଭା ଆସନରେ ଲଢ଼ିବା ପ୍ରସଙ୍ଗରେ କମଳ ନାଥ ‘ହେ ଅଖିଳେଶ ବଖିଲେଶ ଛୋଡ଼ୋ’ କହି ତାଙ୍କର ଉପହାସ କରିଥିଲେ।

ଏହି ବୟାନ ପରେ ସମାଜବାଦୀ ପାର୍ଟି ନେତାମାନେ ମଧ୍ୟ କଂଗ୍ରେସ ବିରୋଧରେ ମୋର୍ଚ୍ଚା ଖୋଲିଛନ୍ତି । ଏପରିକି ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ କଂଗ୍ରେସ ବିରୋଧରେ ଠକେଇ ଅଭିଯୋଗ ଆଣିଥିଲେ । ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ ଯଦି କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଏଭଳି କରେ, ତେବେ ୟୁପିରେ ଆସନ ଦେବା ପୂର୍ବରୁ ଆମେ ମଧ୍ୟ ଚିନ୍ତା କରିବୁ । କଂଗ୍ରେସ ନେତା କମଲନାଥ ଓ ଅଖିଳେଶ ଯାଦବଙ୍କ ଏହି ବୟାନ ପରେ କଂଗ୍ରେସ ଲଜ୍ଜିତ ହେବା ସହ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ବର୍ଗ କଂଗ୍ରେସ ଉପରେ ରାଗିଯାଇଥିଲେ । ଏହାର ପ୍ରଭାବ ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳରେ ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।

ରାହୁଲ ନୁହେଁ, ନୀତୀଶ

ବିହାରର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ହିସୁଆ ବିଧାୟକ ନୀତୁ ସିଂ ମଧ୍ୟ ଏଭଳି ବୟାନ ଦେଇଛନ୍ତି ଯାହା କଂଗ୍ରେସର ସମସ୍ୟାକୁ ବଢ଼ାଇଦେଇଛି । ତେବେ ୫ଟି ରାଜ୍ୟର ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ପରେ ଗଣମାଧ୍ୟମକୁ ପଚରାଯାଇଥିବା ଏକ ପ୍ରଶ୍ନର ଉତ୍ତରରେ ବିଧାୟକ ନୀତୁ ସିଂହ କହିଥିଲେ ଯେ ଆଗାମୀ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ନୁହେଁ ବରଂ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଲଢ଼ିବା ଉଚିତ । ଏ ହେଉଛନ୍ତି ସେହି ନୀତୁ ସିଂ ଯିଏ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ଫ୍ଲାଇଂ କିସର ସମର୍ଥନ କରିଥିଲେ ଏବଂ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଥିଲେ ଯେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ପାଖରେ ଏମିତି ଝିଅଙ୍କ ଅଭାବ ନାହିଁ ଯିଏ ଜଣେ ମହିଳାଙ୍କୁ ଫ୍ଲାଇଂ କିସ ଦେବେ । କିନ୍ତୁ ନିକଟରେ ନୀତୁ ସିଂଙ୍କ ଏହି ବୟାନ କଂଗ୍ରେସକୁ ଚକିତ କରିଛି । ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏହା ତାଙ୍କର ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ବୟାନ, ଦଳର ନୁହେଁ ।

ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ଏହି ବୟାନ ଉତ୍ତର ଭାରତୀୟ ରାଜନୀତିରେ ହଇଚଇ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି

ରେବନ୍ତ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ବୟାନକୁ ନେଇ ଉତ୍ତର ଭାରତର ରାଜନୀତି ସରଗରମ ହୋଇଛି । ତାଙ୍କର ଏହି ବୟାନ ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଓ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ରାଜନୀତିରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବ । ଏହି ତିନିଟି ରାଜ୍ୟର ଅନେକ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ କୁର୍ମିମାନେ ନିର୍ଣ୍ଣାୟକ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତି । ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ବୟାନ କଂଗ୍ରେସକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଉଥିବା ଜଣାପଡ଼ିଛି । କୁର୍ମିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ଦେଖି ଜେଡିୟୁ କର୍ମୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଫୁଲପୁରରୁ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ଲଢ଼ିବାକୁ ନିମନ୍ତ୍ରଣ କରିଛନ୍ତି । ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡରେ ମଧ୍ୟ ମହତୋ ଜାତି ରାଜନୀତିରେ ଆଧିପତ୍ୟ ବଜାୟ ରଖିଛି । ଏହି ଜାତିମାନେ ମଧ୍ୟ ଏକତରଫା ଭାବେ ଭୋଟ ଦିଅନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ କଂଗ୍ରେସକୁ ଅନେକ ଲୋକସଭା ଆସନରେ ପରାଜୟର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେବାକୁ ପଡ଼ିପାରେ । ବିହାର ଓ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗକୁ ଲାଗି ରହିଥିବା ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରେ ବିହାରୀ ଓ କୁର୍ମିଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଅଧିକ ରହିଛି । ଏହି କାରଣରୁ ତୃଣମୂଳ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରାର୍ଥୀ ତଥା ଜଣାଶୁଣା ତାରକା ଶତ୍ରୁଘ୍ନ ସିହ୍ନା ୨୦୧୯ରେ ଆସାନସୋଲ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀରୁ ନିର୍ବାଚନ ଜିତିଥିଲେ । ତେବେ ରେବନ୍ତ ରେଡ୍ଡୀଙ୍କ ଏହି ଆତ୍ମଘାତୀ ବୟାନରେ କଂଗ୍ରେସ ଦୁଃଖିତ ହୋଇଛି । ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନକୁ ଆଉ କିଛିମାସ ବାକି ରହିଛି । ସେପଟେ କଂଗ୍ରେସ ଯଦି ନିଜକୁ ରକ୍ଷା କରିପାରିବ ତେବେ ଠିକ୍ ଅଛି ନଚେତ୍ ରେବନ୍ତ ରେଡ୍ଡୀ ଆଉ ଏକ ପରାଜୟର ସ୍କ୍ରିପ୍ଟ ଲେଖିଛନ୍ତି ।

ସୁମିତ ଚନ୍ଦର

ଦେଶର ବିକାଶ ଯେତିକି ହେଉଛି, ସମାଜ ବଦଳିବା ସହିତ ପିଢ଼ିର ଚିନ୍ତାଧାରା ମଧ୍ୟ ବଦଳିବାରେ ଲାଗିଛି। କେବଳ ଦେଶ ନୁହେଁ, ନାଗରିକଙ୍କ ମୂଳ ଧାରଣାକୁ ମଧ୍ୟ ଆଧୁନିକୀକରଣ କରାଯାଉଛି। ଏଭଳି ସ୍ଥିତିରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ପିଢ଼ିର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଆଇନରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ଜରୁରୀ। ଆଜିର ପିଢ଼ି ବିବାହ ଓ ଛାଡ଼ପତ୍ରକୁ ଯେଉଁ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣରୁ ଦେଖୁଛନ୍ତି, ତାହା ଆମ ପିତାଙ୍କ ପିଢ଼ିର ଦୃଷ୍ଟିକୋଣଠାରୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭିନ୍ନ। ଯେତେବେଳେ ବିବାହ ଓ ଛାଡ଼ପତ୍ର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଏହି ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଗଲା, ସେତେବେଳେ ତାହା ସେହି ଯୁଗର ଆବଶ୍ୟକତା ସହିତ ସମାନ ଥିଲା। ଏବଂ ଏହି ଆଇନଗୁଡ଼ିକ କେବେ ଆଇନରେ ପରିଣତ ହେଲା ?

ପୁରୁଣା ହେଉଛି ଆଇନ

ସ୍ୱାଧୀନତାର ତୁରନ୍ତ ପରବର୍ତ୍ତୀ ବର୍ଷମାନଙ୍କରେ ଏହିସବୁ ଆଇନ ପ୍ରଣୟନ କରାଯାଇଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ଦେଶବାସୀଙ୍କ ଏକ ବଡ଼ ଅଂଶ ଥିଲା ଯେଉଁମାନେ ପଢ଼ି ବା ଲେଖି ପାରୁନଥିଲେ। ୧୯୫୧ ମସିହାରେ ଦେଶର ସାକ୍ଷରତା ହାର ମାତ୍ର ୧୮.୩ ପ୍ରତିଶତ ଥିବାବେଳେ ୨୦୨୧ରେ ଏହା ୭୭.୭ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଆଜି ମହିଳାମାନେ କେବଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ନୁହେଁ, ମାନସିକ ଓ ସାମାଜିକ ସ୍ତରରେ ମଧ୍ୟ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ। ଛାଡ଼ପତ୍ରକୁ ଆଉ ସାମାଜିକ କଳଙ୍କ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ନାହିଁ ଯେପରି କି ଏହା ଏକଦା ଅନୁଭବ କରାଯାଉଥିଲା। ତଥାପି ଯଦି ବିବାହ ଠିକ୍ ନ ହୁଏ, ତେବେ ଉଭୟ ସ୍ୱାମୀ-ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କୁ ଲମ୍ବା ମକଦ୍ଦମା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଦେଇ ଗତି କରିବାକୁ ପଡ଼ିଥାଏ। ତେଣୁ ବର୍ତ୍ତମାନର ପିଢ଼ିର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହ ଓ ଛାଡ଼ପତ୍ର ନିୟମରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ରହିଛି।

ଛାଡ଼ପତ୍ର ପାଇଁ ନୂଆ କାରଣ

ବର୍ତ୍ତମାନ ସୁଦ୍ଧା ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନର ଧାରା ୧୩(୧)ରେ କୁହାଯାଇଛି ଯେ ଛାଡ଼ପତ୍ରର ଆଧାର ମଧ୍ୟରେ ବ୍ୟଭିଚାର, ନିଷ୍ଠୁରତା, ପଳାୟନ, ଧର୍ମାନ୍ତରଣ, ମାନସିକ ବିକୃତି, ସଂକ୍ରାମକ ରୋଗ, ଯୌନ ଅକ୍ଷମତା ଏବଂ ସନ୍ୟାସ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ। କିନ୍ତୁ ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ଏସବୁ ଆଧାର ବ୍ୟତୀତ ଛାଡ଼ପତ୍ରର ଆହୁରି ଅନେକ କାରଣ ସାମ୍ନାକୁ ଆସିଛି। ଉଦାହରଣସ୍ୱରୂପ, ଏକ କାରଣ ପ୍ରାୟତଃ କୁହାଯାଏ, ‘ଆମର ଭାଚିନ୍ତାଧାରା ମେଳ ଖାଉନାହିଁ’। କିନ୍ତୁ ବିଦ୍ୟମାନ ଆଇନ ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହରେ ଅସମାନତା କିମ୍ବା ବିବାହ ଭାଙ୍ଗିବା ଛାଡ଼ପତ୍ର ପାଇଁ ଆଧାର ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ନାହିଁ।

ବିଫଳ ବିବାହରେ କ’ଣ ହୋଇଥାଏ

ସମ୍ବିଧାନର ଧାରା ୧୪୨ ଅନୁଯାୟୀ କୌଣସି ପକ୍ଷ ବିରୋଧ କଲେ ମଧ୍ୟ ବିବାହ ଭାଙ୍ଗିବା ଭଳି ମାମଲାରେ ବିବେକ ଭିତ୍ତିରେ ବିବାହକୁ ଅବୈଧ ଘୋଷଣା କରିପାରିବେ ବୋଲି ସୁପ୍ରିମକୋର୍ଟ କହିଛନ୍ତି। ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନ, ୧୯୫୫ ଅନୁଯାୟୀ ବିବାହର କିଛିଦିନ ମଧ୍ୟରେ ଭାଙ୍ଗିବା ମାମଲାକୁ ନିଷ୍ଠୁରତା ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଇପାରେ ଏବଂ ଏହାକୁ ଛାଡ଼ପତ୍ର ପାଇଁ ଆଧାର କରାଯାଇପାରିବ ବୋଲି ସେ ଯୁକ୍ତି ବାଢ଼ିଛନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ସମୟର ଆବଶ୍ୟକତା ହେଉଛି ଯଦି କୌଣସି ବିବାହ ବିଫଳ ହୋଇଛି, ତେବେ ଏହାକୁ ନିଷ୍ଠୁରତାର ପରିଭାଷା ଅଧୀନରେ ନ ଆଣି ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବରେ ଛାଡ଼ପତ୍ର ପାଇଁ ଆଧାର କରାଯିବା ଉଚିତ।

ଭାବିବା ସମୟ ଅନାବଶ୍ୟକ

ହିନ୍ଦୁ ବିବାହ ଆଇନର ଧାରା ୧୩ବି ଅନୁଯାୟୀ ଯଦି କୌଣସି ଦମ୍ପତି ଏକ ବର୍ଷ କିମ୍ବା ତା’ଠାରୁ ଅଧିକ ସମୟ ଧରି ଅଲଗା ରହୁଛନ୍ତି, ଏକାଠି ରହିବାର କୌଣସି ସୁଯୋଗ ନାହିଁ ଏବଂ ବିବାହ ଭଙ୍ଗ କରିବାକୁ ରାଜି ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ସେମାନଙ୍କୁ ଛାଡ଼ପତ୍ର ଦେବାକୁ ଅନୁମତି ଦିଆଯାଇପାରେ, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଛଅ ମାସର କୁଲିଂ ଅଫ୍ ପିରିୟଡ୍ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଏହି ଅବଧି ପରେ ହିଁ ଛାଡ଼ପତ୍ର ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇପାରିବ। ପୂର୍ବ ଯୁଗର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ଦୃଷ୍ଟିରେ ରଖି ଏହି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରାଯାଇଥିଲା ଯେତେବେଳେ ଦମ୍ପତିଙ୍କ ପରିବାର ବିବାହ ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ। ଆଜିକାଲି ଅଦାଲତ ଭାବିବା ସମୟର ଏହି ଅବଧିକୁ ପୂର୍ବ ଅପେକ୍ଷା ଅଧିକ ସହଜରେ ଶେଷ କରିଦିଅନ୍ତି। ଯେହେତୁ ଦୁଇପକ୍ଷ ଅଧିକ ସ୍ୱାଧୀନ ହୋଇ ଅଲଗା ଅଲଗା ରହିବା ଆରମ୍ଭ କରନ୍ତି, ତେଣୁ ଏହି ସମୟର ବିଶେଷ ଗୁରୁତ୍ୱ ନାହିଁ। ଦମ୍ପତିମାନେ ଏହାକୁ ଏକ ଔପଚାରିକତା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏହି ଅବଧିକୁ ସରଳ ଭାବରେ ଅତିକ୍ରମ କରିବାକୁ ଦିଅନ୍ତି।

ମାମଲା ରୁଜୁ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା

ଆଜିକାଲି ବିବାହ ପରାମର୍ଶଦାତାଙ୍କ ଉପରେ ଛାଡ଼ପତ୍ର ନେଇ ଅଧିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି। ନ୍ୟାୟିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏହା ଏକ ନିୟମ ପାଲଟିଯାଇଛି ଯେ ଦମ୍ପତି ଅଦାଲତରେ ଛାଡ଼ପତ୍ର ମାମଲା ଦାୟର କରିବାମାତ୍ରେ ବିଚାରପତି ପ୍ରଥମେ ଉଭୟ ପକ୍ଷଙ୍କୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ପାଇଁ ପଠାଇଥାନ୍ତି। କିନ୍ତୁ ଛାଡ଼ପତ୍ର ଏକ କଷ୍ଟକର ପ୍ରକ୍ରିୟା ହୋଇଥିବାରୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷର ଓକିଲମାନେ ଗୁରୁତର ଅଭିଯୋଗ ଆଣି ମାମଲା ରୁଜୁ କରୁଛନ୍ତି। ଫଳରେ ମାମଲା ରୁଜୁ ହେବାମାତ୍ରେ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଓକିଲଙ୍କ ଜରିଆରେ ଏହାର ନକଲ ପାଇବାମାତ୍ରେ ସେମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଶତ୍ରୁତାର ଭାବନା ସୃଷ୍ଟି ହୋଇଥାଏ। ତେବେ ସ୍ୱାଭାବିକଭାବେ ମଧ୍ୟସ୍ଥତାର ସୁଯୋଗ କମ ରହିଛି।

ବନ୍ଧୁ ହୋଇ ରହିପାରୁ ନାହାନ୍ତି ଦମ୍ପତି

ଛାଡ଼ପତ୍ରରେ ସଫଳତା ପାଇବା ପରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଦମ୍ପତି ପରସ୍ପର ସହ ବନ୍ଧୁତା କରି ପାରୁନାହାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ମନରେ ବହୁତ ତିକ୍ତତା ରହିଛି। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମାମଲା ରୁଜୁ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ ହେବା ଜରୁରୀ। ଆଇନଗତ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଏପରି ହେବା ଦରକାର ଯେ ପ୍ରାକ୍ ଅନୁଷ୍ଠାନିକ ମଧ୍ୟସ୍ଥତା ନ କରି ଅଦାଲତରେ ମାମଲା ରୁଜୁ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ।

ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ ବିଚ୍ଛେଦ ଚୁକ୍ତି

ଆମ ଦେଶରେ ବିବାହକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ବନ୍ଧନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଯାହା କେବଳ ଏହି ଜୀବନ ପାଇଁ ନୁହେଁ ବରଂ ସାତ ଜୀବନ ପାଇଁ ଅଟେ। ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଛାଡ଼ପତ୍ର ଆଇନକୁ ସ୍ୱାଭାବିକଭାବେ ଏତେ କଠୋର କରାଯାଇଛି ଯେ ବିବାହ ସହଜରେ ଭାଙ୍ଗିନଥାଏ। ତଥାପି ଛାଡ଼ପତ୍ର ଏତେ ସାଧାରଣ ହୋଇଗଲାଣି ଯେ ଏହାକୁ ଆଉ ଏକ ସାମାଜିକ କଳଙ୍କଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁନାହିଁ। ଆଜିର ଆବଶ୍ୟକତା ହେଉଛି ବିବାହକୁ ଏକ ଅଣ-ବିଚ୍ଛେଦୀୟ ବନ୍ଧନ ଭାବରେ ଦେଖିବା ପରିବର୍ତ୍ତେ, ଏପରି ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବା ଉଚିତ ଯେ ବିବାହ ପୂର୍ବରୁ ଦମ୍ପତି ଛାଡ଼ପତ୍ରର ସମ୍ଭାବନାକୁ ବିଚାର କରି ଏହାର ସର୍ତ୍ତାବଳୀ ସ୍ଥିର କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସେଥିରେ ରାଜି ହୁଅନ୍ତୁ। ଏହି ଚୁକ୍ତିରେ କେବଳ ଅର୍ଥନୈତିକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ନୁହେଁ ବରଂ ପିଲାଙ୍କ ହେପାଜତ ପ୍ରସଙ୍ଗ ମଧ୍ୟ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ହେବା ଉଚିତ। ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ବିବାହ ପରେ ଯେତେବେଳେ ବି ଛାଡ଼ପତ୍ର ହୁଏ, ସବୁକିଛି ସୁରୁଖୁରୁରେ ହେବା ଉଚିତ ଏବଂ ଦୁଇପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ କୌଣସି ଅତିରିକ୍ତ ତିକ୍ତତା ନ ରହୁ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଛାଡ଼ପତ୍ର ପରେ ଦୁଇପକ୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଉତ୍ତମ ସମ୍ପର୍କ ବଜାୟ ରହିବ ଏବଂ ପିଲାମାନେ ମଧ୍ୟ ଅପେକ୍ଷାକୃତ ଭଲ ପରିବେଶରେ ବଡ଼ ହେବେ।

ଲେଖକ ଜଣେ ସିଭିଲ ଓକିଲ
ସୌଜନ୍ୟ: ନବଭାରତ ଟାଇମ୍ସ

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୨୨ ଜୁନ୍ ୨୦୨୩ରେ ପାଟନାରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ପ୍ରଥମ ବୈଠକ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। ଏଥିରେ ରାହୁଲ, ମମତା, ନୀତୀଶ, ତେଜସ୍ୱୀ ଓ ଖଡଗେଙ୍କ ସମେତ ୧୫ଟି ଦଳର ନେତା ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ପ୍ରଥମ ବୈଠକରେ ନୀତୀଶ କୁମାର ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାକୁ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ପ୍ରସଙ୍ଗ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ। ପାଟନା ପରେ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ବୈଠକରେ ଅଧିକାଂଶ ଦଳ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାକୁ ପ୍ରସଙ୍ଗ କରିବାକୁ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ। ଏହାକୁ ନେଇ ମମତା ବାନାର୍ଜୀ ମଧ୍ୟ ଅସନ୍ତୁଷ୍ଟ ଥିଲେ।

ମୁମ୍ବାଇ ବୈଠକରେ ଲାଲୁ ଯାଦବ, ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ ଓ ତେଜସ୍ୱୀ କଂଗ୍ରେସ ସମେତ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଦଳକୁ ମଧ୍ୟ ରାଜି କରାଇଥିଲେ। ପାଞ୍ଚଟି ରାଜ୍ୟର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ନୀତୀଶ କୁମାର ବିହାରର ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ତଥ୍ୟ ସାର୍ବଜନୀନ କରିଥିଲେ। ଜାତିଗତ ରିପୋର୍ଟକୁ ନେଇ ଅନେକ ତର୍କ ବିତର୍କ ହୋଇଥିଲା। ବିହାରରେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାକୁ ନେଇ ବିଜେପି, ଜେଡିୟୁ ଓ ଆରଜେଡି ମଧ୍ୟରେ ଜୋରଦାର ହଙ୍ଗାମା ହୋଇଥିଲା।

ଏହି ରିପୋର୍ଟ ଆଧାରରେ ନୀତୀଶ କୁମାର ମଧ୍ୟ ସଂରକ୍ଷଣ ସୀମାକୁ ୭୫ ପ୍ରତିଶତକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଛନ୍ତି। ତା’ପରେ ଲାଗୁଥିଲା ଯେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ଆକାରରେ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ପାଇଛି, ଯାହାକୁ ବିଜେପି ବିରୋଧରେ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯିବ। ୫ଟି ରାଜ୍ୟର ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ସମୟରେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ଓ ଓବିସି ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଶ୍ନ ଉଠାଇଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ଜାତି ପ୍ରସଙ୍ଗ ଜୋର ଧରିନଥିଲା ଏବଂ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ୨୦୨୪ ଯୋଜନା ମଧ୍ୟ ଭୁଶୁଡ଼ି ପଡ଼ିଛି।

ଖୋଲାଖୋଲି ଜାତି ଜନଗଣନା ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇଲେ ରାହୁଲ-ପ୍ରିୟଙ୍କା

ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼ ଓ ରାଜସ୍ଥାନରେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କ ବ୍ରହ୍ମାସ୍ତ୍ର ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ନିଜର ସମସ୍ତ ରାଲି ଓ ସଭାରେ ସେ ଓବିସି ଜନସଂଖ୍ୟା ଏବଂ ସରକାରରେ ପ୍ରତିନିଧିତ୍ୱ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଉଠାଇଥିଲେ। ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ରାଜସ୍ଥାନ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼ର ପ୍ରତ୍ୟେକ ରାଲିରେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାର ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ। ଜନସଂଖ୍ୟାର ସମାନ ଅଂଶର ସ୍ଲୋଗାନକୁ ସେ ଯେତିକି ପୁଞ୍ଜିକରଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ ସେତିକି ଏହାର ଜନସଂଖ୍ୟାକୁ ମଧ୍ୟ ଉପଯୋଗ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ।

ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ଓ ପ୍ରିୟଙ୍କା ଗାନ୍ଧି ୫ ଦିନର ପ୍ରଚାରରେ ମୋଟ ୨୦ଟି ରାଲି ଓ ୩ଟି ରୋଡ୍ ସୋ କରିଛନ୍ତି। ଏହିସବୁ ରାଲିରେ ଉଭୟ ଆଇଏଏସ ଓ ସରକାରୀ ଚାକିରିରେ ଉଚ୍ଚ ଜାତି ଓ ଓବିସିବର୍ଗଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟ ଗଣନା କରାଯାଇଥିଲା। ସେ ତାଙ୍କ ସଭାରେ ଦାବି କରି ଚାଲିଥିଲେ ଯେ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ସରକାର ଏବଂ ବିଜେପି କେବେବି ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା କରିବେ ନାହିଁ। ସରକାର ଗଠନ ହେବାମାତ୍ରେ କଂଗ୍ରେସ ପ୍ରଥମ କ୍ୟାବିନେଟ ବୈଠକରେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିବ। ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କ ବ୍ୟତୀତ ପ୍ରିୟଙ୍କା ଗାନ୍ଧି ଓ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖଡଗେ ଜାତି ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଜୋରଦାରଭାବେ ଉଠାଇଥିଲେ। ଫଳାଫଳ ଆସିବା ପୂର୍ବରୁ ଓପିନିଅନ ପୋଲ ଓ ଏକଜିଟ୍ ପୋଲ ଫଳାଫଳ କଂଗ୍ରେସ ସପକ୍ଷରେ ଯେଉଁଭଳି ଭାବେ ଆକଳନ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା, ରାହୁଲଙ୍କ ବାଜି ମଧ୍ୟ ସଠିକ୍ ମନେ ହେଉଥିଲା।

ଡିସେମ୍ବର ୩ ତାରିଖରେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ଛତିଶଗଡ଼ର ଫଳାଫଳ ଆସିବା ପରେ ରାହୁଲଙ୍କ ଜାତିଗତ ବାଜି ହାରିଯାଇଛି। କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟ ନିଜ ଶାସିତ ଦୁଇଟି ରାଜ୍ୟକୁ ହରାଇଥିବାବେଳେ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ମଧ୍ୟ ଦଳକୁ ଆଗାମୀ ୫ ବର୍ଷ ପାଇଁ ବିରୋଧୀ ଦଳରେ ବସିବା ପାଇଁ ଜନାଦେଶ ମିଳିଛି।

ନୀତୀଶଙ୍କୁ ନେଇ ଅଖିଳେଶଙ୍କ ସମସ୍ୟା ବଢ଼ାଇଲେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧୀ

ହିନ୍ଦୀ ଅଞ୍ଚଳରେ ନୀତୀଶ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ଯେଉଁ ଜାତିଗତ ଅସ୍ତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିଥିଲେ ତାହା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ସ୍ପଷ୍ଟ ହୋଇଗଲା। ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସର ଏକଲା ଚଲୋ ଆଭିମୁଖ୍ୟକୁ ନେଇ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ସହଯୋଗୀମାନେ କ୍ଷୁବ୍ଧ ଥିବା ଚର୍ଚ୍ଚା ହେଉଛି। ଭାରତୀୟ ମେଣ୍ଟର ସବୁଠାରୁ ବଡ଼ ସମସ୍ୟା ହେଉଛି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ନରେନ୍ଦ୍ର ମୋଦି ଏବଂ ଗୃହମନ୍ତ୍ରୀ ଅମିତ ଶାହା ଜାତିଗତ ଜନଗଣନାର କାଉଣ୍ଟର ପାଇଛନ୍ତି, ଯାହାକୁ ସେମାନେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ ପ୍ରୟୋଗ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବେ। ଦେଶକୁ ୪ଟି ଜାତିରେ ବିଭକ୍ତ କରି ପ୍ରଧାନମନ୍ତ୍ରୀ ମୋଦୀ ସିଧାସଳଖ ସମସ୍ତ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଭୋଟରଙ୍କୁ ଟାର୍ଗେଟ କରିଛନ୍ତି। ଏହି ୪ଟି ଜାତି ହେଉଛି କୃଷକ, ଯୁବକ, ମହିଳା ଓ ଗରିବ। ପିଏମ ମୋଦିଙ୍କ ଏହି ବର୍ଗ ସବୁ ଜାତି ଓ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ରହିଛି। ଜାତି ଭିତ୍ତିରେ ହିନ୍ଦୀ ଅଞ୍ଚଳର ୨୧୧ ଲୋକସଭା ଆସନରେ ବିଜେପିକୁ କଡ଼ା ଟକ୍କର ଦେବ ବୋଲି ବିରୋଧୀ ଆଶା ରଖିଥିଲେ।

ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ ସମଗ୍ର ୟୁପିରେ ଜାତିଗତ ଜନଗଣନା କାର୍ଡ ମାଧ୍ୟମରେ ନିଜ କ୍ୟାଡରକୁ ସକ୍ରିୟ କରିଥିଲେ। କିନ୍ତୁ ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳ ସେମାନଙ୍କ ଆଶାକୁ ଧୂଳିସାତ କରିଦେଇଛି। ଜାତିକାର୍ଡ ଖେଳି ମଣ୍ଡଳ ପାର୍ଟ-୨ ଭଳି ବାତାବରଣ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଉଦ୍ୟମ ବିଫଳ ହୋଇଛି। ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶରେ ଅଖିଳେଶ ଯାଦବ ଓ ବିହାରରେ ନୀତୀଶ କୁମାରଙ୍କୁ ନୂଆ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଖୋଜିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାଇଁ ସବୁ ଦଳ ପାଖରେ ଆଉ ମାତ୍ର ୫ ମାସ ବାକି ରହିଛି। ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ପରାଜୟ ଏବଂ ଜାତିଗତ ପ୍ରସଙ୍ଗର ପରାଜୟ ଯୋଗୁ ବିରୋଧୀ ହିନସ୍ତା ହୋଇଛନ୍ତି। ବିଜେପି ବିରୋଧୀଙ୍କ ଜାତିଗତ ପ୍ରସଙ୍ଗକୁ ଧୂଳିସାତ୍‍ କରିଦେଇଛି।

ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ: ୪ଟି ରାଜ୍ୟର ନିର୍ବାଚନ ଫଳାଫଳରେ କଂଗ୍ରେସ ୧ – ୩ରେ ପରାସ୍ତ ହେବା ପରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଦଳଗୁଡ଼ିକର ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହୋଇଛି ମହାମେଣ୍ଟ। ନିର୍ବାଚନ ପରାଜୟ ପରେ କଂଗ୍ରେସ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟାକଫୁଟରେ ରହିଛି। ସେପଟେ ବୁଧବାର କଂଗ୍ରେସ ଅଧ୍ୟକ୍ଷ ମଲ୍ଲିକାର୍ଜୁନ ଖଡଗେଙ୍କ ବାସଭବନରେ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ବୈଠକ ବସିଥିଲା। ଏହି ବୈଠକରେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧି ମଧ୍ୟ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ଯାହାର ଏକ ଫଟୋ ସୋସିଆଲ ମିଡିଆରେ ଭାଇରାଲ ହେବାରେ ଲାଗିଛି। ବୈଠକରେ ଦଳୀୟ ନେତାଙ୍କ ବିମର୍ଷ ଚିତ୍ରରେ ନିରାଶା ଓ ହତାଶା ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି। ତେବେ ୨୦୨୪ରେ ଫଳାଫଳକୁ ନିଜ ସପକ୍ଷରେ ଆଣିବା ପାଇଁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିବ ବୋଲି ଦଳ ଦାବି କରିଛି।

ଫଟୋରେ ଥିବା ମେଣ୍ଟ ନେତାଙ୍କ ଶାରୀରିକ ଭାଷା ସ୍ପଷ୍ଟ ଦର୍ଶାଉଛି ଯେ ନିକଟରେ ହୋଇଥିବା ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ ମଧ୍ୟ ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟକୁ ଚକିତ କରିଛି। ଅପରପକ୍ଷରେ କଂଗ୍ରେସ ପାଇଁ ଏହି ଫଳାଫଳ କୌଣସି ଭୂମିକମ୍ପଠାରୁ କମ୍ ନୁହେଁ। ଦଳ ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ସରକାର ଗଠନ କରି ଛତିଶଗଡ଼ରେ ସରକାର ବଜାୟ ରଖିବାକୁ ଆଶା ରଖିଥିଲା। କିନ୍ତୁ ଫଳାଫଳକୁ ନେଇ କଂଗ୍ରେସ ନିରାଶ ହୋଇଛି।

୨୪ ପାଇଁ ଏବେ କ’ଣ କରିବେ ରାହୁଲ ?

ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ଏହି ଫଟୋରେ ରାହୁଲ କିଛି ଚିନ୍ତା କରୁଛନ୍ତି। ବୋଧହୁଏ ସେ ଏବେ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତି କଥା କହୁଛନ୍ତି। ଏହି ନିର୍ବାଚନରେ ରାହୁଲ ଦଳ ପାଇଁ କଠିନ ପରିଶ୍ରମ କରିଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଫଳାଫଳ ତାଙ୍କ ଇଚ୍ଛା ଅନୁଯାୟୀ ହୋଇନାହିଁ। ତେଲେଙ୍ଗାନାରେ କଂଗ୍ରେସ ସରକାର ଗଢ଼ିବାରେ ସଫଳ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଉତ୍ତର ଭାରତରେ ଦଳକୁ ଝଟକା ଲାଗିଛି।

ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟ. ନିରାଶାରୁ ବାହାରି ସଂଘର୍ଷ ମାର୍ଗରେ ଆସିବ

ଏହି ଚିତ୍ରରେ ସ୍ପଷ୍ଟଭାବେ ଦେଖାଯାଉଛି ଯେ, ଇଣ୍ଡି ମେଣ୍ଟର ନେତାମାନେ ନିରାଶ ହୋଇଛନ୍ତି। ଏହି ପରାଜୟରୁ ମୁକୁଳିବା ପରେ କଂଗ୍ରେସ ଓ ଭାରତର ନେତାମାନେ କିପରି ଆଗକୁ ବଢ଼ିବେ ସେନେଇ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯିବ। ରାଷ୍ଟ୍ରପତି କାର୍ଯ୍ୟକାଳରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଖଡଗେଙ୍କୁ ଏତେ ବଡ଼ ଝଟକା ଲାଗିଛି। ନଚେତ୍ ଦଳ ହିମାଚଳରୁ କର୍ଣ୍ଣାଟକ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଡ଼ ବିଜୟ ହାସଲ କରିଥିଲା। କର୍ମୀଙ୍କୁ ପୁଣିଥରେ ଉତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଦଳକୁ ଏବେ ଭିତ୍ତିଭୂମି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ। ଯଦିଓ ରାଜନୀତିରେ ପରାଜୟ ଓ ବିଜୟ ଚାଲିଥାଏ, କିନ୍ତୁ ୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନ ପୂର୍ବରୁ ପରାଜୟ ନିଶ୍ଚିତଭାବେ କଂଗ୍ରେସକୁ ଦୋହଲାଇ ଦେଇଛି।

ରାହୁଲ ପୁଣି ଯାତ୍ରାରେ ଯିବେ କି?

ଏହି ପରାଜୟ ପରେ ନିରାଶ କଂଗ୍ରେସ ପୁଣିଥରେ ରାହୁଲ ଗାନ୍ଧିଙ୍କୁ ପ୍ରାର୍ଥୀ କରି ଜନସାଧାରଣଙ୍କ ସହ ଯୋଡ଼ି ହୋଇପାରେ। ରାହୁଲଙ୍କ ଭାରତ ଯୋଡ଼ୋ ଯାତ୍ରାର ଦ୍ୱିତୀୟ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ଆରମ୍ଭ ହେବାର ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି। ବିଧାନସଭା ନିର୍ବାଚନର ଫଳାଫଳ ହୁଏତ କଂଗ୍ରେସ ସପକ୍ଷରେ ଆସିନଥିବ, କିନ୍ତୁ ଗତ ସାଢ଼େ ୯ବର୍ଷ ଧରି କ୍ଷମତାସୀନ ବିରୋଧୀ ଥିବା ମୋଦି ସରକାର ବିରୋଧରେ ୨୪ ଲୋକସଭା ନିର୍ବାଚନରେ କଂଗ୍ରେସ ସପକ୍ଷରେ ଯାଇପାରନ୍ତି ବୋଲି ଦଳ ବିଶ୍ୱାସ କରୁଛି।